Qaradağlı (Qaradağlı, Ağdam)
Kənd | |
Qaradağlı | |
---|---|
40°01′45″ şm. e. 47°04′09″ ş. u. | |
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Ağdam rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 560 nəfər |
Milli tərkibi | Azərbaycanlı |
Rəsmi dili | Azərbaycan dili |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | +994 |
Poçt indeksi | AZ0230[1] |
Nəqliyyat kodu | 02 |
Qaradağlı (digər tarixi adı Kolbasan; kəndin yerləşdiyi yerin tarixi adı Soltanqobu) — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Toponimikası
QARADAĞLI - Ağdam rayonunun Xaçın nahiyəsində kənd adı. Azərbaycanda (Beyləqan, Bərdə, Goranboy, Xocalı, Xocavənd, Tərtər, Ucar, Füzuli, Xaçmaz və Şəki rayonları) Qaradağlı kənd adları ilə mənşəcə eynidir.
XV əsrdə Şah İsmayıl hakimiyyətə gələrkən hərbi qüvvə ilə kömək etmiş qızılbaş tayfalarından biri. Qaradağlı tayfasının adı əslən onların hazırda Cənubi Azərbaycan ərazisində yerləşən Qaradağ mahalından olmaları ilə bağlıdır. Səfəvilər hakimiyyətə gəldikdən sonra Şah İsmayıl hərbi xidmətinə görə bu tayfaya Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində ərazilər bağışlamışdır. Bu kənd “Soltan qobu“ adlı yerdə qaradağlı tayfasına mənsub yeddi ailənin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Bu kəndin digər tarixi adı da Kolbasan olub.[2]
XIX əsrin ikinci yarısında Ağdam rayonu ərazisində, Ağdam, Gülablı, Qaraxanlı və Kaqartlı kənd icmalarında dörd Qaradağlı adlı kənd vardı.[3]
Tarixi
Qaradağlı kəndinə erməni quldurları bir neçə dəfə hücuma keçiblər. Həmin hücumların tarixi xronologiyası aşağıdakı kimidir.
- 18 dekabr 1990-cı ildə erməni yaraqlıları tərəfindən Ağdam rayonunun Qaradağlı kəndinə silahlı basqın edilmiş, nəticədə milis nəfəri Q.Cəfərov ağır yaralanmışdır.
- 13 dekabr 1991-ci ildə erməni yaraqlıları Ağdam rayonunun Qaradağlı kəndini avtomat və pulemyotlardan atəşə tutmuş, nəticədə kənd sakini, 1966-cı il təvəllüdlü E.Süleymanov ağır yaralanmışdır.[4]
- 2016-cı il aprelin 3-də axşam saatlarından və aprelin 5-də saat 12:00-dək Qaradağlı kəndi Dağlıq Qarabağda baş verən toqquşma zamanı ermənilər tərəfindən ağır artileriya silahları ilə atəşə tutub.Lakin Azərbaycan Ordusu qarşı tərəfi ağır artileriya silahları ilə susdurub.
- 2016-cı il aprelin 27-də axşam saatlarında və aprelin 28-nə keçən gecə ərzində Qaradağlı kəndi yenə də ağır artileriya silahları ilə atəşə tutulub.Lakin Azərbaycan Ordusu qarşı tərəfi ağır artileriya silahları ilə susdurub.
Coğrafiyası və iqlimi
Ağdam rayon mərkəzindən 15 kim şimalda, Qarqar çayından 3 km aralı, Ağdam-Ağcabədi şosesi yolu kənarında, Qarabağ düzündədir.
2018 ilin məlumatına görə Qaradağlı sovetliyində 6818 nəfər əhali qeydiyyatda olmuşdur. Ağdam şəhəri işğal olunandan sonra , Qaradağlı kəndində çoxlu qaçqın məskunlaşıb.
1977 ilin məlumatına görə kəndin 1559 nəfər əhalisi olmuşdur.
Təhsili
Kəndin tam orta məktəbi vardır.
Musiqi məktəbi var
Peşə məktəbi var
Uşaq bağçası
Muzeyi
Kəndin tarix diyar şunaslıq muzeyi vardır.
İqtisadiyyatı
Kəndin əhalisi əkinçilik və heyvandarlıqla məşğuldur.
Qarabağ müharibəsi nəticəsində kəndin təsərrüfatına ciddi ziyan dəymişdir. 2011-ci ilin oktyabrın 1-də isə kəndə ilk dəfə təbii qaz verilməsinə başlanılıb.[5]
Şəxsiyyətləri
Hüseynqulu Ağaməmmədov - kəndin ilk ziyalısı
- Məmməd Məmmədov - Sosialist əməyi qəhrəmanı[6]
- Muxtar Məmmədov - Sosialist əməyi qəhrəmanı
- Turab Məmmədov - Sosialist əməyi qəhrəmanı
- Sürəyya Kərimova - Sosialist əməyi qəhrəmanı
- Vəli Məmmədov - filologiya elmləri namizədi, dosent
- Nəvai Məmmədov - iqtisad elmləri namizədi, dosent
- Novruz Allahverdiyev - texnika elmləri namizədi, professor
- Əhmədov Məhiş Alış oğlu - 1945-ci ildə anadan olub. 1951-1961-ci illərdə orta təhsil alib.
1963-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) iqtisad fakultəsinin (ixtisas – Xalq təsərrüfatının planlaşdırılması) daxil olub, 1969-cu ildə həmin ixtisası bitirib.
1970-1977-ci illərdə Az.İEA-nın İqtisadiyyat institutunda kiçik elmi işçi, 1977-1980-ci illərdə baş elmi işçi vəzifələrində işləyib.
1980-1991-ci illərdə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində baş müəllim, dosent, 1991-1996-cı illərdə kafedra müdiri olub. 1974-cü ildə namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək iqtisad elmləri namizədi elmi dərəcəsi alıb. 1984-cü ildə dosent vəzifəsini tutub.
2005-ci ildə iqtisad elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq görülüb. 2011-ci ildə professor vəzifəsinə layiq görülüb. Əməkdar elm xadimidir.
2006-cı ildən İqtisad Universitetinin «İqtisadiyyatın tənzimlənməsi» kafedrasının müdiridir.
2006-2008-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında fəaliyyət göstərən Ali Attestasiya Komissiyasının «İqtisadiyyat və hüquq elmləri üzrə» ekspert şurasının üzvi olub.
2008-ci ildən universitetin nəzdində fəaliyyət göstərən İxtisaslaşdırılmış Müdafiə Şurasının üzvüdür. Azərbaycanda «Elmi tədqiqatların təşkili və əlaqələndirilməsi»nin «İqtisad bölməsi» üzrə Problem Şurasının, Universitetin Elmi Şurasının, İqtisad elmləri: «Nəzəriyyə və praktika» jurnalının redaksiya heyətinin üzvü, universitetin Tədris-Metodiki Şurasının bölmə rəhbəridir.
AR Prezidentinin 26 sentyabr 2011-ci il Sərəncamına əsasən Azərbaycanda təhsilin inkişafındakı xidmətlərinə görə “Əməkdar Müəllim” fəxri adı verilib.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 sentyabr 2020-ci il tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin 90 illiyi münasibətilə və Azərbaycanda təhsilin inkişafındakı xidmətlərinə görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilib.
150 elmi-metodiki əsərin, 3 dərslik, 4 dərs vəsaitlərinin, çoxsaylı tədris proqramlarının, dövlət orqanlarına təqdim olunmuş 5 təhriri məruzənin, 100 çap vərəqindən çox olan rus dilindən azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş 3 dərsliyin elmi redaktoru olub
Şəkillər
-
Vəli Məmmədov (1933-2011) - filologiya elmləri namizədi, dosent
-
Nəvai Məmmədov - iqtisad elmləri namizədi, dosent
İstinadlar
- ↑ Azərpoçt. "İndekslər" (az.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- ↑ http://modern.az/az/news/26050#gsc.tab=0
- ↑ B.Budaqov, Q.Qeybullayev Yuxarı Qarabağın Toponimləri Bakı-2005
- ↑ Dağlıq Qarabağ: hadisələrin xronikası
- ↑ Ağdam rayonunun 10 cəbhəyanı kəndinə təbii qaz verilib
- ↑ Hüseynqulu Ağaməmmədov
Mənbə
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. III cild. Bakı, 1979
- Orxan Məmmədov (Baharlı). Ağdamın adlı-sanlı pedaqoqları, alimləri. Bakı, Sabah, 2001
Həmçinin bax
- http://azpress.az/index.php/index.php?lang=az§ionid=news&id=13954
- http://www.agdam-ih.gov.az/page/15.html
- https://www.youtube.com/watch?v=4ExmuCZjLLE
- https://www.youtube.com/watch?v=TyvmtI6r3Tg
- https://www.youtube.com/watch?v=tsYryQS9Stg
- https://www.youtube.com/watch?v=FgRg0WU53Wg
- https://www.youtube.com/watch?v=6BW2nJzZ8hk
- https://www.youtube.com/watch?v=AJ1QijxnCr4
- https://www.youtube.com/watch?v=9bZblhuc6qQ
- https://www.youtube.com/watch?v=FgRg0WU53Wg