Taspar xaqan

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Taspar xaqan

佗缽可汗/佗钵可汗
572 – 581
ƏvvəlkiMuğan xaqan
SonrakıGöytürk vətəndaş müharibəsi
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi V əsr
Vəfat tarixi
Vəfat yeri
Atası Bumın xaqan
Həyat yoldaşı Kiancin
Uşağı Amrak xaqan
Dini Buddizm

Taspar xaqan (572-581) — Aşina sülaləsindən Göytürk xaqanı.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bumın xaqanın üçüncü oğlu idi. Atasından fərqli olaraq Şimal Ki imperiyası ilə yaxşı münasibətdə idi.Onların təsiri ilə Buddist oldu və Şimal Çjou sülaləsinə qarşı hücumları çoxaltdı. Bir çox buddist mətni Türk dilinə tərcümə edildi. 577-ci ildə son Ki imperatoru Qao Şaoyi-yə siyasi sığınacaq vermişdi. 579-cu ildə Şimal Çjou ilə sülh bağlamaq istəsə də, imperator Hsüanın iki şərti vardı - öz əmisiqızı Kiancin ilə evlənəcək və Qao Şaoyini təslim edəcəkdi. Taspar xaqan bu təklifdən imtina etdi. 580-ci ildə imperator Hsüanın yerinə keçən imperator Cinq şahzadə Kiancini onunla evləndirməyə qərar verdi. Həmçinin xaqana rüşvət verərək Qao Şaoyini təslim etdi. O, hər iki imperatora oğlum deyə xitab edib onlardan yüksəkdə durduğunu göstərirdi.[1]

Ölümü[redaktə | mənbəni redaktə et]

Taspar xaqan 581-ci ildə öldükdən sonra xaqanlığa kimin keçəcəyi mübahisəsinə görə Göytürk vətəndaş müharibəsi başladı.Belə ki, Taspar xaqan taxtı Muğan xaqanın oğlu Apa xaqana tapşırmışdı.Lakin adət-ənənəyə görə taxt-tac Qara İssıq xaqanın oğlu İşbara xaqanın olmalı idi.

Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Emperor Yang of the Sui Dynasty: His Life, Times, and Legacy - Victor Cunrui Xiong
  2. Suzuki, Kosetsu. "On the Genealogical Line of Türks' Ashina Simo: The Royal Genealogy of the First Türkic Qaγanate and the Ordos Region during the Tang Period" (PDF). The Toyo Gakuho. 2018-07-28 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-28. (#invalid_param_val)