Xloretan

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Xloretan

Ümumi
Sistematik adı Xloretan
Kimyəvi formulu C₂H₅Cl[1]
Molyar kütlə 0 kq[1]
Fiziki xassələri
Sıxlıq 0,92 ± 0,01 q/sm³[2]
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi −218 ± 1 ℉[2], −138,7 °C[3]
Qaynama nöqtəsi 54 ± 1 ℉[2], 13,1 °C[3]
Buxarın təzyiqi 1.000 ± 1 mm Hg[2]
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm. 75-00-3
PubChem 6337
RTECS KH7525000
ChEBI 47554
ChemSpider 6097

Xloretan (lat. Aethylil chloridum) — rəngsiz, asan sıxılan qazdır, zəif xarakterik iyə malikdir , oddan təhlükəlidir. Tibbdə anesteziya üçün güclü soyuducu metod kimi istifadə olunur, əvvəllər bəzi hallarda inqalyasiya üçün narkoz kimi istifadə olunub.

Xloretan həmçinin xladaqent R-160 kimi tanınır.

Sinonimlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Etilxlorid, Aether chloratus, Aethylis chloridum, Aethylium chloratum, Chelen, Chlorene, Chloretan, Ethylis chloridum, Ethyl chloride, Kelen, Xloristiy etil, Xloretan.

Ümumi məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xloretil güclü narkotik xassəli vasitədir. Nəfəslə udulan qarışıqda həcm etibarı ilə 3-4% xloretil olarsa cərrahi əməliyyat üçün narkoz mərhələsi yaranır. Narkoz 2-3 dəqiqə müddətdə baş tutur. Ayılma tez yaranır.

Etilxloridin əsas çatışmayan cəhəti qısa təsir müddətinə malik olması və bu səbəbdən də təkrar əlavə dozaya ehtiyac duyulduğu üçün təhlükəlidir. Hal hazırda etilxlorid nadir hallarda narkoz kimi istifadə olunur (yalnız qısa müddətli müdaxilələr istisna olmaqla). O, əsasən dəri üzərində aparılan qısa müddətli əməliyyatlarda yerli ağrıkəsici vasitə kimi istifadə olunur. Dərinin üzərinə düşən zaman sürətlə buxarlandığı üçün düşdüyü yeri güclü şəkildə soyudur və hissiyyatı azaldır. Bu xassəsindən istifadə edərək az miqdarda yerli əməliyyatlarda istifadə olunur (dərinin kəsilməsi). Bununla yanaşı etilxloriddən dəridə qaşınmaları azaltmaq, həmçinin qızıl yel, neyromiozit, nevralgiya, termiki yanıqlar, qırmızı dəmiroy və s. xəstəliklərdə də istifadə olunur. Bu cür müalicələr üçün etilxlorid doldurulmuş ampulanı açır, əlin içində isidir və nazik axınla dəridə olan xəstə yerə (25-30 sm məsafədən) tökürlər. Müalicə gündə 1 dəfə olmaqla 7-10 gün ərzində aparılır. Etilxloridlə müalicə zamanı dərinin zədələnməməsi üçün ehtiyatlı olmaq tələb olunur.

Əksgöstərici[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsas əksgöstərici kimi onun tətbiqi zamanı dəri örtüyündə müəyyən pozuntular yaranması, sinirlərin xəsarət alması (damar genişlənməsi) kimi hallar qeyd edilə bilər.

Fiziki xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şəffaf, rəngsiz, asan uçucu mayedir, özünəməxsus iyə malikdir. Suda çətin həll olur (təqribən 1:50). Spirt və efirdə bütün nisbətlərdə həll olur. Oddan təhlükəlidir. Yaşıl rəngli alovla yanır. Sıxlığı 0,919 – 0, 923 (00c temperaturda). Qaynama temperaturu +12 – 13C0-dir.

Buraxılma forması[redaktə | mənbəni redaktə et]

30 ml həcmli ampulalarda buraxılır. Bir qutuya 10 ədəd ampula qablaşdırılır.

Saxlama[redaktə | mənbəni redaktə et]

İşıq düşməyən sərin yerdə saxlanılır.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Менделеев Д. И., Сум Н.,. Этил хлористый // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 Chloroethane (ing.).
  2. ↑ 1 2 3 4 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0267.html.
  3. ↑ 1 2 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals (ing.): A CRC quick reference handbook. CRC Press, 1993. ISBN 978-0-8493-4498-5

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Xloretan&oldid=7524325"