Ana səhifə
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
Hər kəsin redaktə edə biləcəyi azad ensiklopediya olan
Vikipediyaya xoş gəlmisiniz!
Hal-hazırda Azərbaycanca Vikipediyada 200.914 məqalə mövcuddur.
Həftənin seçilmiş məqaləsi
Roma imperiyasında xristianların təqibi — bütün Roma imperiyasında xristianlara qarşı b.e. I əsrindən başlayaraq b.e. IV əsrinə qədər davam edən sporadik və adətən lokal xarakter daşıyan təqiblər. Roma ilkin olaraq Roma paqanizmi və ellinistik din ənənələrində çoxtanrılı bir imperiya idi. Xristianlıq imperiyada yayıldıqca Roma imperator kultu ilə ideoloji qarşıdurmalara girmişdir. İnancları bütlərə sitayişi qadağan etdiyi üçün paqanların ilahiləşdirilmiş imperatorlara və ya digər tanrılara qurban vermək kimi əməlləri xristianlar üçün qeyri-əxlaqi idi. Dövlət və vətəndaş cəmiyyətinin digər üzvləri xristianları dövlətə xəyanətə, müxtəlif dedi-qodulardan ortaya çıxan cinayətlərə, qeyri-qanuni toplantılara və Romada mürtədliyə səbəb olan əcnəbi kultun tətbiqinə görə cəzalandırırdı. Romada ilk lokallaşmış təqib imperator Neronun (54–68) dövründə baş vermişdir. Daha ümumiləşmiş təqiblər Mark Avrelinin (161–180) dövründə gerçəkləşmişdir. Yaranan sakitlikdən sonra təqiblərə imperatorlar Desi Trayan (249–251) və Trebonian Qall (251–253) tərəfindən davam edilmişdir. Desinin dövründə xristianların təqibi xüsusilə genişmiqyaslı olmuşdur. İmperator I Valerianın (253–260) dövründəki təqib onun İran–Roma müharibələri zamanı baş tutan Edessa döyüşündə Sasani imperiyasının şahənşahı I Şapur (240–270) tərəfindən əsir götürülməsi ilə sona çatmışdır. Onun xələfi Qallien (253–268) təqiblərə müvəqqəti olaraq son qoymuşdur. |
Həftənin yaxşı məqaləsi
Azərbaycan Demokrat Partiyası — Azərbaycanda 26 yanvar 1991-ci il tarixlərində təsis edilmiş, 17 oktyabr 1991-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabineti tərəfindən rəsmi qeydiyyata alınmış, ardınca 14 mart 1993-cü ildə Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən rəsmi dövlət qeydiyyatından keçmiş, lakın 1 sentyabr 1995-ci ildə qeydiyyatı ləğv olunmuş, sonuncu dəfə isə 3 fevral 2000-ci ildə yenidən rəsmi dövlət qeydiyyatından keçmiş siyasi partiya. Azərbaycan Demokrat Partiyası I çağırış Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində transfer üsulu ilə 7 millət vəkili — Zəminə Dünyamalıyeva, Şamil Yusifov, Akif Şahbazov, Solmaz Ələsgərova, Mahir Əsədov, Yusif Bağırzadə və Umar Əfəndiyev ilə təmsil olunmuşdur. Beləliklə, partiya Azərbaycanda ilk dəfə siyasi transfer etmişdir. |
Həftənin seçilmiş siyahısı
Cəlairi hökmdarlarının siyahısı — sultanlığın əsası 1340-cı ildə Şeyx Böyük Həsən tərəfindən qoyulmuş və ikinci hökmdarı sultan Üveysin hakimiyyət illərində ən qüdrətli dövrünü yaşamışdır. Sultan Üveys dövründə Cəlairilər Azərbaycanı, Şərqi Anadolunun və Əcəm İraqının bir hissəsini ələ keçirdilər. Həmçinin bu dövrdə Şirvanşahlar və Mərkəzi İranda hakimiyyətdə olan Müzəffərilər Cəlairilərin vassalına çevrildilər. Sultanların iqamətgahı müxtəlif dövrlərdə Bağdad, Təbriz, Şuştər və Hillə olmuşdur. 1340-cı ildən 1432-ci ilədək Cəlairilər sultanlığı 10 sultan tərəfindən idarə olunmuşdur. 3-cü hökmdar sultan Əhmədin ölümündən sonra dövlət süqut dövrünə qədəm qoydu və uzun müddət keçmədən Bağdad (1412) və Ərəb İraqının böyük hissəsi Qaraqoyunlular tərəfindən ələ keçirildi. Bundan sonra Cəlairi sultanları Şuştər və Hillə civarında 20 il hakimiyyətdə oldular. 1432-ci ildə son Cəlairi hökmdarı II Hüseynin Hillədə Qaraqoyunlu əmir İsfahan tərəfindən öldürülməsi ilə Cəlairilər sultanlığı süquta uğradı. |
Xəbərlər
- Mixail Kavelaşvili (şəkildə) Gürcüstanın altıncı prezidenti seçilib.
- Suriyalı müxaliflərin irimiqyaslı hücumu nəticəsində məğlubiyyətə uğradılan Suriya Silahlı Qüvvələrinin geri çəkilməsi ilə paytaxt Dəməşq şəhəri müxaliflər tərəfindən tutuldu və Suriya prezidenti Bəşər Əsəd hakimiyyətdən uzaqlaşdırıldı.
- Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Fələstində davam edən müharibə ilə bağlı cinayətləri araşdırarkən İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu və keçmiş müdafiə naziri Yoav Qallantın həbsinə order verib.
Aktual hadisələr: Suriyada vətəndaş müharibəsi • HƏMAS–İsrail müharibəsi • İsrail–Hizbullah münaqişəsi • Rusiya–Ukrayna müharibəsi • Sudanda vətəndaş müharibəsi
Son ölümlər: Tofiq Ağababayev, Fəxrəddin Miralayev, İqor Kirillov, Tofiq Abbasov, İsrael Vaskes, Pol Maslanski
Bilirsinizmi?
- Bolqarıstanın Ledenika mağarasında (şəkildə) yerləşən "Konsert zalı"nın akustikası yaxşı olduğu üçün burada konsertlər təşkil olunur.
- Şotland farmakoloq Aleksandr Kameron Sim Kobenin əcnəbi icmasında yaşadığı 30 il ərzində burada baş verən bütün yanğınların söndürülməsində iştirak edib.
- "Pokemon" serialının ingiliscə dublajında Eş Ketçumu səsləndirən Sara Natoçenni öz pişiyinə "Pikaçu" adını verib.
- Fərhəng Hüseynov tərəfindən bəstələnmiş "Kodayu" operası Yaponiyanın ilk "Romeo və Cülyetta"sı adlandırılıb.
- Yapon cərrah Hayari Miyake Albert Eynşteyni tropik qızdırmadan sağaldıb.
Tarixdə bu gün
- 1140 — Almaniya kralı III Konrad Vaynsberq şəhərini mühasirəyə aldı.
- 1192 — Vyana yaxınlığında Avstriya hersoqu V Leopold İngiltərə kralı Şirürəkli I Riçardı əsir götürdü.
- 1891 — İlk basketbol oyunu keçirildi.
- 1898 — Pyer və Mariya Küri radioaktiv radium elementini kəşf etdilər.
- 1948 — İrlandiya müstəqilliyini elan etdi.
- 1963 — Kiprdə başlayan və 3 gün davam edən Qanlı Milad hadisələri zamanı 133 kiprli türk öldürüldü.
- 1991 — Sovet İttifaqı ləğv edildi və Müstəqil Dövlətlər Birliyi yaradıldı.
Vikimedia Fondunun digər layihələri
- Vikilüğət Lüğət
- Vikisitat Sitatlar
- Vikikitab Azad dərsliklər və təlimat kitabları
- Vikimənbə Azad əsər kitabxanası
- Vikixəbər Azad xəbər mənbəyi
- Vikiversitet Tədris materialları
- Vikinövlər Bioloji növlərin sistematikası
- Mediaviki Viki proqram təminatının təkmilləşdirilməsi
- Vikidata Ortaq verilənlər bazası
- Vikianbar Ortaq media anbarı
- Vikisəyahət Azad səyahət təlimatçası
- Meta-Viki Vikimedia koordinasiya mərkəzi