Sərsəng SES

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Sərsəng SES
Sərsəng (Tərtər) su elektrik stansiyası
Xəritə
Ümumi məlumatlar
Çay Tərtərçay
Status Qəzalı, 1993 ildən işğalı altında.
Tikilmə tarixi 1976
Əsas xüsusiyyətləri
İllik elektroenerji istehsalı 90 mln. kVt⋅s
Elektrik enerjisi gücü 50 MVt
Avadanlıq xüsusiyyətləri
Turbin tipi Hidroaqreqat
Əsas qurğular
Bənd tipi Torpaq
Bəndin hündürlüyü 125 m
Bəndin eni 550 m
Yerləşməsi
40°10′53″ şm. e. 46°37′01″ ş. u.
Ölkə  Azərbaycan
Region
Rayon
Yer Tərtər rayonu
Sərsəng SES xəritədə
Sərsəng SES
Sərsəng SES
Sərsəng SES (Kəlbəcər rayonu)
Sərsəng SES
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sərsəng SES ya Tərtər SES (tam adı: Sərsəng/Tərtər Su Elektrik Stansiyası) — Azərbaycana məxsus 1976 ci ildə Tərtərçayın üzərində, keçmiş Ağdərə, indiki Tərtər rayonu ərazisində, inşa edilmiş su elektrik stansiyası[1][2][3].

Texniki göstəriciləri[4][redaktə | mənbəni redaktə et]

Hər birinin gücü 25 MVt olan 2 ədəd turbindən ibarət Su Elektrik Stansiyası mövcuddur. Hər bir turbinin su buraxma qabiliyyəti 30 m³/san olmaqla SES-dən cəmi 60 m³ su buraxıla bilər. Bundan əlavə suvarma məqsədilə çaya su buraxmaq üçün SES işləmədiyi hallarda anbarın bəndində 6 ədəd siyirtmə quraşdırılmışdır. Bu siyirtmələr vasitəsilə hər biri 5 m³/san olmaqla Tərtər çayına cəmi 30 m³/san su buraxmaq olur. Eləcə də su anbarı dolduğu hallarda qəza sutullayıcısı vasitəsilə 740 m³/san miqdarında daşqın suları Tərtər çayına axıtmaq nəzərdə tutulmuşdur. Bəndinin hündürlüyü 125 m, uzunluğu 600 m-dir. Bənd Sərsəng su anbarını əmələ gətirmişdir.

Vəziyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qeyd etmək lazımdır ki, Sərsəng respublikada bəndinin hündürlüyünə görə ən hündür bəndli su anbarlarından biridir. Sərsəng su anbarı ərazilərin işğalından öncə respublikanın 6 rayonunun (Tərtər, Ağdam, Bərdə, Goranboy, Yevlax və Ağcabədi) 100 min hektara yaxın torpaq sahəsini suvarma suyu ilə təmin edirdi. Ərazilərin işğalından sonra anbarın suyunun istifadəsinin mümkün olmaması nəticəsində kənd təsərrüfatı bitkilərinə suvarma suyunun verilməməsi respublikanın bu regionuna əvəz olunmaz zərər vurmuşdur.

Hazırda anbara və onun qurğularına uzun müddətdir ki, kompleks texniki xidmət göstərilmədiyi üçün anbarın texniki təhlükəsizlik baxımından qənaətbəxş olmadığı ehtimal olunur. Sərsəng su anbarı işğal olunmuş ərazidə yerləşdiyindən onun bəndinin qəza və ya təxribat nəticəsində dağılması anbardan aşağıda yerləşən yaşayış məntəqələri üçün ciddi təhlükə yaradır.

Tərtər rayonunun bir çox kəndləri (Çaylı, Seydimli, Hacıqərvənd, Zolkəran, Düyərlı, Sarıcalı, Ələsgərli, Bayandur, Buruc, İrəvanlı, Güləbatlı, Hacallı, Yenidaşkənd, Qapanlı, Şatırlı, Qasımbəyli, Zümürxaç, İmamqulubəyli, Dilənçilər, Muğanlı) tam olaraq, bir neçəsi isə (Şıxarx qəsəbəsi, Madağız, Həsənqaya, Səhləbad, Körpüsındıran, Qazaxlar, Soyulan, Darğalar, Nəzirli) qismən suyun altında qala bilər.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Тертер, Словари и энциклопедии на Академике  (rus.)". 2022-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-27.
  2. "Сарсангское водохранилище, Словари и энциклопедии на Академике  (rus.)". 2022-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-27.
  3. "Сарсангская ГЭС - Azerbaijan / Terter / Agdere /". 2022-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-27.
  4. "Sərsəng su anbarının bəndinin dağılma təhlükəsi". 2014-10-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-27.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]