Düzkənd (Ağbaba)
| kənd | |
| Düzkənd | |
|---|---|
|
|
|
|
41°03′03″ şm. e. 43°44′57″ ş. u. |
|
| Ölkə |
 Ermənistan |
| Region | Ağbaba mahalı |
| Rayon | Amasiya rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı | UTC+4 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
|
| |
Düzkənd - Qars vilayətinin Qars qəzasında, indi Amasiya rayonunda kənd.[1]
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
Rayon mərkəzindən 13 km şimalda, Arpaçayın sağ sahilində yerləşir. «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə[2], Qafqazın 5 verstlik xəritəsində[3] qeyd edilmişdir.
Amasiya rayonunda tarixən Düzkənd adında iki kənd olmuşdur: Böyük Düzkənd, Kiçik Düzkənd[4]. XIX əsrin əvəllərində Böyük Düzkənd və Kiçik Düzkənd kəndləri birləşdirilərək Düzkənd kəndi kimi rəsmiləşdirilmişdir.
Toponim Azərbaycan dilində «düzən, çöl, düzənlik», «eniş, yoxuşu, çuxuru olmayan yer» mənasında işlənən düz sözü ilə[5][6][7][8] qədim türk dilində «yaşayış yeri, şəhər» mənasında işlənən kənd sözünün[9][10][11] birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.
Ermənistan prezidentinin 19.IV.1991-ci il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Alvar qoyulmuşdur.
Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]
Kəndin köklü sakinləri azərbaycanlılar olmuşdur. Erməni mənbələrində kənddə qarapapaqların yaşadığı göstərilir[4].
Kənddə 1886-cı ildə 348 nəfər, 1897-ci ildə 520 nəfər, 1908-ci ildə 636 nəfər, 1914 - cü ildə 722 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır[12].
1916-cı ildən başlayaraq azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən qırğınlarla qovulmuşdur. İndiki Ermənistanda Sovet hökuməti qurulandan sonra azərbaycanlılar ata-baba yurdlarına dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 359 nəfər, 1926-cı ildə 402 nəfər, 1931-ci ildə 468 nəfər[12], 1970-ci ildə 516 nəfər, 1987-ci ildə 580 nəfər[13] yalnız azərbaycanlılar yaşamışdır.
1988-ci ilin noyabr-dekabr, 1989 - cu ilin yanvar aylarında azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşdur. İndi ermənilər yaşayır.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri", Bakı, "Elm", 2002.
- ↑ İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, «Elm», 1996. s.132
- ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.90
- ↑ 4,0 4,1 Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.20
- ↑ Yüzbaşov R. Azərbaycan coğrafiya terminləri (tədqiqlər), Bakı, «Elm», 1966. s.70
- ↑ Бушуева Е.Н. Словарь русской транскрипции географических терминов и других слов, встречающихся в топонимии Азербайджанской ССР, М., 1971. s.68
- ↑ Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti, II c., Bakı, «Elm», 1980. s.168
- ↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984. s.195
- ↑ Радлов В.В. Опыт словарья тюркских наречий, т.II, ч.2, СПб, 1899. s. 1079-1080
- ↑ Древнетюркский словарь, Л., «Наука», 1969. s.290
- ↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984. s.270-271
- ↑ 12,0 12,1 Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.20-21, 104-105
- ↑ Bayramov A. Qədim Oğuz ellərinin - Ağbaba, Şörəyel və Pəmbək bölgələrinin yer-yurd adları (toponimləri), Sumqayıt, 1996. s.168
| Ağbaba mahalı | |
|---|---|
| Amasiya rayonu | Alakilsə • Amasiya • Bağçalı • Balıqlı • Baytar • Bəndivan • Cələb • Çaxmaq • Çaybasar • Çivinli • Daşkörpü • Düzkənd • Ellərkənd • Göllü • Güllübulaq • Güllücə • İlanlı • İlli Qarakilsə • Hozukənd • Qaraçanta • Qaraməmməd • Qoncalı • Qarabulaq • Mağaracıq • Musluqlu • Oxçuoğlu • Öksüz • Ördəkli • Seldağılan • Sultanabad • Təpəkənd • Təzə İbiş • Yeniyol |
| Qızıl Qoç rayonu | Alıxan • Başköy • Bozyoxuş • Böyük Şiştəpə • Cızıxlar • Ciftəli • Çorlu • Dərəköy • Düzxaraba • Güllübulaq • Gürcüeli • Kefli • Kiçik Sarıyal • Kiçik Şiştəpə • Korbulaq • Qazançı • Qızılkilsə • Qızıl Qoç • Qurdbulaq • Palıdlı • Salut • Samurlu • Təknəli • Təzəkənd • Titoy Xaraba • Üçüncü Qarakilsə |
