Mir Möhsün Nəvvabın qəbirüstü abidəsi
| Mir Möhsün Nəvvabın qəbirüstü abidəsi | |
|---|---|
 Mir Möhsün Nəvvabın qəbirüstü xatirə abidəsi | |
| 46°45′26″ şm. e. 39°45′15″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Status | Bağ-park, monumental və xatirə abidələri |
| Şəhər | Şuşa şəhəri, Cıdır düzü |
| Rayon | Şuşa rayonu |
| Yerləşir | Şuşa |
| Aidiyyatı | Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu |
| Layihə müəllifi | Tokay Məmmədov |
| Memar | Rasim Əbdürrəhmanov |
| Tikilmə tarixi | 1957 |
| Vəziyyəti | 1992-ci ildə ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır[1] 2023-cü ildə bərpa edilmişdir[2] |
UNESCO Ehtiyat Siyahısı | |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | i,iv,v,vi |
| Təyin edilib | 2001 |
| İstinad nöm. | 1574 |
| Dövlət | Azərbaycan |
| Region | Avropa |
| Təyin edilib | 2001 |
| İstinad nöm. | 5695 |
| Kateqoriya | Karvansaray |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
| Xəritədə yeri | |
 |
|
Mir Möhsün Nəvvabın qəbirüstü abidəsi - Şuşa şəhəri general Quliyev küçəsində yerləşən, Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğuna aid ölkə əhəmiyyətli monumental abidə.[3] 1960-cı ildə UNESCO-nun xətti ilə Mir Möhsüm Nəvvabın qəbri üzərində qırmızı mərmərdən abidə-barelyef qoyulub[4]. Abidə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən ölkə əhəmiyyətli tarix-mədəniyyət abidəsi kimi qeydiyyata alınmışdır.[5] 1992-ci ildə Şuşa ermənilər tərəfindən işğal edildikdən sonra abidə dağıdılıb[6].
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şuşa şəhərində yaşayıb-yaratmış şair, rəssam, astronom, ədəbiyyatşünas, nəqqaş, tarixçi, xəttat və musiqişünas azərbaycanlı alim Mir Möhsün Nəvvab 1919-cu ildə vəfat etmişdir[7]. Qəbrinin üzərində onun oğlu Mir İbrahim Ağamirzadə tərəfindən bunlar yazılmışdır:
|
Böyük Nəvvaba, heyiflər olsun! Öz dövrünün arif, kamil şəxsiyyəti olmuşdur. Seyidin nəsli, peyğəmbərin pak övladı bir çox kitablar yazmışdır ki, cahanda yadigar qalsın. Allah ona rəhmət eləsin hər vaxt gecə-gündüz. Nəvvab 1919-cu il rəbiləvvəl ayının 29-da vəfat etmişdir[8]. | 
|
1957-ci ildə[9] Tokay Məmmədov Nəvvabın qəbirüstü abidəsini hazırlayıb. Abidənin memarı Rasim Əbdürrəhmanovdur.[10] 1960-cı ildə UNESCO tərəfindən qəbirdə təmir işləri aparılıb. Ermənistan Silahlı Qüvvələri 1992-ci ilin 9 may tarixində Şuşanı işğal etdiyi zaman abidə ermənilər tərəfindən dağıdılıb.[11][1][12]
7 noyabr 2020-ci ildə Şuşa Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edildikdən sonra abidənin qalıqları aşkar edilib.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 "Mir Mövsüm Nəvvabın qəbri". virtualkarabakh.az. 2022-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2021.
- ↑ "İlham Əliyev Cıdır düzündə Mir Möhsün Nəvvab Qarabağinin məzarını ziyarət edib » Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi". president.az (az.). 09 may 2023. 10 May 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 may 2023.
- ↑ "Mir Möhsün Nəvvabın qəbirüstü abidəsi". mes.mctgov.az. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. 2021-02-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 yanvar 2021.
- ↑ "Şuşa qalasında qəbirüstü abidələr" (az.). Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 12.04.2021. 04.01.2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 06.01.2022.
- ↑ "Dünya və ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısı" (PDF). mct.gov.az. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. 2 avqust 2001. 2018-11-23 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 29 yanvar 2021.
- ↑ Kəmalə İmranlı. War Against Azerbaijan: Targeting Cultural Heritage (PDF). Bakı: Heydər Əliyev Fondu. 2007. səh. 72. ISBN 978-9952809145. 2022-01-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-01-06.
- ↑ Mir Möhsün Nəvvabın “Seçilmiş əsərləri” (PDF). Bakı: Şərq-Qərb (nəşriyyat). 2006. səh. 8. ISBN 978-9952-34-057-0. Archived from the original on 2021-11-02. İstifadə tarixi: 2022-01-06.
- ↑ "Надгробия в Шушинском в крепости" (az.). Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 14.04.2021. 15.04.2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 06.01.2022.
- ↑ "Садово-парковые, монументальные и мемориальные памятники" (rus). armenianvandalism.preslib.az. 11.07.2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 06.01.2022.
- ↑ Görkəmli Azərbaycanlılar (PDF). Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi PREZİDENT KİTABXANASI.
- ↑ "Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində Mir Möhsün Nəvvaba aid materiallar yerləşdirilib". science.az. AMEA. 22 sentyabr 2015. 2021-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2021.
- ↑ Kənan Novruzov. "Восстановлено надгробие Мир Мохсуна Навваба на Джидыр-дюзю" (rus). Report İnformasiya Agentliyi. 06.01.2021. 06.01.2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 06.01.2022.
