Katex qüllələri
Katex qüllələri | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Balakən |
Yerləşir | Katex kəndi |
Tikilmə tarixi | XVII-XIX əsrlər |
Material | daş |
İstinad nöm. | 4145 |
Kateqoriya | Qala |
Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
|
Katex qüllələri — Balakən rayonunun Katex kəndi ərazisində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi kimi qeydiyyata alınmış qüllələr.
Memarlıq xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qüllələrin inşasında ərzidən keçən çayda bol olan yerli daşlardan istifadə edilmişdir. Qüllələrin aşağı hissələri böyük ölçülü kobud daşlardan, yuxarı hissələri isə səliqə ilə kəsilmiş kiçik ölçülü qaya daşlarından inşa edilmişdir.[1] İnşaat zamanı keyfiyyətli əhəng məhlulundan istifadə olunurdu. Məhlulun möhkəmliyi o qədər yüksəkdir ki, qüllələrdən qopub düşmüş hissələr parçalanmadan iri bloklar şəkildə qalmışdır. [1]
Qüllələrin divarlarının qalınlığı aşağıda 0.9 metrdən başlayır və yuxarı qalxdıqca 0.5-0.6 metrə qədər azalır. [1] Qüllələrin xarici divarları zəif maililiyə malikdir. Maşikulların kronşteynləri bir neçə sıra iri daşlardan formalaşdırılmışdır. Onlar divar səthindən irəli çıxaraq, bir-birini üstündə asılır. Kronşteynlərin sayı bəzi qüllələrdə hər divarda altıya qədər çatır. [1]
Saxlanılmış üçbucaq formalı frontonlara əsasən demək olar ki, qüllələrin hamısı iki tərəfli dama malik olmuşdur.[1] Şalban yerlərinin qalıqlarına əsasən mərtəbələrarası örtüyün bu qüllələrdə daş yox taxtadan icra edildiyi müəyyən olunmuşdur.[1] Belə təcrübədə, şalbanların üzəri örtülür, örtüyün üzəri isə plitələr və ya qamışla döşənirdi. Hər mərtəbənin döşəməsində kvadrat şəkilli oyuq vardır ki, bu da mərtəbələri bir-biri ilə əlaqələndirmək üçün istifadə edilirdi.[1]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Бретаницкий Л., Мамиконов Л. Оборонительные сооружения Закатальского и Белоканского районов (Памятники архитектуры Азербайджана). Баку. 1950. 111–119.