Zəhmət
| kənd | |
| Zəhmət | |
|---|---|
|
|
|
|
40°07′33″ şm. e. 44°24′11″ ş. u. |
|
| Ölkə |
 Ermənistan |
| Region | Zəngibasar mahalı |
| Rayon | Zəngibasar rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi | 3,1 km² |
| Saat qurşağı | UTC+4 |
| Rəsmi dili | Erməni dili |
|
| |
Zəhmət (1935-ci ildən), Haçaparaq — Qərbi Azərbaycanda azərbaycanlıların yaşamış olduğu kənd.[1]
Mündəricat
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
Kənd rayon mərkəzindən 3 km şimal-qərbdə, Zəngi çayının sağ sahilində yerləşir. Zəngibasar rayonu təşkil edilənədək (14 yanvar 1969) Vağarşabad rayonunun tərkibində olmuşdur. Erməni mənbələrində kəndin tarixi adı Xacaparaq[2], Azərbaycan mənbələrində Xocəparak[3] kimi qeyd edilir.
1728-ci il tarixdə tərtib edilmiş «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə[4], Qafqazın 5 verstlik xəritəsində[5] qeyd edilmişdir.
Toponim Azərbaycan dilində «haçalanmanın başlandığı yer» mənasında işlənən haça sözü ilə[6], qədim türk dilində «gecələr heyvan salınan, hasarlanmış yer» mənasında işlənən parax sözünün[7] birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 3 .l.1935-ci il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Zəhmət qoyulmuş, Ermənistan prezidentinin 19.IV. 1991-ci il fərmanı ilə yenidən dəyişdirilərək Xaçpar adlandırılmışdır.
Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]
Kənddə 1831-ci ildə 326 nəfər, 1873 - cü ildə 716 nəfər, 1886-cı ildə 753 nəfər, 1897-ci ildə 1059 nəfər, 1904 - cü ildə 992 nəfər, 1914 - cü ildə 1135 nəfər, 1916-cı ildə 1113 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır[8]. 1918-ci ildə kənd erməni təcavüzünə məruz qalaraq sakinləri deportasiya olunmuşdur. Yalnız indiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra sağ qalanlar öz kəndlərinə dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 492 nəfər, 1926-cı ildə 670 nəfər, 1931-ci ildə 759 nəfər[8], 1987-ci ildə 2893 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ilin noyabr-dekabr aylarında kəndin sakinləri - azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tamamilə deportasiya edilmişdir. İndi ermənilər yaşayır.
Görkəmli şəxsiyyətləri[redaktə | əsas redaktə]
- Sadıq Şükürov — alim, filoloğiya elmləri doktoru, professor.
- Cabbar Quliyev — Ermənistan SSR Əməkdar Rəssamı (1967).
- Surxay Əkbərov — alim,
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri", Bakı, "Elm", 2002. ISBN 5-8066-1452-2
- ↑ erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931). Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.82
- ↑ 243, s.98
- ↑ İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, «Elm», 1996. s.36
- ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.263
- ↑ 12, s.359
- ↑ 284 a, s.10
- ↑ 8,0 8,1 erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931). Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.82-83, 152-153
| Zəngibasar mahalı | |
|---|---|
| Zəngibasar rayonu | Ağcaqışlaq • Ağhəmzəli • Arbat • Aşağı Necili • Azadaşen • Böyük Şöllü Dəmirçi • Bulaqlı (Həbilkənd) • Cəbəçili • Cəfərabad • Çobankərə • Eyləs • Göykümbət • Gələrə • Hacı Elyaz • Haçaparaq • Hacıhəsən evləri • Xaraba Kolanı • Xarberd • Xarratlı • İlxı qoruğu • İpəkli • Kalara • Kələley • Kiçik Şöllü Dəmirçi • Kolanlı • Qaraqışlaq • Qulucan • Oruclular • Rəhimabad • Rəncbər • Sarıcalar • Sarvanlar • Seyidkənd • Şöllü Mehmandar • Təzəkənd • Uluxanlı • Yengicə • Yuxarı Necili • Zəhmət • Zəngilər |
