Nurməmməd bəy Şahsuvarov
Nurməmməd bəy Şahsuvarov | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nurməmməd bəy Adilxan bəy oğlu Şahsuvarov | |||||||
![]() | |||||||
|
|||||||
Sələfi | vəzifə təsis olundu | ||||||
Xələfi | Fətulla Rzabəyli | ||||||
|
|||||||
Sələfi | Həmid bəy Şahtaxtinski | ||||||
Xələfi | Xəlil bəy Xasməmmədov | ||||||
Şəxsi məlumatlar | |||||||
Partiya |
![]() |
||||||
Təhsili | Zaqafqaziya (Qori) Müəllimlər Seminariyası (1903), Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti (1915) [1] | ||||||
Doğum tarixi | |||||||
Doğum yeri | Minkənd, Zəngəzur qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Qafqaz canişinliyi, Rusiya imperiyası | ||||||
Vəfat tarixi | |||||||
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ | ||||||
Dəfn yeri | |||||||
Milliyyəti | azərbaycanlı | ||||||
Atası | Adilxan bəy | ||||||
Həyat yoldaşı | Feona Kuzminşina | ||||||
Uşağı | Cahangir bəy |
Nurməmməd bəy Adilxan bəy oğlu Şahsuvarov (d. 1883, Laçın - ö. 11 avqust, 1958, Bakı) — AXC-nin, Dağlılar Respublikasının maarif naziri, Azərbaycanın istiqlal hərəkatı və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövlət xadimlərindən biri, maarifçi.
Həyatı[redaktə | əsas redaktə]
Nurməmməd bəy Adilxan bəy oğlu 1883-cü ildə Zəngəzur qəzasının Minkənd (Şahsuvarlı) kəndində anadan olmuşdur.[2]
Zaqafqaziya (Qori) Müəllimlər Seminariyasını bitirmiş (1903), bir müddət Gəncədə rus dili müəlimi işləmşdir. Sonralar Tiflis Aleksandr Müəllimlər İnstitutunu (1915), ekstern yolu ilə Kiyev Universitetinin hüquq fakültəsini (1915) bitirmişdi.[2]
N.Şahsuvarov Rusiya Fevral İnqilabı dövründə siyasi hadisələrdə yaxından iştirak etmiş, 1918-ci ilin yayında Şimali Qafqaz xalqlarının azadlıq hərəkatının nəticəsində yaradılmış Dağlılar Respublikasının xalq maarif naziri təyin olunmuşdu.[2]
1919-cu ilin iyununda Bakıya gələn N. Şahsuvarov Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti Nazirlər Şurasının sədri Nəsib bəy Yusifbəylinin birinci hökumətində (Cumhuriyyətin dördüncü nazirlər kabineti) maarif nazirinin müavini vəzifəsində işləmiş, Azərbaycanın şəhər və kəndlərində ana dilində məktəb və seminariyaların açılması, təhsil və mədəniyyət sahəsində bir sıra mütərəqqi tədbirlərin həyata keçirilməsində, Bakı Dövlət Universitetinin təşkiində yaxından iştirak etmişdir.[2] "İttihad" Partiyasının üzvü idi.[2]
Şahsuvarov 1920-ci il martın 5-də Nəsib bəy Yusifbəylinin ikinci hökumətində (Cumhuriyyətin beşinci nazirlər kabineti) maarif və dini etqad naziri təyin olunmuşdu. Aprel işğalından (1920) sonra N.Şahsuvarov Azərbaycan SSR xalq maarif komissarının müavini olmuş, Bakıda orta və ali təhsil ocaqlarında dərs demişdi.
1940-cı ildə saxta ittihmalarla həbs edilərək, Krasnodar diyarına sürgün edilmişdi. 1943-cü ildə sürgündən qayıdaraq, Azərbaycan Tibb İnstitutunda rus dili kafedrasının müdiri işləmişdir.
Nurməmməd bəy Şahsuvarov 11 avqust 1958-ci ildə Bakıda vəfat edib.[2]
Ailəsi[redaktə | əsas redaktə]
Nurməmməd bəy Feona Kuzminşina ilə ailə qurmuşdu. Cahangir bəy adlı oğlu vardı.
- Aktyor Rauf Şahsuvarovun babasıdır.[3]
Xatirəsi[redaktə | əsas redaktə]
29 may 2018-ci ildə Azərbaycan Tarix Muzeyində "Şahsuvarovlar nəslindən üç varis" adlı tədbir keçirilib. Tədbirdə Nurməmməd bəy Şahsuvarovla yanaşı, Mürsəl bəy Şahsuvarov və Surxay bəy Şahsuvarovun Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin həyatındakı xidmətlərindən bəhs edilib.[4]
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ [1]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 H. Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. - səh. 338-339.
- ↑ "Səmra Sədrəddinli. Aktyor: "Elə olur ki, alçipan vururam"". 2014-06-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-28.
- ↑ CBC TV (30.05.2018). "Şahsuvarovlar nəslinin üç varisinə həsr olunmuş tədbir keçirilib" (azərb.). Youtube.com. İstifadə tarixi: 2018-05-30.
Mənbə[redaktə | əsas redaktə]
- Ənvər Çingizoğlu, Şahsuvarovlar, "Soy" dərgisi, 3 (11) 2008.
- "Laçın yurdu" jurnalı, №1(1), 2011, Bakı, "Elm və təhsil", 2011.
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
- 1883-cü ildə doğulanlar
- 11 avqustda vəfat edənlər
- 1958-ci ildə vəfat edənlər
- Yasamal qəbiristanlığında dəfn olunanlar
- Əlifba sırasına görə dövlət xadimləri
- Şahsuvarovlar
- Laçın rayonunda doğulanlar
- Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyasının məzunları
- Azərbaycanın təhsil nazirləri
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Milli Məclisinin üzvləri
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvləri
- Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universitetinin məzunları
- Minkənddə doğulanlar
- Bakıda vəfat edənlər
- Kiyevdə oxuyan azərbaycanlı tələbələr
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin nazirləri
- Repressiya qurbanları