Azərbaycan–Meksika münasibətləri

Vikipediya, azad ensiklopediya
Turkmenbot (müzakirə | töhfələr) (→‎Xarici keçidlər: Şablonun Azərbaycan dilinə tərcümə edilməsi, qrammatik və texniki düzəlişlər using AWB) tərəfindən edilmiş 21:49, 16 may 2019 tarixli redaktə
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Azərbaycan-Meksika münasibətləri
Azərbaycan və Meksika
 Azərbaycan  Meksika

Azərbaycan–Meksika münasibətləriAzərbaycan Respublikası ilə Meksika Birləşmiş Ştatları arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr.

Diplomatik əlaqələr

İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin fevral ayının 10-da qurulmuşdur[1].

Azərbaycan Respublikasının Meksika Birləşmiş Ştatlarındakı Səfirliyi 10 yanvar 2008-ci ildə, Meksika Birləşmiş Ştatlarının Azərbaycan Respublikasındakı Səfirliyi isə 1 oktyabr 2014-cü ildə təsis edilmişdir[2].

Parlamentlərarası əlaqələr

Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-Meksika parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir[2][3]. Bu işçi qrupu 5 dekabr 2000-ci il tarixində yaradılmış və ilk rəhbəri Nağı Əbdüləzimov olmuşdur[4]. 4 mart 2016-cı il tarixindən Ülvi Quliyev işçi qrupunun rəhbəridir[3].

8 aprel 2010-cu il tarixində Meksika Konqresinin Deputatlar Palatasında Meksika–Azərbaycan parlamentlərarası işçi qrupu yaradılmışki, həmin qrupun 2016-cı ilin məlumatlarına görə rəhbəri Raymundo Kinq de la Rosa idi[2].

4 noyabr 2011-ci ildə "Senatın Asiya-Sakit okean ölkələri üzrə xarici əlaqələr komitəsinin Dağlıq Qarabağ regionunda münaqişəyə dair rəyi" adlı sənəd (Təkliflərlə birgə Razılaşma maddəsi) Meksika Senatında qəbul edilmişdir[2]. 8 dekabr 2011-ci ildə Meksika Konqresinin Deputatlar Palatasının sessiyasında "Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi haqqında" sənəd (Razılaşma Maddəsi) qəbul edilmişdir[2].

Mexikoda Xocalı soyqırımına həsr edilmiş abidə

2 fevral 2012-ci il tarixində Meksika Senatının qəbul etdiyi qərarda Dağlıq Qarabağın Xocalı şəhərində 1992-ci il fevralın 25-26-da baş vermiş faciə soyqırım adlandırılmışdır[5][6]. Bundan sonra 23 avqust 2012-ci ildə Meksikada Xocalı soyqırımına həsr olunmuş abidə qoyulmuşdur. Abidə paytaxt Mexikonun Tlakskoake–Xocalı meydanında yerləşir[7].

17-20 iyul 2012-ci il tarixlərində Meksika Konqresinin Deputatlar Palatasının Sədri Oskar Martin Arse Paniaqua və Meksika–Azərbaycan parlamentlərarası dostluq qrupunun üzvləri Azərbaycanda səfərdə olmuşlar[2].

Viza

Meksikaya gedən ümumi pasportlara, həmçinin xidməti və xüsusi pasportlar malik Azərbaycan vətəndaşları üçün viza tələb edilir[8]. Diplomatik pasportlar üçün 90 günə qədər viza tələb edilmir[8].

İqtisadi əlaqələr

Ticarət

2015-ci ildə Meksikadan Azərbaycana idxal 22217,7 min ABŞ dolları, ixrac əməliyyatları isə 42,6 min ABŞ dolları məbləğində olmuşdur[9].

Mədəni əlaqələr

Filateliya məhsulları

2010-cu ildə buraxılmış Azərbaycan poçt markaları

2010-cu ildə hər iki ölkə tərəfindən poçt markalarının "Azərbaycan - Meksika" birgə buraxılışı çap edilmişdir[10]. Markalarda AtəşgahTeotluakan təsvir edilmişdir[10][11].

Müqavilə-hüquq bazası

İki ölkə arasında müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığa dair bir sıra sənədlər imzalanmışdır. Ümumilikdə Azərbaycan Respublikası ilə Meksika Birləşmiş Ştatları arasında 5 sənəd imzalanmışdır[2].

İdman sahəsində əməkdaşlıq

1985 FİFA Dünya Gənclər Çempionatı

1985-ci ildə SSRİ-də təşkil olunmuş FİFA Dünya Gənclər Çempionatının "D" qrupunun oyunları Azərbaycanda keçirilmişdir ki, Meksikanın gənclər millisi də həmin qrupda yer almışdır. Onlar lider kimi bitirdikləri[12] qrup mərhələsinin hər üç oyununu Bakıda keçirmişlər. Hər üç oyunda da rəqiblərinə qalib gələn meksikalılar Çini 3:1[13], Paraqvayı 2:0[14] və İngiltərəni 1:0[15] hesabları ilə məğlub etmişlər. Meksika millisi 1/4 final mərhələsinin də oyununu Bakıda keçirmişdir. Lakin həmin matçda Nigeriya millisinə 1:2 hesabı ilə məğlub olan meksikalılar mübarizəni dayandırmışlar[16].

İstinadlar

  1. Azərbaycan Respublikası ilə diplomatik əlaqələr qurmuş dövlətlərin siyahısı. mfa.gov.az  (az.)
  2. 1 2 3 4 5 6 7 Azərbaycan Respublikası və Meksika Birləşmiş Ştatları arasındakı münasibətlər. mfa.gov.az, fevral 2016  (az.)
  3. 1 2 "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının rəhbərlərinin seçilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 4 mart 2016-cı il tarixli, 161-VQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az  (az.)
  4. "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının yaradılması haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 dekabr 2000-ci il tarixli, 24-IIQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az  (az.)
  5. Meksika Hocalı katliamını kınadı. sabah.com.tr tərcümədə ing. — "{{{1}}}"
  6. Mexican Senate recognizes Azeris massacre as genocide. azernews.az  (ing.)
  7. Meksikanın paytaxtında Tlakskoake–Xocalı meydanı istifadəyə verilib. aztv.az  (az.)
  8. 1 2 "Passport and visa requirements". olympicair.com
  9. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Azərbaycanın Xarici Ticarət Əlaqələri (yanvar-dekabr 2015). 2015-ci ilin yanvar-dekabr aylarında idxal və ixraca dair göstəricilər. Bakı, 2016, səh. 9.  (az.)
  10. 1 2 Azerbaijan-Mexico joint issue. azermarka.az, 12.10.2010  (az.)
  11. Joint Issue Mexico-Azerbaijan - Ateshkah wnsstamps.ch  (ing.)
  12. FIFA World Youth Championship USSR 1985: Groups. fifa.com  (ing.)
  13. FIFA World Youth Championship USSR 1985: First stage - Group D: China PR–Mexico. fifa.com  (ing.)
  14. FIFA World Youth Championship USSR 1985: First stage - Group D: Paraguay–Mexico. fifa.com  (ing.)
  15. FIFA World Youth Championship USSR 1985: First stage - Group D: England–Mexico. fifa.com  (ing.)
  16. FIFA World Youth Championship USSR 1985: Quarter-finals: Mexico–Nigeria. fifa.com  (ing.)

Xarici keçidlər