Mahrızlı (Ağdam)

Mahrızlı
40°03′06″ şm. e. 47°03′09″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan
Rayon	Ağdam rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1820
İlk məlumat	1830
Mərkəzin hündürlüyü	252 m
İqlimi	Soyuq yarımsəhra
Saat qurşağı	UTC+4
Əhalisi
Əhalisi	1.600 nəfər (1979)
Milli tərkibi	azərbaycanlı
Rəsmi dili	Azərbaycan dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+994 26
Poçt indeksi	AZ0234
Nəqliyyat kodu	02
Mahrızlı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mahrızlı — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Zəngişalı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.

Etimologiya

Mahrızlı adının etimologiyası haqqında bir neçə versiya var. Bir versiyaya görə Mahrızlı sözu İran dillərində olan və Gün mənasını verən Mah, Moh və Ay mənasını Ruz sözlərindən, həmçinin türk dillərində olan lı,li, lu, lü şəkilçilərinin birləşməsindən yaranıb. Hərfi tərcümədə GünAylı və ya Günəşli Aylı mənasını verir. Digər bir versiyaya görə isə İranda olan Mafruz kəndindən gələn insanların ilk dəfə burda məskunlaşmasına görə belə adlanıb. Ancaq bir qədər araşdırsaq İranda bu adda kənd olmadığını görərik. Həmçinin kəndin ən qədim sakinləri Məmişli soyu sayılır və onların Gürcustanın Məmişli kəndindən gəldiyi ehtimal olunur.

Tarixi

Erkən Dövrlər

Mahrızlı kəndi qədim İpək yolunun yaxınlığında yerləşir. 1988-ci ildə kənddə yeni yaşayış evləri salınarkən qədim kurqanlar, qəbrlər tapılmışdır. Ancaq SSRİ-nin dağılması və Qarabağ müharibəsinin başlaması səbəbindən bu tapıntılar üzərində araşdırmalar aparılmamış və yeni tikintilər nəticəsində ərazi dağıdılmışdır. Kənd haqqında ilk tarixi məlumatlar 1830-cu ilə aiddir.

Rusiya İmperiyası dövru

1886-cı ildə hazrılanmış və 1893-cu ildə Tiflisdə çap edilmiş "Zaqafqaziya bölgəsinin Əhalisinin sayı haqqında, ailələrin siyahıya alınması" kitabında kənd haqqında məlumatla qarşılaşmaq olar. Kənd Qafqaz təqviminin 1906-ci il buraxılışında Şuşa qəzasının Çəmənli kənd icmasına daxil idi. Ancaq 1913-cu ildə Rusiya İmperiyasının ərazi bolgüsundə edilən dəyişikliklərdən sonra kənd Şuşa qəzasının Zəngişalı kənd icmasının tərkibinə daxil olur .

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövru

Xalq Cümhuriyyəti qurulandan sonra, köhnə ərazi bölguləri saxlanıldığından Mahrızlı kəndi Şuşa qəzasının Zəngişalı Kənd icması tərkibində idi.

Azərbaycan SSR dövru

1926-cı ildə Azərbaycan SSR-nin inzibati ərazi bölgüsunə görə kənd Ağdam qəzasının Xındırıstan dairəsinin tərkibinə daxil edilir. 1930-cu ildə Azərbaycan SSR-nin inzibati qruluşunda dəyişiklikliklər edilir və kənd Ağdam rayonunun Zəngişalı kənd sovetinə birləşdirilir. Respublikada 1961 və 1979-cu illərdə həyata keçirilən inzibati ərazi bölguləri zamanı kənd Zəngişalı kənd sovetinin tərkibində saxlanılır .

Müasir Azərbaycan Respublikası

Azərbaycan Respublikası müstəqillik qazanandan sonra kənd, Ağdam rayonu Zəngişalı İnzibati Ərazi Dairəsinin tərkibindədir. Azərbaycan Respublikasının 1999-cu ildə həyata keçirdiyi bələdiyyə inzibati bölgusundən sonra kənd, qonşu Zəngişalı kəndi ilə birlikdə yeni yaradılmış Zəngişalı bələdiyyəsinin tərkibinə daxil olur.

Coğrafiyası

Kənd Qarqarçaydan 11 km məsafədə yerləşir. Mahrızlı kəndi Ağdam şəhərindən 17 km, Quzanlı qəsəbəsindən 26 km, Bakı şəhərindən 333 km məsafədədir. Kənd Ağdam rayonunun Zəngişalı, Qaradağlı, Rzalar, Seyidli və Ağcabədi rayonu ərazisindəki Hacılar kəndləri ilə qonşudur.

Kənd dəniz səviyyəsindən 252 metr hündurlukdə yerləşir.

İqlimi

Kəndin iqlimi soyuq yarımsəhradır.

Əhalisi

Əhalisinin sayı təxminən 1800 nəfərdir. Əhalinin etnik tərkibi azərbaycanlılardan ibarətdir.

Əhali Statistikası

1886	1979	2020
240	1600	1800

Kəndin daxil olduğu Zəngişalı İnzibati Ərazi dairəsinin 2009-cu il üzrə əhali statistikası.

2009

Cəmi	Kişi	Qadın
4471	2170	2301

İqtisadiyyatı

Kəndin əhalisi qədimdən əkinçilik, maldarlıq və toxuculuqla məşğul olub. Hal hazırda kənddə konserv zavodu, qənd emalı sexi və işlək olmayan Ağdam dəzgah emalı zavodunun filiali var.

Yollar və Kommunikasiya

R27 nömrəli Yevlax-Bərrdə-Ağdam yolu ilə R33 nömrəli Hüsulu-Muğanlı yolunu birləşdirən Sarıcalı kənd yolu Mahrızlıdan keçir. Kənddə hal hazırda telefon xətti və ADSL internet mövcüddur. Kənddə Azərpoçtun fillialı var.

Təhsil

Kənddə Rahib Məmmədov adına tam orta məktəb yerləşir. Məktəbin şagird tutumu 300 nəfərdir.

Mədəniyyət

Kənddə Kitabxana, Kənd klubu mövcuddur. Kənddə həmçinin "Rahib Məmmədov adına Döyuş Şöhrəti" müzey fəaliyyət göstərir.

Böyuk vətən mühaibəsində həlak olan Mahrızlı sakinlərinin xatirəsinə yaradılmış abidə.

İdman

Kənddə futbol stadionu və Cudo məktəbi fəaliyyət göstərir.

Digər məlumatlar

Telefon kodu	+994 26
Poçt indeksi	AZ 0234
Avtomobil nömrəsi	02
DSK kodu	60938028

Tanınmış şəxsiyyətləri

• Yaqub Rüstəmov Sosialist Əməyi Qəhrəmanı
• Mobil Məmmədov Neft Kimya alimi.
• Rahib Məmmədov
• Şahmar Mahrızlı (d.1954, Mahrızlı, Ağdam.) – həkim, şair, “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı.