Elm və dünya əlaqələri üzrə Paquoş konfransı

Paquoş hərəkatı Pugwash Conferences on Science and World Affairs
Quruluş tarixi	1955-ci il
Saytı	pugwash.org
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Elm və dünya əlaqələri üzrə Paquoş konfransı (ing. Pugwash Conferences on Science and World Affairs) — sülh, tərksilah və beynəlxalq təhlükəsizlik tərəfdarı olan, nüvə müharibəsinin qarşısının alınması üçün elmi əməkdaşlıq.

Paquoş hərəkatı 1955-ci ildə, o cümlədən Albert Eynşteyn, Frederik Jolio-Küri, Bertran Rassel, Maks Born, Leopold İnfeld, Persi Bricmen, Cozef Rotblat və Laynus Polinq daxil olmaqla 11 dünyaca şöhrətli alimlər arasında yaranmışdır. Hərəkat nüvə enerjisinin hərbi məqsədlər üçün istifadəsinə qarşı qurulan konfrans idi. 1957-ci il 7-10 iyul tarixində Amerikalı sənayeçi Sayrus İtonun dəstəyi ilə alimlərin ilk görüşü keçirilmişdir.

Əsas mərhələləri

1987-ci ildə Paquoş Beynəlxalq Tələbə və Gənclər hərəkatı yaradılmışdır. 2013-cü ildən etibarən Avropa ölkələrinin "AvroPaquoş" Paquoş komitələri birliyi fəaliyyət göstərir və beynəlxalq forumlar hər il müxtəlif ölkələrdə keçirilirdi.

Paquoş hərəkat iştirakçılarının ideyalarının yayılması üçün dövri nəşrlər buraxılırdı:"Elm və dünya əlaqələri üzrə Paquoş konfransı"(1957-ci ildən etibarən hər il), "Paquoş Xəbər bülleteni" (1963-cü ildən), "Paquoş Nadir sənədlər" (2000-ci ildən), xüsusi monoqrafiyalar və hesabatlar.

1957-ci ildən 1967-ci ilədək Elm və dünya əlaqələri üzrə Paquoş komitəsinin sədri Bertran Rassel olmuşdur. 1967-ci ildə elm adamları Paquoş Hərəkatının prezidenti vəzifəsini təsis edənlər:

• Con Kokroft
• Xouard Flori
• Frensis Perren
• Mixail Millonşikov
• Yevgeni Rabinoviç
• Hannes Alven
• Doroti Xockin
• Cozef Rotblat
• Maykl Frensis Atya
• Monokompu Svaminatan
• Cayanta Canapala

2017-ci ildə Sercio Duarte prezident seçildi..

Paquoş konfransı

Birici konfrans

İlk Paquoşa konfransı 7-11 iyul 1957-ci il tarixində kanadalı ictimai xadim və milyarder Cayrus İtonun fəal dəstəyi ilə Paquoşda(Yeni Şotlandiya, Kanada) keçirilmişdir. Konfransda 10 ölkədən 22 alim (ABŞ-dən 7ː German Moller, Leo Silard, Pol Doti, Ueltor Selov, Yevgeni Rabinoviç, Viktor Vayskopf, Devid Çevers; SSRİ-dən 3ː akademik Aleksandr Topçiyev, professor Aleksandr Kuzin, akademik Dimitri Skobeltsın; Yaponiyadan 3ː İvao Oqava, Sinitiro Tomonaqa, Xideki Yukava; Böyük Britaniyadan 2ː Cozef Rotblat, Sesil Frenk Pauell; Kanadadan 2ː Brok Corc, Con Foster; Avstraliyadanː Mark Olifant; Avstriyadanː Hans Tirrinq; Çindənː Çjoy Peyyuan; Fransadanː Antuan Lakassan; Polşadanː Marian Danış iştirak etmişdi. Əsasən, nüvə fizikləri idilər.

Təşkilati strukturu

Təşkilatın rəhbəri Prezident, ali icra orqanı — baş katibdir. Elmi və elmi-təşkilati məsələlər üzrə ali kollegial idarəetmə orqanı alimlərin Paquoşi hərəkatı Şurasıdır ki, onun üzvləri arasından inzibati-büdcə məsələlərinə cavabdeh olan İcraiyyə Komitəsi seçilir. Alimlər Paquoşa hərəkatı təşkilatının Şurası bu və ya digər məsələləri (elmi və inzibati) üzrə daimi və müvəqqəti kollegial orqanlar yarada bilərlər.

Paquoş hərəkatı Şurasının prezidenti, baş katibi və üzvlərinin seçilməsi sözdə "beşillik" baş tutur və ya mövcud Şuranın tərkibi, habelə müəyyən edilmiş qaydada qeydə alınmış və alimlərin Paquoş hərəkatına illik üzvlük haqqı ödəyən Milli Paquoş qruplarının (komitələrin, assosiasiyaların, cəmiyyətlərin) təqdimatı Paquoşa konfranslarında keçirilir.

Təşkilatın cari fəaliyyətini Elm və dünya əlaqələri üzrə Paquoş hərəkati Katibliyi və Londonda yerləşən Paquoş hərəkatının dörd daimi beynəlxalq qərargahı (1957-ci ildən fəaliyyət göstərir), Cenevrədə (1974-cü ildən), Romada (1988-ci ildən) və Vaşinqtonda (1997-ci ildən) həyata keçirir.

Konfrans ənənələri

• Konfransın bütün iştirakçıları şəxsi dəvət alırlar və heç bir ölkəni və ya təşkilatı təmsil etmirlər.
• Müzakirələr bağlı qapılar arxasında keçirilir, iclasın sonunda mətbuata qısa bir açıqlama verilir.

Konfrans siyahısı

Nömrə	Keçirilmə vaxtı	Şəhər	Ölkə	İstinad
1-ci	1957 iyul	Paquoş	Kanada
2-ci	1958 may	Lak-Bopor	Kanada
3-cü	1958 sentyabr	Kitsbyuel	Avstriya
4-cü	1959 iyun — iyul	Baden-Baden	Almaniya
5-ci	1959 avqust	Paquoş	Kanada
6-cı	1960 dekabr	Moskva	SSRİ
7-ci	1961 sentyabr	Stou	ABŞ
8-ci	1961 sentyabr	Stou	ABŞ
9-cu	1962 avqust	Kembric	Böyük Britaniya
10-cu	1962	London	Böyük Britaniya
11-ci	1963	Dubrovnik	Yuqoslaviya
12-ci	1964 yanvar	Udaypur	Hindistan
13-cü	1964	Karlovı Varı	Çexoslovakiya
14-cü	1965 aprel	Venesiya	İtaliya
15-ci	1965 dekabr — 1966 yanvar	Əddis-Əbəbə	Efiopiya
16-cı	1966 sentyabr	Sopot	Polşa
17-ci	1967 sentyabr	Ronnebyu	İsveç
18-ci	1968 sentyabr	Nitsa	Fransa
19-cu	1969 oktyabr	Soçi	SSRİ
20-ci	1970 sentyabr	Fontana	ABŞ
21-ci	1971 avqust — sentyabr	Sinay	Rumıniya
22-ci	1972 sentyabr	Oksford	Böyük Britaniya
23-cü	1973 avqust — sentyabr	Aulanko	Finlandiya
24-cü	1974 avqust — sentyabr	Baden	Avstriya
25-ci	1976 yanvar	Çennai	Hindistan
26-cı	1976 avqust	Myulxauzen	Almaniya Demokratik Respublikası
27-ci	1977 avqust	Münhen	Almaniya
28-ci	1978 sentyabr	Varna	Bolqarıstan
29-cu	1979 iyul	Mexiko	Meksika
30-cu	1980 avqust	Bryokelen	Niderland
31-ci	1981 avqust	Banff	Kanada
32-ci	1982 avqust	Varşava	Polşa
33-cü	1983 avqust	Venesiya	İtaliya
34-cü	1984 iyul	Byorkliden	İsveç
35-ci	1985 iyul	Kampinas	Brazilya
36-cı	1986 sentyabr	Budapeşt	Macarıstan
37-ci	1987 sentyabr	Qmunden	Avstriya
38-ci	1988 avqust — sentyabr	Daqomıs	SSRİ
39-cu	1989 iyul	Kembric	ABŞ
40-cı	1990 sentyabr	Eqem	Böyük Britaniya
41-ci	1991 sentyabr	Pekin	Çin
42-ci	1992 sentyabr	Berlin	Almaniya
43-cü	1993 iyun	Xassluden	İsveç
44-cü	1994 iyun — iyul	Kolimbari	Yunanıstan
45-ci	1995 iyun	Hiroşima	Yaponiya
46-cı	1996 sentyabr	Laxti	Finlandiya
47-ci	1997 avqust	Lillehammer	Norveç
48-ci	1998 oktyabr — sentyabr	Xurika	Meksika
49-cu	1999 sentyabr	Rustenburq	Cənubi Afrika Respublikası
50-ci	2000 avqust	Kembric	Böyük Britaniya
51-ci	2002 mart	Aqra	Hindistan
52-ci	2002 avqust	San-Dieqo	ABŞ
53-cü	2003 iyul	Halifaks, Paquoş	Kanada
54-cü	2004 oktyabr	Seul	Cənubi Koreya
55-ci	2005 iyul	Hiroşima	Yaponiya
56-ci	2006 noyabr	Qahirə	Misir
57-ci	2007 oktyabr	Bari	İtaliya
58-ci	2009 aprel	Haaqa	Niderland
59-cu	2011 iyul	Berlin	Almaniya
60-cı	2013 noyabr	İstanbul	Türkiyə
61-ci	2015 noyabr	Naqasaki	Yaponiya
62-ci	2017 avqust	Astana	Qazaxıstan

Beynəlxalq tanınma

1995-ci ildə Paquoşa hərəkatı və onun təsisçilərindən olan Cozef Rotblatın da "dünya siyasətində nüvə silahının rolunun azaldılmasına yönəlmiş böyük nailiyyətlərə görə və bu növ silahların qadağan olunması istiqamətində uzun illər davam edən səylərinə görə" Nobel Sülh Mükafatı laureatlarında bərabər payı oldu.