Aşina Şeer: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k parametr düzəlişləri using AWB
Sətir 1: Sətir 1:
{{Dövlət xadimi|azərbaycan dilində adı=Tubu xaqan <br> 都布可汗|adın orijinalı=Aşina Şeer <br> 阿史那社爾|portret=|izah=Vəliəhdlik adı: To şad <br> Ölümdən sonrakı adı: Yuan (元)|portretin ölçüsü=250|titul=[[Qərbi Göytürk xaqanlığı]]na iddiaçı|bayraq=|bayraq2=|dövr əvvəl=[[628]]|dövr son=|sələfi=|xələfi=|tacqoyma=|milliyəti=[[Göytürklər|Göytürk]]|dini=[[Tenqriçilik]]|doğum tarixi={{doğum tarixi|609||}}|doğum yeri=|ölüm tarixi={{Vəfat_tarixi|655||}}|ölüm yeri=[[Çanqan]]|ölüm səbəbi=|dəfn yeri=|sülalə=[[Aşina]]|atası=[[Çula xaqan]]|həyat yoldaşı=[[Şahzadə Xenqyanq]]|uşaqları=Aşina Taoçen}}
{{Dövlət xadimi|adı =Tubu xaqan <br> 都布可汗|orijinal adı =Aşina Şeer <br> 阿史那社爾|portret=|izah=Vəliəhdlik adı: To şad <br> Ölümdən sonrakı adı: Yuan (元)|şəklin ölçüsü =250|titul=[[Qərbi Göytürk xaqanlığı]]na iddiaçı|bayraq=|bayraq2=|dövr əvvəl=[[628]]|dövr son=|sələfi=|xələfi=|tacqoyma=|milliyəti=[[Göytürklər|Göytürk]]|dini=[[Tenqriçilik]]|doğum tarixi={{doğum tarixi|609||}}|doğum yeri=|ölüm tarixi={{Vəfat_tarixi|655||}}|ölüm yeri=[[Çanqan]]|ölüm səbəbi=|dəfn yeri=|sülalə=[[Aşina]]|atası=[[Çula xaqan]]|həyat yoldaşı=[[Şahzadə Xenqyanq]]|uşağı =Aşina Taoçen}}
'''Aşina Şeer''' (609-655, taxt adı '''Tubu xaqan''' 都布可汗) — Göytürk şahzadəsi, [[Qərbi Göytürk xaqanlığı]] taxtına iddiaçı.
'''Aşina Şeer''' (609-655, taxt adı '''Tubu xaqan''' 都布可汗) — Göytürk şahzadəsi, [[Qərbi Göytürk xaqanlığı]] taxtına iddiaçı.


== Həyatı ==
== Həyatı ==
609-cu ildə doğulmuşdu. Atası [[Çula xaqan]] idi. 11 yaşında artıq '''To şad''' titulu ilə [[Qobi çölü]]<nowiki/>ndə töleslər və seyantoları idarə edirdi. 628-ci ildə [[Tonq Yabqu xaqan]]ın ölümündən sonra özünü Tubu xaqan adı ilə Qərbi Göytürk hakimi elan etsə də, nə [[nuşibilər]], nə də [[tulular]] onun hakimiyyətini qəbul etmədi.
609-cu ildə doğulmuşdu. Atası [[Çula xaqan]] idi. 11 yaşında artıq '''To şad''' titulu ilə [[Qobi çölü]]<nowiki/>ndə töleslər və seyantoları idarə edirdi. 628-ci ildə [[Tonq Yabqu xaqan]]ın ölümündən sonra özünü Tubu xaqan adı ilə Qərbi Göytürk hakimi elan etsə də, nə [[nuşibilər]], nə də [[tulular]] onun hakimiyyətini qəbul etmədi.


Bir müddət sonra 634-cü ildə [[Seyanto xanlığı]]<nowiki/>nın hökmdarı [[İncü Bilgə xaqan]]<nowiki/>a qarşı yürüşə başlayan Şeer [[Şərqi Göytürk xaqanlığı]]<nowiki/>nı diriltmək və [[İllig xaqan]]ın qisasını almaq istəyirdi. Bununla belə [[İşbara Teriş xaqan]] onu dəstəkləmədiyi üçün bu plan da iflasa uğradı və Şeer [[Qaraxoca|Qaoçanq]]<nowiki/>a sığındı.
Bir müddət sonra 634-cü ildə [[Seyanto xanlığı]]<nowiki/>nın hökmdarı [[İncü Bilgə xaqan]]<nowiki/>a qarşı yürüşə başlayan Şeer [[Şərqi Göytürk xaqanlığı]]<nowiki/>nı diriltmək və [[İllig xaqan]]ın qisasını almaq istəyirdi. Bununla belə [[İşbara Teriş xaqan]] onu dəstəkləmədiyi üçün bu plan da iflasa uğradı və Şeer [[Qaraxoca|Qaoçanq]]<nowiki/>a sığındı.


Bu dəfə də İşbara Teriş xaqandan öz qısasını almaq istəyən Şeer 635-ci ildə [[Tan sülaləsi]]<nowiki/>nə sığındı. Sərkərdəlik verilən Şeer tezliklə imperatorun kiçik bacısı ilə də evləndi.
Bu dəfə də İşbara Teriş xaqandan öz qısasını almaq istəyən Şeer 635-ci ildə [[Tan sülaləsi]]<nowiki/>nə sığındı. Sərkərdəlik verilən Şeer tezliklə imperatorun kiçik bacısı ilə də evləndi.


640-cı ildə [[Qaraxoca|Qaoçanq]] hökmdarı [[Ku Ventay]] (麴文泰) Qərbi Göytürklərlə ittifaqa girməsi Tan sülaləsi üçün yararlı bəhanə oldu. Qaoçanı mühasirədə saxlayan [[Xu Çünçi]]<nowiki/>nin ordusunda Şeer də iştirak edirdi. Bundan əlavə o [[Koquryo-Tan müharibəsi]]<nowiki/>ndə iştirak etmiş, minbaşı olmuşdu. [[Seyanto xanlığı]]<nowiki/>nın işğalında da iştirak edən Şeer rüşvətə qarşı olması ilə tanınırdı.
640-cı ildə [[Qaraxoca|Qaoçanq]] hökmdarı [[Ku Ventay]] (麴文泰) Qərbi Göytürklərlə ittifaqa girməsi Tan sülaləsi üçün yararlı bəhanə oldu. Qaoçanı mühasirədə saxlayan [[Xu Çünçi]]<nowiki/>nin ordusunda Şeer də iştirak edirdi. Bundan əlavə o [[Koquryo-Tan müharibəsi]]<nowiki/>ndə iştirak etmiş, minbaşı olmuşdu. [[Seyanto xanlığı]]<nowiki/>nın işğalında da iştirak edən Şeer rüşvətə qarşı olması ilə tanınırdı.

13:13, 3 sentyabr 2019 tarixindəki versiya

Tubu xaqan
都布可汗
Aşina Şeer
阿史那社爾
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
609(609-Şablondakı doğum və ya ölüm tarixində texniki yanlışlıq var!-00)
Vəfat tarixi 655
Vəfat yeri
Fəaliyyəti hərbi qulluqçu
Atası Çula xaqan
Həyat yoldaşı Şahzadə Xenqyanq
Uşağı Aşina Taoçen
Dini Tenqriçilik

Aşina Şeer (609-655, taxt adı Tubu xaqan 都布可汗) — Göytürk şahzadəsi, Qərbi Göytürk xaqanlığı taxtına iddiaçı.

Həyatı

609-cu ildə doğulmuşdu. Atası Çula xaqan idi. 11 yaşında artıq To şad titulu ilə Qobi çölündə töleslər və seyantoları idarə edirdi. 628-ci ildə Tonq Yabqu xaqanın ölümündən sonra özünü Tubu xaqan adı ilə Qərbi Göytürk hakimi elan etsə də, nə nuşibilər, nə də tulular onun hakimiyyətini qəbul etmədi.

Bir müddət sonra 634-cü ildə Seyanto xanlığının hökmdarı İncü Bilgə xaqana qarşı yürüşə başlayan Şeer Şərqi Göytürk xaqanlığını diriltmək və İllig xaqanın qisasını almaq istəyirdi. Bununla belə İşbara Teriş xaqan onu dəstəkləmədiyi üçün bu plan da iflasa uğradı və Şeer Qaoçanqa sığındı.

Bu dəfə də İşbara Teriş xaqandan öz qısasını almaq istəyən Şeer 635-ci ildə Tan sülaləsinə sığındı. Sərkərdəlik verilən Şeer tezliklə imperatorun kiçik bacısı ilə də evləndi.

640-cı ildə Qaoçanq hökmdarı Ku Ventay (麴文泰) Qərbi Göytürklərlə ittifaqa girməsi Tan sülaləsi üçün yararlı bəhanə oldu. Qaoçanı mühasirədə saxlayan Xu Çünçinin ordusunda Şeer də iştirak edirdi. Bundan əlavə o Koquryo-Tan müharibəsində iştirak etmiş, minbaşı olmuşdu. Seyanto xanlığının işğalında da iştirak edən Şeer rüşvətə qarşı olması ilə tanınırdı.

647-ci ildə Kuça və Qaraşəhri işğal edən Çin ordusunun komandiri idi. Müavini isə başqa bir türk sərkərdə olan Kibi Heli idi. 653-cü ildə Sağ Ordular Sərkərdəsi təyin olunmuşdu.

655-ci ildə 46 yaşında vəfat etmişdir. Ölümündən sonra Yuan 元 (başçı) adı verilmişdir.

Ailəsi

Tan sülaləsi imperatoru Qaoçunun 14-cü qızı Şahzadə Xenyanqla evlənmişdir. Oğlu:

  • Aşina Taoçen (阿史那道真) — Hsü Renkuyun 670-ci ildəki Tibet yürüşündə iştirak etmişdir.

Mənbə

  • Qədim Tan kitabı, cild 59
  • Yeni Tan kitabı, 35-ci bioqrafiya
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Aşina_Şeer&oldid=4861315"