Solak

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Kənd
Solak
40°27′49″ şm. e. 44°42′31″ ş. u.
Ölkə  Ermənistan
Region Dərəçiçək mahalı
Rayon Axta rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 1.650 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi
  • 2.240 nəf. (2011)[1]
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Solak xəritədə
Solak
Solak

Solakİrəvan əyalətinin, Dərəçiçək nahiyəsində,[2] İrəvan xanlığının, Dərəçiçək mahalıda, İrəvan quberniyasının Yeni Bəyazid qəzasında,[3] Ermənistan SSR, Razdan rayonunda, indiki Ermənistan Respublikası Kotayk mərzində kənd.[4]

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Zincirli dağının ətəyində yerləşir. "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə[5] qeyd edilmişdir. XX əsrin 30-cu illərində kənd dağılmışdır.

Toponimi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Toponim solak türk tayfasının adı əsasında[6] əmələ gəlmişdir. Türk dilində solak "qulağı uzununa kəsik"mənasını bildirir[7]. Bu etnonim XVII əsrin I yarısında yaşamış məşhur osmanlı tarixçisi Mehmed Solakzadənin soyadında öz əksini tapmışdır[8]. Türkiyənin Qoca nallı obasının Pinarbaşı qəzasındakı Mərkəz nahiyyəsində Solaqlar kəndi var[9]. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. 1728-ci ilə aid mənbədə Dərəçiçək nahiyəsində Solak kimidir[10][11][12]. XVIII əsrə aid ermənicə mənbədə də Dərəçiçək mahalında Solak[13] qeyd olunur.

Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1828-ci ilə kimi burada yalnız azərbaycanlılar yaşamışdır. 1828-ci il Türkmənçay müqaviləsindən sonra, 1828–30-cu illərdə kəndə Türkiyədən ermənilər köçürülmüşdür[14].1828–1829-cu illərdə kənddə İrandan və Türkiyədən gəlmə ermənilər də məskunlaşmış, sonralar azərbaycanlılar qovulmuşlar. XIX əsrin ortalarına aid mə’lumatda kənddə ermənilərin yaşadığı göstərilir[15][16] Kənddə 1831-ci ildə 94 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır[17]. Ermənilər burada 1840-cı illərdə tam məskunlaşdıqdan sonra azərbaycanlılar 1850-ci illərdə qovulmuşlar. İndi yalnız ermənilər yaşayır.[18]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
  2. Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Санкт-Петербург. 1852.
  3. Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис. 1913.
  4. İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" Arxivləşdirilib 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002. ISBN 5-8066-1452-2
  5. İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z. Bünyatov və H. Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996. s.53
  6. Атаниязов С. Словарь туркменских этнонимов, Ашхабад, "Ылым", 1988. s.106
  7. Радлов В.В. Опыт словарья тюркских наречий, т. IV, ч.2, СПб, 1911. s.550
  8. Mehmed Solak-zadə. Tarix, B., 1992.
  9. Sümər Faruq. Oğuzlar, Bakı, "Yazıçı", 1992. s.277
  10. Basbakanlik Arsivi. Qapu tahrir defterleri. № 808. 1728-ye tarihi. Revan ey-aleti Defteri. .
  11. Qеybullayеv Q.Ə. Azərbaycan türklərinin təşəkkülü tarixindən. Bakı. 1994.
  12. Qorqotyan Z. Sovеt Еrmənistanının əhalisi 1831-931-ci illərdə.(еrmənicə). Yеrеvan. 1931.
  13. Симеон Ереванци. Джамбр. Перевод С.С.Малхасянца. М.,. 1958.
  14. Шопен И., Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской империи Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine, СПб, Типография императорский Академии Наук, 1852. s.591–594
  15. Парвицкий А.В. Экономический быт государственных крестьян северо-восточной части Новобаязетского уезда Ериванской губернии. “Материалы для изучения экономического быта государственных крестьян Закавказского края”. IV. Тифлис. 1886.
  16. Бартольд В.В. Сочинения. V.
  17. Шопен И., Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской империи Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine, СПб, Типография императорский Академии Наук, 1852. s.591
  18. Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Солак // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.