Düzkənd (Ağbaba)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Düzkənd.
Kənd
Düzkənd
41°03′03″ şm. e. 43°44′57″ ş. u.
Ölkə Ermənistan Ermənistan
Region Ağbaba mahalı
Rayon Amasiya rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
  • 3 km²
Mərkəzin hündürlüyü 1.980 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi
Rəsmi dili ermənicə
Xəritəni göstər/gizlə
Düzkənd xəritədə
Düzkənd
Düzkənd

Düzkənd — Qars vilayətinin Qars qəzasında, indiki Amasiya rayonunda kənd.[1]

Tarixi[redaktə | əsas redaktə]

Rayon mərkəzindən 13 km şimalda, Arpaçayın sağ sahilində yerləşir. «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə[2], Qafqazın 5 verstlik xəritəsində[3] qeyd edilmişdir.

Amasiya rayonunda tarixən Düzkənd adında iki kənd olmuşdur: Böyük Düzkənd, Kiçik Düzkənd[4]. XIX əsrin əvəllərində Böyük Düzkənd və Kiçik Düzkənd kəndləri birləşdirilərək Düzkənd kəndi kimi rəsmiləşdirilmişdir.

Toponim Azərbaycan dilində «düzən, çöl, düzənlik», «eniş, yoxuşu, çuxuru olmayan yer» mənasında işlənən düz sözü ilə[5][6][7][8] qədim türk dilində «yaşayış yeri, şəhər» mənasında işlənən kənd sözünün[9][10][11] birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.

Ermənistan prezidentinin 19.IV.1991-ci il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Alvar qoyulmuşdur.

Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]

Kəndin köklü sakinləri azərbaycanlılar olmuşdur. Erməni mənbələrində kənddə qarapapaqların yaşadığı göstərilir[4].

Kənddə 1886-cı ildə 348 nəfər, 1897-ci ildə 520 nəfər, 1908-ci ildə 636 nəfər, 1914 - cü ildə 722 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır[12].

1916-cı ildən başlayaraq azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən qırğınlarla qovulmuşdur. İndiki Ermənistanda Sovet hökuməti qurulandan sonra azərbaycanlılar ata-baba yurdlarına dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 359 nəfər, 1926-cı ildə 402 nəfər, 1931-ci ildə 468 nəfər[12], 1970-ci ildə 516 nəfər, 1987-ci ildə 580 nəfər[13] yalnız azərbaycanlılar yaşamışdır.

1988-ci ilin noyabr-dekabr, 1989 - cu ilin yanvar aylarında azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşdur. İndi ermənilər yaşayır.

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri", Bakı, "Elm", 2002.
  2. ↑ İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, «Elm», 1996. s.132
  3. ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.90
  4. ↑ 1 2 Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.20
  5. ↑ Yüzbaşov R. Azərbaycan coğrafiya terminləri (tədqiqlər), Bakı, «Elm», 1966. s.70
  6. ↑ Бушуева Е.Н. Словарь русской транскрипции географических терминов и других слов, встречающихся в топонимии Азербайджанской ССР, М., 1971. s.68
  7. ↑ Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti, II c., Bakı, «Elm», 1980. s.168
  8. ↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984. s.195
  9. ↑ Радлов В.В. Опыт словарья тюркских наречий, т.II, ч.2, СПб, 1899. s. 1079-1080
  10. ↑ Древнетюркский словарь, Л., «Наука», 1969. s.290
  11. ↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984. s.270-271
  12. ↑ 1 2 Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.20-21, 104-105
  13. ↑ Bayramov A. Qədim Oğuz ellərinin - Ağbaba, Şörəyel və Pəmbək bölgələrinin yer-yurd adları (toponimləri), Sumqayıt, 1996. s.168
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Düzkənd_(Ağbaba)&oldid=5795408"