Seyidli (Ağdam)

Seyidli
40°02′37″ şm. e. 46°59′59″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan
Rayon	Ağdam rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı	UTC+04:00
Əhalisi
Rəsmi dili	Azərbaycan dili
Seyidli

Seyidli — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Seyidli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.

Kənd 1993-ci il iyulun 23-də Ermənistan Ordusu tərəfindən işğal olunmuşdur. 20 noyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir.

Tarixi

Seyidli XVIII əsrdə Kəbirli tayfasının oymaqlarından sayılırdı. Qarabağ xanlığı zamanında Seyidli oymağının əhalisi xanlığın güvəndiyi igid, mərd insanlar sırasında idi.

Çar Rusiyası zamanında Seyidli Yelizavetpol quberniyasının, Şuşa qəzasının, Kəbirli mahalının kəndi idi.

Azərbaycan keçmiş SSRİ-nin tərkibində olduğu illərdə Seyidli 1930-cu ildə yaradılan Ağdam rayonunun kəndi olmuşdur.

Hazırda Seyidli Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun inzibati ərazi vahidində kənddir.

Mədəniyyəti

Erməni işğalına qədər kəndin 2 orta məktəbi (Seyidli kənd orta məktəbi və Tillər kənd orta məktəbi), 1 musiqi məktəbi, mədəniyyət evi, kitabxanası, tibb məntəqəsi, rabitə qovşağı var idi.

Təhsil

Seyidli kənd orta məktəbi İkinci Dünya Müharibəsindən sonra 1946-cı ildə Ağdamın Seyidli kəndində yaranmışdır.

Coğrafiyası və iqlimi

Seyidli kəndi rayon mərkəzindən 1 km şimal şərqdə, Ağdam dəmir yol stansiyasından 5 km aralı, Qarabağ düzündədir.

Əhalisi

Azərbaycan Respublikası Dövlət Tarixi Arxivində saxlanılan əhalinin siyahıya alınması sənədinə əsasən Çar Rusiyası dövründə müxtəlif illərdə Azərbaycan əhalisinin siyahısı aparılmışdır. Həmin illər Seyidli Yelizavetpol quberniyasının, Şuşa qəzasının, Kəbirli mahalının kəndi idi. 1844 ildə aparılmış siyahıya alınmaya əsasən əhalisinin ümumi sayı 184 nəfər olmuş Seyidlidə 113 kişi, 71 qadın yaşamışdır. 1848-ci və 1865-ci illərdə isə yalnız kişilərin siyahıya alınması aparılmışdır. 1848-ci ildə kişilərin sayı təxminən 167 nəfər idi. 1865-ci ildə 78 evdən ibarət Seyidlinin 254 kişi sakini var imiş. 1873-ci ilin məlumatında isə Seyidli 86 evdən ibarət idi. Həmin ildə Seyidlinin kişi və qadından ibarət 498 nəfər sakini olmuşdur.

1983-cü ilin məlumatına görə Seyidli kəndinin əhalisi 3478 nəfər idi.

Şəxsiyyətləri

• Nəriman bəy Aslan bəy oğlu Axundov (1896–1937) — maarif xadimi, müəllim.Ağdamda gizli fəaliyyət göstərən Musavat partiyasının üzvü.
• İldırım xan Şərifov — Qarabağ bəyi. Ağdam şəhər pristavı.
• Çərkəz bəy Şərifov — Qarabağ bəyi.
• Mənzər xanım Rüstəm bəy qızı Şərifova — maarif xadimi, pedaqoq.
• Yelmar Fərhad bəy oğlu Şərifov — meşə torpaqşünaslığı üzrə Azərbaycanın tanınmış alimi, kənd təsərrüfatı elmləri namizədi.
• Surxay İmamqulu oğlu Qurbanov (16 oktyabr 1912, Seyidli, Ağdam – 27 yanvar 1977, Ağdam) — maarif xadimi, müəllim.
• Məmməd Murtuza bəy oğlu Məmmədov (1917–1990) — maarif xadimi, müəllim.
• Əli Zeyni oğlu Eyvazov — maarif xadimi, müəllim.
• Dilbər Məmmədova — maarif xadimi, müəllimə.
• Ədilə Əvəz qızı Namazova — AMEA-nın həqiqi üzvü, tibb elmləri doktoru, professor.
• Zakir Cabbar bəy oğlu Məmmədov — AMEA-nın müxbir üzvü, fəlsəfə elmləri doktoru, professor.
• Adil Əli bəy oğlu Məmmədov — tarix elmləri doktoru, professor.
• Teymur Süleyman oğlu Vəliyev — AMEA-nın müxbir üzvü, iqtisadiyyat elmləri doktoru, professor.
• Çingiz Səməd bəy oğlu Axundov — tarix elmləri namizədi, dosent.
• Şəmsəddin Nəcəfov — biologiya elmləri namizədi.
• Rasim Şirin oğlu Qarayev — iqtisad elmləri namizədi, professor.
• Habil Surxay oğlu Qurbanov — hüquq elmləri doktoru, professor.
• Taryel Əli oğlu Eyvazov — tibb elmləri namizədi, dosent.
• Gülzadə Abdulova (Axundova) — tarix üzrə fəlsəfə doktoru.
• Vüqar Nadirov — peşəkar futbolçu.
• Qubad Məhiş oğlu Nağıyev (15 may 1924, Ağdam, Seyidli – 3 may 1986, Ağdam) — Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı, veteran.
• Natiq Yunis oğlu Camalov (1957, Ağdam, Seyidli – 15 iyun 1992) — şəhid.
• Fuad Qubad oğlu Nağıyev (25 may 1960, Ağdam, Seyidli – 6 yanvar 1990 Ağdam) — şəhid.
• Vaqif Qubad oğlu Nağıyev (12 mart 1973, Ağdam, Seyidli – 23 yanvar 1993 Ağdam) — şəhid.
• Rövşən Saleh oğlu Camalov (31 mart 1973, Ağdam, Seyidli – 31 dekabr 1993, Ağdam) — şəhid.
• Eldəniz Qacay oğlu Ağakişiyev (16 dek 1959, Ağdam, Seyidli – 3 iyul 1992) — şəhid.

Şəkillər

• Kəndin şəxsiyyətlərinin şəkilləri
• 
  Axund Molla Zülfüqar Axundov — Ağdam Cümə məscidinin axundu
• 
  İldırım xan Şərifov — Qarabağ bəyi. Ağdam şəhər pristavı.
• 
  Mənzər Şərifova — maarif xadimi, pedaqoq.
• 
  Yelmar Şərifov — meşə torpaqşünaslığı üzrə Azərbaycanın tanınmış alimi, kənd təsərrüfatı elmləri namizədi, dosent
• 
  Məmməd Məmmədov — maarif xadimi, pedaqoq.
• 
  Zakir Məmmədov — fəlsəfə elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü
• 
  Adil Məmmədov — tarix elmləri doktoru, professor.
• 
  Teymur Vəliyev — iqtisad elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü
• 
  Çingiz Axundov — tarix elmləri namizədi, dosent
• 
  Taryel Eyvazov — tibb elmləri namizədi, dosent, əməkdar həkim
• 
  Gülzadə Abdulova (Axundova) — tarix üzrə fəlsəfə doktoru
• 
  Rövşən Camalov — şəhid

İqtisadiyyatı

Erməni işğalına qədər Seyidli kəndinin əhalisi üzümçülük, heyvandarlıq və baramaçılıqla məşğul olmuşdur.

Mənbə

• Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Qarabağın Seyidli oymağı. I kitab. Bakı, 2017
• Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Seyidli oymağının nəsilləri və gmalovörkəmli övladları. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 5-11 dekabr, 2012-ci il № 42(174)
• Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Məmmədbəyli nəslinin müdrik el ağsaqqalı. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 4-10 iyul 2012-ci il
• Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Seyidli oymağının Kərbəlayi Mirəli nəslinin görkəmli övladları. "Yeniləşən Azərbaycan" qəzeti, 15-22 dekabr, 2012, № 29(113)
• Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Kərbəlayi Mirəli nəslinin tanınmış din xadimi. "Təzadlar" qəzeti, 01 dekabr, 2012-ci il, № 182(1725)
• Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Seyidli oymağının Şərifli nəslinin görkəmli övladları. "Təzadlar" qəzeti, 18 dekabr, 2012-ci il, № 189 (1732)
• Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)
• Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Çəmənli Hatəmxan ağa nəslinin tanınmış övladları. "Yeniləşən Azərbaycan" qəzeti, 17-25 aprel 2013-cü il, № 14 (124)

Həmçinin bax

• Seyidli oymağı
• Məmmədbəyli soyu
• Nəcəfqulubəylilər
• Kərbəlayi Miralılar
• Qazılı soyu
• Şərifli soyu
• Molla Qurbanlı
• Eyvazlı soyu
• Çəmənli oymağı
• Kazımbəyovlar