Yuxarı Ağbaş (Qəmərli)
| Tarixi Azərbaycan əraziləri Qəmərli |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Ölkə | Qərbi Azərbaycan | |||||
| Bölgə | Gərnibasar mahalı | |||||
| İndiki adı | Abovyan | |||||
| Adının dəyişdirilmə tarixi | 1949 | |||||
Yuxarı Ağbaş — Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan Respublikası) Qəmərli (Artaşat) rayonu ərazisində kənd.
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Qəmərli (Artaşat) rayonunda kənd.
Toponim fərqləndirici əlamət bildirən yuxarı sözü ilə türk mənşəli ağbaş etnonimi[1][2] əsasında əmələ gəlmişdir.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 01.12.1949-cu il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Abovyan qoyulmuşdur[3].
Ermənilər 1828-1829-cu illərdə Xoydan və Salmastdan köçüb burada məskunlaşmış, XX əsrin 40-cı illərində azərbaycanlıları bütünlüklə kənddən sıxışdırıb çıxarmışlar[4].
Coğrafiyası və iqlimi[redaktə | əsas redaktə]
İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indiki Qəmərli (Artaşat) rayonunda kənd. Rayon mərkəzindən 18 km şimal-şərqdə yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində[5] qeyd edilmişdir.
Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]
Kənddə 1873-cü ildə 91 nəfər, 1886-cı ildə 89 nəfər, 1897-ci ildə 183 nəfər, 1904-cü ildə 132 nəfər, 1914-cü ildə 172 nəfər, 1916-cı ildə 200 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır[6].
1918-ci ildə azərbaycanlılar soyqırımına məruz qalaraq deportasiya olunaraq xaricdən köçürülən ermənilər yerləşdirilmişdir. İndiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti quralandan sonra sağ qalan azərbaycanlılar kəndə dönə bilmişdir.
Burada ermənilərlə yanaşı, 1922-ci ildə 113 nəfər, 1926-cı ildə 117 nəfər, 1931-ci ildə 89 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır[6]. SSRİ Nazirlər Sovetinin xüsusi qərarları ilə 1948-1949-cu illərdə azərbaycanlılar deportasiya olunaraq Azərbaycana köçürülmüşdür. İndi burada ermənilər yaşayır.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Sümər Faruq. Oğuzlar, Bakı, «Yazıçı», 1992, s.323
- ↑ Əhmədova E. Azərbaycan etnonimlərinin leksik-semantik və struktur-linqvistik təhlili, NDA, Bakı, 1995, s.24
- ↑ [1]
- ↑ [2]
- ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913, s.3
- ↑ 6,0 6,1 Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, İrəvan, «Melkonyan fond», 1932, s.46-47, 126-127 (erm.)
| Gərnibasar mahalı | |
|---|---|
| Qəmərli rayonu | Ağ Baş • Ağcaqışlaq • Axund Buzovand • Alpava • Artaşat • Arpavar • Aşağı Ağbaş • Aşağı Düyün • Aşağı Qoylasar • Ayaslı • Aysoru Düyünü • Başnalı • Bayburd • Bəcəyəzli • Bitlicə • Böyük Gilanlar • Cənnətli • Ciğdamlı • Çatmadağ • Çiləxanlı • Darğalı • Dəlilər • Ditak • Doqquz • Əliqırıq • Gilanlar • Gödəkli • Gölaysor • İmanşahlı • Kaxtsraşen • Kiçik Gilanlar • Qaradağlı • Qafarlı • Qarahəmzəli • Qaraqoyunlu • Qoylasar • Mehrablı • Məsimli • Muğanlı • Oğurbəyli • Sabunçu • Toxanşalı • Torpaqqala• Yamancalı • Yeni Craşen • Yuxarı Ağbaş • Yuxarı Kürdkənd • Yuxarı Qoylasar • Yuva • Zöhrablı |
