Teləçe rayonu
Teləçe rayonu | |||||
---|---|---|---|---|---|
|
|||||
55°41′ şm. e. 50°24′ ş. u.HGYO |
|||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 1935 | ||||
Sahəsi |
|
||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
|
||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Teləçe rayonu (tatar. Теләче районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Rayon respublikanın mərkəzində yerləşir. İnzibati mərkəzi Kazandan 78 km məsafədə yerləşən Teləçe kəndidir və ən yaxın dəmiryol stansiyasına Arça 39 km məsafədədir.
2011-ci ilin may ayında İldus Fatixoviç Zaripov rayion rəhbərı olur.
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sərhədləri: şimalda — Saba, şərqdə — Mamadış və Kukmara ilə, cənubda Balık Bişməse ilə, qərbdə Pitrəç və şimal-qərbdə Arça rayonları ilə.
Relyefi təpəli düzənlikdir. Tikinti daşları, əhəng, torf yataqlarına sahibdir. Rayon ərazisindən Myaşa çayı axır.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Teləçe rayonu 10 fevral 1935-ci ildə qurulmuşdur. 12 oktyabr 1959-cu il ərazinin Saba rayonuna verilməsi ilə ləğv edilir. 28 noyabr 1991-ci ildə yenidən qurulmuşdur.
Əhalisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Milli tərkib
Tatarlar — 89,2%, ruslar — 10,1%[2]. Dini baxımından əhalisi müsəlman və provaslavdır.
Yerli özünü idarəetmə
[redaktə | mənbəni redaktə et]Teləçe rayonu ərazisinə 13 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Rayon ərazisinə ümumilikdə 53 yaşayış məntəqəsi daxildir.
İqtisadiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sənmaye
[redaktə | mənbəni redaktə et]Tatavtodor ASC-nin Teləçe filialı
Teləçe kərə yağı və süd zavodu — "VAMIN-Tatarstan" ASC-nin filialı
Teləçe mebel fabriki.
Kərpic zavodu
Nəqliyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]M-7 (Volqa) "Moskva — Kazan — Ufa" magistral yolunun kiçik bir hissəsi rayon ərazisindən keçir. Digər vacib yolları: Kazan — Teləçe — Bay Saba (Kukmara, Vyatskiye Polyanı üzərində), Teləçe — Arça, Teləçe — Abdi.
Mədəniyyət
[redaktə | mənbəni redaktə et]Teləçe rayonu öz istedadları ilə zəngindir. Həvəskar tamaşalarda iştirak edənlərin istər Yeni il, Novruz, istərsə də Sabantuy, qabaqcıl istehsal işçilərinin iştirakı olmadan heç bir bayram keçirilmir.
Onlara nümunə olaraq müğənnilər Venera Qaneeva, Süleyman Yusupov, Tahir Yakupov, Rasim Nizamov, yazıçılar Fatih Husni, Mahmud Maqsud, Rəşat Nizamiyev, Olimpiya çempionları Olqa Knyazeva və Şamil Sabirov, akademiklər Talqat Sirazetdinov və Yaxya Filina, professor Yaxya Vasil Qarifullin və başqalarını göstərmək olar.
Teləçe rayonu ərazisində diyarşünaslıq muzeyi fəaliyyət göstərir.
Təhsil
[redaktə | mənbəni redaktə et]Rayonun məktəbəqədər və orta təhsil müəssisələri şəbəkəsinə 37 məktəb, 18 məktəbəqədər, 3 əlavə təhsil müəssisəsi daxildir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
- ↑ "Татстат: Национальный состав населения Республики Татарстан" (PDF). 2012-11-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2012-11-07.