Məzmuna keç

Vaqif Mustafayev

Vikipediya, azad ensiklopediya
Vaqif Mustafayev
Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin müavini
7 sentyabr 2001 – 7 fevral 2006
NazirPolad Bülbüloğlu
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 28 avqust 1953(1953-08-28) (71 yaş)
Doğum yeri
Təhsili
  • Ali rejissor və ssenarist kursu[d]
Fəaliyyəti 1973–h. h.
Təltifləri "Azərbaycan Respublikasının xalq artisti" fəxri adı — 2005 "Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 2000 Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatı — 1991 Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu
"Şərəf" ordeni — 2018 "Şöhrət" ordeni — 2003 2-ci dərəcəli "Əmək" ordeni — 2023 "Dostluq" ordeni (Rusiya) — 2015 "Şərəf" ordeni (Gürcüstan) — 2004"Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923–2023)" yubiley medalı 3-cü dərəcəli "Serbiya bayrağı" ordeni

Vaqif Behbud oğlu Mustafayev (28 avqust 1953, Bakı) — kinorejissor, ssenarist, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatı laueratı (1991), Şöhrət,[1]Şərəf, II dərəcəli "Əmək" ordeni laureatı, Avrasiya Televiziya Akademiyasının I vitse-prezidenti[2], Avropa Kino Akademiyasının üzvü, professor, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü (2023-cü ildən).

Həyatı

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Rejissor, ssenarist Vaqif Behbud oğlu Mustafayev 1953-cü ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Xalq Təsərrüfatı İnstitutunu, daha sonra Moskvada Ali Rejissorluq və Ssenaristlik kursunun (Eldar Ryazanovun emalatxanası) rejissor bölməsini bitirib. Əmək fəaliyyətinə 1973-cü ildən C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında başlayıb və bu günə qədər də davam etdirir. Filmləri bir sıra beynəlxalq festivalda mükafatlar alıb. Dövlət Mükafatı laureatıdır.[3]

Yaradıcılığı

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Vaqif Mustafayev yaradıcılığının ilk illərində "Mozalan" kinojurnalı üçün 50-yə yaxın satirik bədii və sənədli süjetlər çəkib.

Vaqif Mustafayev ilk kino mükafatını 1984-cü ildə Moskvada Beynəlxalq gənc kinematoqrafçılar kinofestivalında "Belə lazımdır" (rus. Так надо) qısa metrajlı filmində "Ən yaxşı rejissor işinə görə" qazanıb. Həmin ildə "Mosfilm" kinostudiyasının festivalında onun "Musiqili xaş" (rus. Хаш с музыкой) "Ən yaxşı ssenariyə görə" mükafatlandırılıb.

O, 1985-ci ildə "Bəyin oğurlanması" kinokomediyasını çəkib.

Vaqif Mustafayevin 1988-ci ildə ərsəyə gətirdiyi "Yaramaz" filmi (rus. Мерзавец)1989-cu ildə Neapol-Sorrento Beynəlxalq kinofestivalında Qran-pri mükafatına – "Vittorio De Sika adina Qızıl Medalı"a, həmçinin Bolqarıstanın Qabrovo şəhərində Beynəlxalq komediya filmləri kinofestivalında "Çarli Çaplinin qızıl əsası" mükafatına layiq görülüb. Dünya şöhrətli kinorejissor Bernardo Bertoluççi "Yaramaz"ı dünya üzrə ən çox bəyəndiyi 35 filmin siyahısına daxil edib.

Vaqif Mustafayevin 1991-ci ildə çəkdiyi "Nakəs" (rus. Вне) bədii filmi Tiflisdə "Qızıl Qartal" Beynəlxalq kinofestivalının iki əsas mükafatını və Türkiyədə "Avropa Türk – İslam Kültür birliyi"nin Qızıl medalını qazanıb. 1990-cı ildə ""Yapon" və yaponiyalı" qısa metrajlı, 1993-cü ildə "Fəryad" (rus. Стон) , 1994-cü ildə "Ləqəbi "İKA"dır" (rus. Под кличкой Ика) bədii filmlərinin ssenarisini yazıb.

1997-ci ildə "Hər şey yaxşılığa doğru" (rus. Все к лучшему) filmi A kateqoriyalı Oberxauzen (Almaniya) Beynəlxalq kinofestivalında dörd mükafata layiq görülüb. Hazırda "Hər şey yaxşılığa doğru" filmi Oberxauzen kino muzeyində qorunur. 1998-ci ildə Sankt-Peterburqda keçirilən Beynəlxalq kinofestivalında film münsiflər heyətinin Xüsusi Mükafatına layiq görülüb. Film Texasda nəşr edilən dünyanın ən yaxşı filmləri kataloquna daxil edilib. 2001-ci ildə İstanbulda görkəmli İtalyan rejissoru Ettore Skolanın sədrliyi ilə keçirilən film festivalında "Hər şey yaxşılığa doğru" ən əsas mükafatlardan birinə "Qızıl Atilla" mükafatına layiq görülüb.[4] 1998-ci ildə Vaqif Mustafayev "Fransız" və "Yerlə göy arasında" filmlərini çəkib. 2004-cü ildə çəkdiyi "Milli bomba" (rus. Национальная бомба) filmi A kateqoriyalı Moskva Beynəlxalq kinofestivalının nominantı olub. Rusiyanın Smolensk şəhərində keçirilən Beynəlxalq kinofestivalda Qran-pri mükafatına layiq görülüb. Bolqarıstanın Varna şəhərində keçirilən Beynəlxalq kinofestivalda "Milli bomba" filmi "Müqəddəs Kliment Oxridski" adına mükafata layiq görülüb. 2006-cı ildə çəkdiyi 8 seriyalı "Yoxlama" (rus. Проверка) bədii filmi Moskvada keçirilən Avrasiya Teleforumunun Qran-pri mükafatını qazanıb.

Vaqif Mustafayev Ümummilli Lider Heydər Əliyevə həsr olunmuş 12 sənədli filmin müəllifidir. Bu filmlərdən üçü "Əsl məhəbbət haqqında" , "Bir həsədin tarixi" və "Xüsusi təyinat " filmləri Moskvada keçirilən Avrasiya Teleforumunun Qran-pri mükafatına layiq görülüb.

2018-ci ildə Xocalı faciəsinə həsr olunmuş "Dərdimi çəkirəm" sənədli filmini çəkən Vaqif Mustafayev, 2022-ci ildə "Həyat, deyəsən, gözəldir" (rus. Жизнъ как будто хороша) bədii və "Fikrət Əmirov" bədii-sənədli filmlərini ərsəyə gətirib.[5] "Həyat, deyəsən, gözəldir" filminə görə Türkiyədə keçirilən "Korkut Ata" Beynəlxalq kinofestivalında "Türk dünyasının ən yaxşı rejissoru" adına layiq görülmüşdür.[6]

Bir çox beynəlxalq kinofestivallarda münsiflər heyətinin sədri olan Vaqif Mustafayev Ali Attestasiya Komitəsi tərəfindən professor elmi adına layiq görülüb. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində kino rejissorluğundan dərs deyir.

Mükafatları

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Dövlət mükafatları

27 may 1991-ci ildə "Yaramaz" bədii filminə görə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatına layiq görülmüş Vaqif Mustafayev Azərbaycan kino sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə 18 dekabr 2000-ci ildə Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi fəxri adına da layiq görülüb.[7]

28 avqust 2013-cü ildə Vaqif Mustafayevə Azərbaycanda silsilə sənədli filmlərin yaradılmasında xidmətlərinə görə "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu" verilmişdir.[8][9]

2003-cü ilin 27 avqustunda Vaqif Mustafayev Azərbaycan kino sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilmişdir.[1]

9 sentyabr 2004-cü ildə Vaqif Mustafayev Gürcüstan Prezidentinin sərəncamı ilə "Şərəf" ordeni ilə təltif edilmişdir. 1 avqust 2005-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə Azərbaycan kinematoqrafiyasının inkişafındakı xidmətlərinə görə Vaqif Mustafayevə "Xalq artisti" fəxri adı verilmişdir.

28 avqust 2013-cü il Vaqif Mustafayevə Azərbaycanda silsilə sənədli filmlərin yaradılmasında xidmətlərinə görə "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu" verilmişdir.[10] 2 sentyabr 2013-cü ildə Serbiya prezidenti Tomislav Nikoliçin qərarı ilə Vaqif Mustafayev Azərbaycan və Serbiya arasında dostluq münasibətlərinin inkişafındakı xidmətlərinə "Serbiya bayrağı" ordeni ilə təltif edilmişdir.[11][12]. Vaqif Mustafayev 8 may 2015-ci ildə Rusiya ilə Azərbaycan arasında dostluq və əməkdaşlığın inkişafındakı böyük xidmətlərinə görə Rusiya Federasiyasının "Dostluq" ordeni ilə təltif olunmuşdur.[13]

1 avqust 2018-ci ildə Azərbaycan kinematoqrafiyasının inkişafında xidmətlərinə görə, "Şərəf" ordeni ilə təltif olunmuşdur.[14]

28 avqust 2023-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə 2-ci dərəcəli "Əmək" ordeni ilə təltif edilib.[15][16]

2024-cü ildə "Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923–2023)" yubiley medalı ilə təltif olunmuşdur.[17]

Mükafatları

Vaqif Mustafayev 2005-ci il Rusiya Milli Kinematoqrafiya Elmləri və İncəsənəti Akademiyasının Qızıl medalı, 12 aprel 2013-cü il Belqrad Filmotekasının "Dünya kinematoqrafiyasına verdiyi töhfələrə görə" mükafatına layiq görülmüşdür.

15 sentyabr 2013-cü il Bolqarıstan "Slavyanska Prikazka" kinofestivalının "Dünya kinosuna verdiyi töhfələrə görə" mükafatına, 27 avqust 2013-cü il kino sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə Vaqif Mustafayev Serbiya İncəsənət Akademiyasının fəxri professoru adına layiq görülmüşdür.

31 iyul 2017-ci ildə Ukrayna KİV İşçiləri Assosiasiyası tərəfindən "Согласия" Qızıl ordeni ilə təltif olunmuşdur.[18]

2017-ci ildə Azərbaycan kinosuna verdiyi töhfələrə görə Vaqif Mustafayev Milli Kino mükafatına layiq görülmüşdür.

6 may 2023-cü ildə Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdünə layiq görülmüşdür.[19]

22 oktyabrın 2023-cü ildə Vaqif Mustafayevin "Fikrət Əmirov" filmi "VIII Türk Dünyası Sənədli Film Festivalı"nın baş mükafatına layiq görülmüşdür.[20]

2023-cü ildə Vaqif Mustafayev həmçinin TÜRKSOY-un "Onur" nişanı ilə mükafatlandırılmışdır.

Filmoqrafiya

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Rejissor kimi
  1. Belə lazımdır (qısametrajlı bədii film, 1982)
  2. Musiqili xaş (qısametrajlı bədii film, 1983)
  3. Bəyin oğurlanması (bədii film, 1985)
  4. Yaramaz (bədii film, 1988)
  5. Nakəs (bədii film, 1991)
  6. "Fransız" (bədii film, 1995)
  7. Hər şey yaxşılığa doğru (bədii film, 1997)
  8. Bakı-Bakı (sənədli film, 1999)
  9. Yerlə göy arasında (bədii film, 1999)
  10. Heydər Əliyev. General (sənədli film, 1999)
  11. Heydər Əliyev. Birinci (sənədli film, 1999)
  12. Heydər Əliyev. Moskva. Kreml (sənədli film, 1999)
  13. Heydər Əliyev. Lider (sənədli film, 1999)
  14. Heydər Əliyev. Tale (sənədli film, 2000)
  15. Heydər Əliyev. Əsl məhəbbət haqqında (sənədli film, 2001)
  16. Heydər Əliyev. Bir həsədin tarixi (sənədli film, 2002)
  17. Heydər Əliyev. Professional (sənədli film, 2004)
  18. Sərhəd (sənədli film, 2004)
  19. Milli bomba (bədii film, 2004)
  20. Heydər Əliyev. Patriot (sənədli film, 2005)
  21. Yoxlama (bədii film, 2006)
  22. Heydər Əliyev. Xüsusi təyinat (sənədli film, 2008)
  23. Uğurun strategiyası (sənədli film, 2009)
  24. Təxribat (sənədli film, 2011)
  25. Heydər Əliyev. Dövlət (3 hissəli sənədli film, 2011)
  26. Heydər Əliyev. Ata yolu (film, 2013)[21]
  27. Dərdimi çəkirəm (sənədli film, 2017)
  28. Həyat, deyəsən, gözəldir (bədii film, 2022)[22]
  29. Fikrət Əmirov (bədii — sənədli film, 2022)
Ssenarist kimi
  1. "Yapon" və yaponiyalı (bədii film, 1990)
  2. Fəryad (bədii film, 1993)
  3. Ləqəbi "İKA"dır (bədii film, 1997)
"Mozalan" süjetləri
  1. Məsələ № 777 (№ 55, 1980)
  2. Ütü də gözəllikdir (№ 56, 1980)
  3. Sözün çəkisi (№ 57, 1980)
  4. Atamın sənəti (№ 60, 1980)
  5. Sayı çox… (№ 63, 1981)
  6. Yeganə əlac (№ 66, 1981)
  7. Sübut (№ 70, 1982)
  8. Qıfılbəndin açması (№ 71, 1982)
  9. Nəvəmin nəvəsinin nəvəsi (№ 97, 1985)
  10. Sökmək asandır… (№ 97, 1985)
  11. Əbədi mühərrik (№ 98, 1985)
  12. Üzr istəyirəm (№ 99, 1985)
  13. 100 (№ 100, 1985)
  14. Astarı üzündən baha (№ 102, 1986)
  15. Özbaşınalıq (№ 103, 1986)
  16. Nankorluq (№ 105, 1982)
  17. Yenilik (№ 105, 1986)
  18. Uşaq aləmi (№ 105, 1986)
  19. Fədailər (№ 106, 1986)
  20. Proloq (№ 107, 1986)
  21. Mastika (№ 108, 1986)
  22. Tərsinə (№ 121, 1987)
  23. Belə də olur (№ 127, 1988)
  24. Taleyin oyunu (№ 130, 1988)
  25. İmtahan (№ 132, 1989)
  26. Yeni iş üsulu (№ 135, 1989)
  27. Dua (1989)
  28. Bumeranq (№ 139, 1989)
  29. Tətil (№ 156, 1991)
  30. Kommersiya (№ 163, 1992)
  31. Əyani sübut (1992)
  32. Hava (1992)

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 "V.B.MUSTAFAYEVİN "ŞÖHRƏT" ORDENİ İLƏ TƏLTİF EDİLMƏSİ HAQQINDA AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI" (az.). https://azertag.az. Archived from the original on 2015-05-05. İstifadə tarixi: 23 fev 2023.
  2. ↑ AzərTAc. "Çin televiziyası ilə "Space" telekanalı arasında əməkdaşlıq haqqında memorandum imzalanıb" (az.). Youtube.com. 30.06.2017. 2023-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-30.
  3. ↑ Hafiz Mirzə. "Öz başımıza salınmalı "milli bomba"...Kino-rejissor Vaqif Mustafayev doğru düşündü, əla çəkdi" (az.). http://anl.az. Archived from the original on 2023-02-23. İstifadə tarixi: 23 fev 2023.
  4. ↑ "Hər şey yaxşılığa doğru" (az.). https://surdotv.az. Archived from the original on 2020-09-22. İstifadə tarixi: 23 fev 2023.
  5. ↑ "Vaqif Mustafayev Fikrət Əmirov haqqında film çəkib" (az.). https://apa.az. Archived from the original on 2023-02-23. İstifadə tarixi: 23 fev 2023.
  6. ↑ "Xalq artisti Vaqif Mustafayev "Ən yaxşı rejissor" mükafatı ilə təltif olunub" (az.). https://report.az. Archived from the original on 2023-02-23. İstifadə tarixi: 23 fev 2023.
  7. ↑ "Azərbaycan Respublikasının kino xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI". 2014-08-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-29.
  8. ↑ "V. B. Mustafayevə "[[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin fəxri diplomu"nun verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2021-12-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-28.
  9. ↑ "Prezident İlham Əliyev Vaqif Mustafayevə "Fəxri diplom"un verilməsi haqqında sərəncam imzalayıb". 2014-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-07.
  10. ↑ V. B. Mustafayevin "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI [ölü keçid]
  11. ↑ "Вагифу Мустафаеву вручат высшую награду Сербии". 2019-06-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-15.
  12. ↑ "MUKAFAT VAQIF MUSTAFAYEV". 2016-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-18.
  13. ↑ [1] Arxivləşdirilib 2015-05-18 at the Wayback Machine Президент России наградил известного азербайджанского кинорежиссера орденом Дружбы
  14. ↑ President.Az. "Azərbaycanın kino xadimlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 01.08.2018. 2020-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-01.
  15. ↑ "V. B. Mustafayevin 2-ci dərəcəli "Əmək" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2023-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-28.
  16. ↑ "Prezident Vaqif Mustafayevi təltif etdi – SƏRƏNCAM". https://1news.az. Archived from the original on 2023-08-28. İstifadə tarixi: 2023-08-28.
  17. ↑ AzərTAc. "Деятелям культуры и искусства вручена юбилейная медаль «100-летие Гейдара Алиева (1923–2023)»" (Turoyo). AzərTAc. 07.05.2024. İstifadə tarixi: 2024-05-08.
  18. ↑ AzVision.az. "Telekanal rəhbəri təltif edilib" (az.). Azvision.az. 28.08.2017. 2017-08-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-28.
  19. ↑ President.Az. "Azərbaycan mədəniyyət xadimlərinə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdünün verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 06.05.2023. 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-07.
  20. ↑ Azərtac.az. "Vaqif Mustafayevin filmi türk dünyasının baş mükafatını qazandı" (az.). Azərtac.az. 22.10.2023. Archived from the original on 2025-01-23.
  21. ↑ Nizami Kino Mərkəzində "Ata yolu" filminin ilk təqdimatı olmuşdur: [kinorejissor, Xalq artisti Vaqif Mustafayevin eyniadlı filminin] //Azərbaycan.- 2013.- 16 iyul.- S.2.; Mədəniyyət. — 2013.- 17 iyul.- S. 4.
  22. ↑ ""Həyat, deyəsən, gözəldir" filmi təqdim edildi" (az.). https://kulis.az. Archived from the original on 2023-08-23. İstifadə tarixi: 13 avq 2023.

Mənbə

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 816.

Xarici keçidlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vaqif_Mustafayev&oldid=8114411"