Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası (VHP)
Qurucu	Sabir Rüstəmxanlı
Sədri	Sabir Rüstəmxanlı
Sədr müavinləri	Fəzail İbrahimli Samir Əsədli Elxan Mirzəyev Arif İsmayılbəyli Yusif Salmansoy Nəsimi Şərəfxanlı
Quruluş tarixi	26 sentyabr 1992
Qeydiyyat tarixi	3 noyabr 1992
Baş qərargah	Bakı şəh., Tbilisi pr. 76
Üzv sayı	20 min (2020)
Şüar	Nicatımız: Vətəndaş Həmrəyliyindədir!
Parlamentdə	3 / 125
Bələdiyyədə	6 / 15.156
Avropa Şurası Parlament Assambleyasında	1 / 648
Himn	Azadlıq Marşı
Mətbuat orqanı	Vətəndaş Həmrəyliyi qəzeti
Saytı	vhp.az

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası və ya qısaca VHP — Azərbaycanda 26 sentyabr 1992-ci ildə istiqlalçı millət vəkili , xalq hərəkatının fəal üzvlərindən olan Sabir Rüstəmxanlı liderliyində qurulan, Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən 3 noyabr 1992-ci il tarixində qeydiyyata alınan siyasi partiya. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində 3 millət vəkili ilə Yeni Azərbaycan Partiyasından sonra millət vəkili sayına görə 2-ci partiyadır.

Partiyanı Azərbaycan Milli Məclisi VI çağırışında 3 millət vəkili — Fəzail İbrahimli, Rafael Hüseynov və Sabir Rüstəmxanlı təmsil edir. Partiya həmçinin Milli Məclisin sədarətində — Fəzail İbrahimli Milli Məclisin sədr müavini olaraq təmsil olunur.

Partiyanın 15 dekabr 2006-cı il tarixindən etibarən Mərkəzi Seçki Komissiyasındakı nümayəndəsi Almas Qəhrəmanlıdır.

Partiyanın mətbu orqanı "Vətəndaş Həmrəyliyi" qəzeti, "Bakı Təbriz" jurnalı və "www.vhp.az" internet saytıdır.

Tarixi

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası 26 sentyabr 1992-ci ildə təsis edilib, 3 noyabr 1992-ci ildə isə rəsmi dövlət qeydiyyatına alınıb.

Partiyanın 3 noyabr 1992-ci il tarixində keçirilən təsis qurultayında Nizamnamə, Məramnamə qəbul edilmiş və ilk rəhbərlik seçilmişdir.

Qurucu üzvlər

• Arkadi Şuyski
• Aslan Quliyev
• Aydın Səlimzadə
• Bəhmən Sultanlı
• Cəbrayıl Əlinağıyev
• Çingiz Əlioğlu
• Elxan Mirzəyev
• Eyvaz Borçalı
• Əjdər Qasımov
• Ənvər Əliyev
• İbrahim Əliyev
• İbrahim Yusifzadə
• İdris Dadaşov
• İmamverdi İsmayılov
• İslam Qəribli
• Qəmbər Əsgərov
• Malik Mehdiyev
• Mədət Rüstəmxanlı
• Məmməd Kazım
• Məsiağa Məhəmmədi
• Nadir İbadov
• Nurəddin Mehdixanlı
• Nüsrət Kəsəmənli
• Rafiq Vəlizadə
• Sabir Rüstəmxanlı
• Sadıq Həşimov
• Sevinc Rüstəmova
• Şaban Şahbazov
• Şəfi Danıyalov
• Telman Qardaşov
• Telman Vəlixanlı
• Valeh Əliyev
• Zeydulla Ağayev

İdeologiya

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası Azərbaycanın işğaldan azad edilməsi, qaçqın və köçkünlərin öz torpaqlarına qayıtması, ölkədə insan haqqlarına, söz azadlığına dəyər verilən demokratik bir cəmiyyətin qurulmasını hədəfləmişdir.

Təşkilat

Vətəndaş Həmrəylik Partiyasının 80 rayon və 1 Muxtar Respublika təşkilatı var. Partiyanın bu günə kimi 6 (8) qurultayı keçirilib. VHP-nin ali orqanı Qurultaydır. Qurultayda sədr, Ali Məclis və Mərkəzi Nəzarət-Təftiş Komissiyası seçilir. Ali Məclisin sessiyalar arası dövründə əsas qərar verici orqan — Siyasi Şuradır.

Sədrlər Sıra Sədr Başlanğıc Bitmə 1. Sabir Rüstəmxanlı 26 sentyabr 1992 Hal-hazırda

Siyasi Şura Sıra Vəzifə Vəzifəli 1. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədri Sabir Rüstəmxanlı 2. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının Ali Məclisinin sədri Felmar Ələkbərli 3. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədrinin birinci (ideoloji məsələlər üzrə) müavini Fəzail İbrahimli 4. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının təşkilati məsələlər üzrə sədr müavini, Mərkəzi İcra Aparatının rəhbəri Samir Əsədli 5. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının siyasi məsələlər üzrə sədr müavini Arif İsmayılbəyli 6. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının mətbuatla iş və ictimai əlaqələr üzrə sədr müavini Nəsimi Şərəfxanlı 7. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının xarici əlaqələr üzrə sədr müavini Elxan Mirzəyev 8. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının ictimai təşkilatlarla və bələdiyyələrlə iş üzrə sədr müavini Yusif Salmansoy 9. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının Ali Məclisinin sabiq sədri Rafiq Manaflı 10. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının Mərkəzi İcra Aparatı rəhbərinin müavini, Təşkilat Şöbəsinin müdiri Asif Şəkərli 11. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının Mərkəzi İcra Aparatı rəhbərinin müavini, Mühasibatlıq şöbəsinin müdiri Səlahəddin Əsgər 12. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədrinin müşaviri Faiq Balabəyli 13. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının İdeologiya şöbəsinin müdiri İbrahim Quliyev 14. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının Ümumi şöbəsinin müdiri Şəfəq Qulusoy 15. Siyasi Şura üzvü — Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının Gənclər Təşkilatının sədri Yusif Xantemirov 16. Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının Mərkəzi Nəzarət Təftiş Komissiyasının sədri Zeynalxan Fətullayev

Gənclər Təşkilatı

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası Gənclər Təşkilatı VHP-nin Nizamnaməsini və Məramnaməsini əsas tutaraq öz fəaliyyətini qurur. Təşkilat öz konfransında gizli səs vermə yolu ilə sədrini və digər seçkili qurumlarını üzvlərini seçir. VHP Gənclər Təşkilatına müxtəlif vaxtlarda Müşfiq Talıblı, Talıb Əhədov, Samir Əsədli, Vasif Həsənli, Elçin İmanov, Pərviz Həsənov, Ceyhun Nəbiyev, Emil Bağırov, Baba Qamətli, Pünhan İmamlı, Tural Hüseynli, Amal Ata və Kamran Habiloğlu rəhbərlik ediblər. Hazırda Gənclər Təşkilatına Yusif Xantemir rəhbərlik edir.

Qadınlar Şurası

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının Qadınlar Şurası partiyanın qadın üzvlərinin bazası əsasında formalaşdırılmışdır. Hazırda partiyanın 5 rayon təşkilatının sədri də qadındır. Həmçinin VHP üzvü olan qadınlar Ali Məclis və Siyasi Şurada da təmsil olunurlar. Qadınlar Şurasına Almas Qəhramanlı, Ofelya Rəşidqızı, Şəfəq Quliyeva, Rəsmiyyə Sabir rəhbərlik ediblər. Hazırda Azərbaycan Dillər Universitetinin müəllimi Aygün Qurbanlı şuraya rəhbərlik edir.

Ağsaqqallar Şurası

Ağsaqqallar Şurası VHP-nin yaşlı üzvləri əsasında formalaşdırılan qurumdur. Şuraya texnika elmlər doktoru Sabir Həsənov başçılıq edir.

Rəmzləri

Vətəndaş Həmrəyluyi Partiyasının ilk emblemi

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının birinci təsis qurultayında simurq formasında, Azərbaycan bayrağı rənglərində olan emblemdən istifadə olunmuşdur.

Gerbi

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının əsas atributlarından biri olan gerbin müəllifi tanınmış rəssam-heykəltaraşlar Məzahir Afşardır. Gerbin rəmzləri qədim Türk dövlətçilik ənənələrindən qaynaqlanır:

• Ox dövlətin rəmzidir. Üçü bir yerdə möhkəmliyi, sınmazlığı göstərir. Demokratik dövlətdə bu həm də hakimiyyət bölgüsünün göstəricisidir, Qanunvericilik, İcra və Məhkəmə orqanlarının dövlətin əsas dayağı olduğuna işarədir.
• Tərsinə çevrilmiş yayla birgə üç ox və onların üstündəki qalxan bir kompozisiya kimi sülhün, milli barışın, həmrəyliyin ifadəsidir.
• Gerbin ortasında üçrəngli Azərbaycan bayrağı verilmişdir.
• Gerbin tam ortasında Azərbaycanın Odlar Yurdu olaraq əbədi rəmzlərindən biri olan Od-Ocaq çəkilmişdir.

Gerbin əsas variantında "Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası" sözləri yazılmış dairədə 24 Oğuz boyunun Damğaları yerləşdirilmişdir. (Həmin variant partiyanın qərargahında saxlanılır.)

Rəng

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının rəngi ağ rəngdir. Ağ rəng həmrəyliyin, birliyin və vətəndaş sülhünün rəmzi sayılır.

Himn

Azadlıq Marşı (Yazar: Elçin Mirzəbəyli; Musiqi: Heyratı)

Ey ulu Vətənim, doğma torpağım, Var tükənməz odun, sönməz ocağın, Azadlığa çıxmaq üçün qalxsın bayrağın.

Nəqarət: Qalx ayağa millət, Boğmasınlar səsimizi. Bir bayraq altında Birləşdir bizi

Biz ki, Vətən oğlu, millət oğlu, Odlar oğluyuq, Biz ki, xalqa bağlı, yurda bağlı, elə bağlıyıq, Biz ki, haqq yolunda andımızdan dönmərik heç vaxt, Vuruş zülmə qarşı, ey ulu torpaq! (Nəqarət)

Yad qılınc ilə qırıldıq yetər, Zülmə qarşı qalxaq, qul olduq yetər! Biz ayağa qalxsaq əgər, ayrılıq bitər! (Nəqarət)

Seçkilərdə

VHP indiyədək bütün parlament, bütün bələdiyyə və 2003-cü il prezident seçkilərində iştirak edib.

Prezident seçkiləri

2003-cü il prezident seçkilərində Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası sədr Sabir Rüstəmxanlının namizədliyini irəli sürmüşdür. Qeydə alınan və seçki bülletenində adı olan 8 namizəddən biri olan Sabir Rüstəmxanlı 19 973 ( 0,82% ) səs toplayaraq seçkiləri 6. sırada tamamlamışdır.

2013-cü il prezident seçkilərində partiya rəhbərliyində təmsil olunan bir çox üzv Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasına üzv olaraq ortaq namizəd Cəmil Həsənlinin namizədliyi dəstəkləmişdir. Bu seçkilərdə Cəmil Həsənli 204 642 ( 5,53% ) səs toplayaraq seçkiləri 2. sırada tamamlamışdır.

Parlament seçkiləri

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası seçkilərə adətən partiya olaraq tək qatılmışdır. 1995-ci il parlament seçkilərində tək mübarizə aparan Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası 70 sayılı Yardımlı-Masallı seçki dairəsindən Sabir Rüstəmxanlının deputat seçilməsiylə parlamentdə təmsil olunmuşdur.

2000-ci parlament seçkilərində nisbi səsvermə yolu ilə seçkilərdə mübarizə aparan Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası partiya siyahıları arasında Yeni Azərbaycan Partiyası və Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasından sonra 3-cü yeri tutaraq 3 mandat qazanmışdır. Partiyanın vahid namizədlər siyahısından ilk sırada Sabir Rüstəmxanlı, ikinci sırada Fəzail İbrahimli və 3-cü sırada olan Rafael Hüseynov deputat seçilmişdir.

Demokratiya Seçki Blokunun rəsmi loqosunun son versiyası

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası 2005-ci il parlament seçkilərində Ədalət Partiyası və Vahid Azərbaycan Milli Birlik Partiyası ilə Demokratik Azərbaycan Seçki Blokunu yaratmışdır. Həmin seçkilərdə Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası 2 (72 saylı Yardımlı-Masallı seçki dairəsindən Sabir Rüstəmxanlı, 58 saylı Hacıqabul-Kürdəmir seçki dairəsindən Rafael Hüseynov) mandat qazanmışdır. Daha sonra 10 seçki dairəsində seçki nəticələri ləğv olunaraq 2006-cı ildə təkrar seçkilər keçirilmişdir. Bu seçkilərdə 69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsindən Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədr müavini Fəzail İbrahimli, 106 sayılı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsindən isə Ədalət Partiyasının sədri İlyas İsmayılov deputat seçilmişdir.

2010-cu il parlament seçkilərinə Azərbaycan Demokratik İslahatlar Siyasi Partiyası ilə Demokratiya Seçki Blokunu təsis edərək qatılın Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası həmin seçkilərdə 3, Azərbaycan Demokratik İslahatlar Siyasi Partiyası isə 1 mandat qazanmışdır.

2015-ci il parlament seçkilərində partiya sədri Sabir Rüstəmxanlı səhhəti ilə bağlı iştirak etməsə də 69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsindən Fəzail İbrahimli və 58 saylı Hacıqabul-Kürdəmir seçki dairəsindən Rafael Hüseynov deputat seçilmişdir.

2020-ci il parlament seçkilərində partiya sədri Sabir Rüstəmxanlı seçkilərdə iştirak etmə qərarı almışdır. 61 saylı Neftçala seçki dairəsindən Sabir Rüstəmxanlı, 69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsindən Fəzail İbrahimli və 58 saylı Hacıqabul-Kürdəmir seçki dairəsindən Rafael Hüseynov deputat seçilmişdir.

İl	Sədr	Səs			Yer		Mövqe	Sıra
		#	%	+/-	#	+/-
1995–1996	Sabir Rüstəmxanlı			—	1 / 125	—	Müxalifət	7.
2000–2001	Sabir Rüstəmxanlı	182 777	6,43 %		3 / 125	▲2	Müxalifət	3.
2005	Sabir Rüstəmxanlı				3 / 125	▬	Müxalifət	5.
2010	Sabir Rüstəmxanlı	46 512	1.95 %		3 / 125	▬	Ana müxalifət	3.
2015	Sabir Rüstəmxanlı	37 561	1.32 %	▼0.63	2 / 125	▼1	Ana müxalifət	2.
2020	Sabir Rüstəmxanlı				3 / 125	▲ 1	Ana müxalifət	2.

Bələdiyyə seçkiləri

2019-cu il Bələdiyyə seçkilərinə qatılan VHP-nin 6 üzvü bələdiyyə üzvü seçilib. Onlar Sumqayıt, Bərdə, Göyçay, Neftçala şəhərləri, Bakının Qızıldaş və Beyləqanın Orta Əlinəzərli bələdiyyələrində təmsil olunmaq hüququ qazanıblar.

Seçim	Genel Başkan	Oy			Sandalye
		#	%	± Y
1999	Sabir Rüstəmxanlı				500 / 20.456
2004	Sabir Rüstəmxanlı				103 / 21.613
2009	Sabir Rüstəmxanlı				61 / 15.591
2014	Sabir Rüstəmxanlı				0 / 15.035
2019	Sabir Rüstəmxanlı				6 / 15.156

Mənbə

• Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının rəsmi veb saytı

Həmçinin bax

• Sabir Rüstəmxanlı
• Fəzail İbrahimli