Ruha döyüşü
| Ağqoyunlu-Məmlük müharibələri | |||
|---|---|---|---|
| Ağqoyunlu-Məmlük müharibələri | |||
| Tarix | Avqust, 1480 | ||
| Yeri | Ruha | ||
| Səbəbi | Məmlük sultanı Qayıtbəyin Uzun Həsənin ölümündən istifadə edərək, Əmir Yaşbəyin başçılığı ilə 100 minlik ordunu Urfanı tutmaq üçün göndərməsi. | ||
| Nəticəsi | Ağqoyunluların qələbəsi | ||
| Ərazi dəyişikliyi | Şanlıurfa | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|
|||
| Komandan(lar) | |||
|
|||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
|
|||
Ruha döyüşü — 1480-ci ildə Ruha[q 1] şəhərini işğal etmək üçün Ağqoyunlular üzərinə hücuma keçən Məmlük ordusu və Ağqoyunlu ordusu arasında baş vermiş döyüşdür. Döyüşdə Məmlük ordusu ağır məğlubiyyətə uğradıldı.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sultan Yaqub dövründə Ağqoyunluların ən böyük xarici təhlükələrindən biri də Məmlük dövləti idi. Məmlük sultanı Qayıtbəy Uzun Həsənin ölümündən istifadə edərək, Əmir Yaşbəyin başçılığı ilə 100 minlik ordunu Urfanı tutmaq üçün göndərdi.[1][2] Əmir Yaşbəy 1480-ci ildə Fəratı keçərək Urfanın mühasirəsinə başladı.[3][4] Qala komandanı Əmirzadə Qütbəddin Bektaş qalanın müdafiə etməyə başladı. Bu xəbər Sultan Yaquba çatdıqda Bayandur bəy, Süleyman bəy Bicanoğlu və Xəlil bəy Bektaşın başçılığı ilə Urfanın müdafiəsi üçün qoşun göndərdi.[5]
Ağqoyunlu qüvvələrinin şəhərə yaxınlaşmasından xəbər tutan Məmlük sərkərdələri Əmir Yaşbəyə geri çəkilməli olduqlarının daha doğru olduğunu desələr də, Əmir qoşunu geri çəkmədi.[6] Beləliklə Urfa yaxınlığında iki ordu qarşılaşdı. Məmlük ordusunun sağ tərəfinə Dəməşq hakimi Qansu Yəhyavi, sol tərəfinə Hələb hakimi Özdəmir, mərkəzinə isə Yaşbəy başçılıq edirdilər. Döyüşün sonunda Məmlük qüvvələri ağır məğlubiyyətə uğradılaraq, darmadağın edildilər.[7][8] Əmir Yaşbək, Qansu Yəhyəvi və Özdəmir əsir alındılar, məşvərət keçirildikdən sonra Əmir Yaşbək edam edildi.[9][10] Əmir Yaşbəyin başı Sultan Yaquba göndərildi. Məmlük dövləti bu döyüşdən sonra ağır zərbə aldı və böyük sərkərdələrinin itirərək sarsıldı.[11]
Qeydlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Ibn Ilyâs, Bedâyi'ü’z -Zuhûr, C. III, s. 166
- ↑ J. E. Woods, Akkoyunlular, s. 236.
- ↑ J. E. Woods, Akkoyunlular, s. 236
- ↑ V. Minorsky, Persia in A.D. 1478–1490, s. 44
- ↑ V.Minorsky, Persia in A. D. 1478–1490, s. 45
- ↑ Ibn Ilyâs, Bedâ’i ez-Zuhûr, C. III, s. 170–173.
- ↑ Nəcəfli T.H. "Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətləri"s.54.
- ↑ F. Sümer, "Çukurova Tarihine Dair Araştırmalar", s. 54
- ↑ F. Sümer, "Akkoyunlular", D. I. A., s. 273
- ↑ I. H. Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri, s. 195.
- ↑ Ibn Ilyâs, Bedâyi'ü’z –Zuhûr, C. III, s. 175.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Nəcəfli T.H. "Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixi müasir türk tarixşünaslığında". Bakı: Çaşıoğlu, 2000. — 198 s.
- V. Minorsky, Persia in A.D. 1478–1490 An abridge translation of Fadlullah b. Ruzbihan Khunji’s Tarikh-ı ‘Alam-Ârâ-yı Aminî, London, 1957.
- J. E. Woods. 300 Yıllık Türk İmparatorluğu Akkoyunlular: aşiret, konfederasyon, imparatorluk. Çev. Sibel Özbudun, Milliyet yay., İstanbul, 1993.
- Faruk Sümer, "Çukurova Tarihine Dair Araştırmalar", Tarih Araştırmaları Dergisi, C. I, Ankara, 1965
- İbn İlyâs, Muhammed bin Ahmed, Bedâyiü’z -Zuhûr fî Vekâyi‘i’d-Duhûr, Tahkik: Muhammed Mustafa, Kahire, 1982.
- Faruk Sümer,"Akkoyunlular", Diyanet Islam Araştırmaları, C. II, İstanbul, 1989
- İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu ve Karakoyunlu Devletleri, 4-cü Baskı,Ankara, 1988.
