Avrozona

Avrozona — Avropa Birliyinin rəsmi valyutası avro olan 19 dövləti birləşdirən valyuta birliyi. Bu dövlətlər avro və avro sentləri buraxmaq hüququna malikdirlər. Avrozona dövlətlərinin pul-kredit siyasətinə Avropa Mərkəzi Bankı cavabdehdir.

Üzvlər

Avro, Avropa Birliyi ölkələrinin iqtisadi və maliyyə birliyinin faktoru kimi ödənişsiz pul tədavülünə 1999-cu ildən buraxılıb. 1999-cu ildən AB-nin 15 üzvündən 11-i Maastrixt sazişinin tələblərinə uyğun olaraq avrozona yaratdılar və 1 yanvar 1999-cu ildən rəsmi tədavülə paralel ümumi valyuta kimi avropanı buraxdılar.

Avro və onun sentləri dövriyyəyə 1 yanvar 2002-ci ildən buraxılıb. Sloveniya avrozonaya 1 yanvar 2007-ci ildən, Kipr və Malta 1 yanvar 2008-ci ildən, Slovakiya 1 yanvar 2009-cu ildən, Estoniya — 1 yanvar 2011-ci ildən, Latviya — 1 yanvar 2014-cü ildən daxil olub.

Hal-hazırda Avrozonanın tərkibinə 325 milyon əhalisi olan 19 ölkə daxildir.

Dövlət	Avrozonaya qatılma tarixi	Nominal nominal (million ABŞ, 2012)	Nisbi ümumi (nominal)	Adambaşına düşən ümumi Milli Gəlir nominal (ABŞ, 2012)	Avrodan əvvəlki valyuta	İstisnalar	Kod ISO
Almaniya	1 yanvar 1999				Alman Markı		DE
Avstriya	1 yanvar 1999				Avstriya Şillinqi		AT
Belçika	1 yanvar 1999				Belçika Franqı		BE
Estoniya	1 yanvar 2011				Estoniya Kronu		EE
Finlandiya	1 yanvar 1999				Fin Markkası		FI
Fransa	1 yanvar 1999				Fransız Franqı	Yeni Kaledoniya Fransa Polineziyası Uollis və Futuna	FR
İrlandiya	1 yanvar 1999				İrland Paundu		IE
İspaniya	1 yanvar 1999				İspan Pesetası		ES
İtaliya	1 yanvar 1999				İtalyan Lirası	Campione d'Italia	IT
Kipr	1 yanvar 2008				Kipr Paundu	Şimali Kipr Türk Respublikası	CY
Latviya	1 yanvar 2014				Latış Latısı		LV
Litva	1 yanvar 2015				Litva Litası		LT
Lüksemburq	1 yanvar 1999				Lüksemburq Franqı		LU
Malta	1 yanvar 2008				Malta Lirası		MT
Niderland	1 yanvar 1999				Niderland Quldeni	Aruba Kürasao Sint-Marten Karib Niderlandı	NL
Portuqaliya	1 yanvar 1999				Portuqal Eskudosu		PT
Slovakiya	1 yanvar 2009				Slovak Korunası		SK
Sloveniya	1 yanvar 2007				Sloven Toları		SI
Yunanıstan	1 yanvar 2001				Yunan Draxması		GR

Avropa Birliyi üzvü olan lakin avrodan istifadə etməyən ölkələr

Avropa Birliyinin üzvü olan lakin rəsmi olaraq avrodan istifadə etməyən bir neçə Dövlət vardır. Birləşmiş Karallıq və Danimarka, Maastrixt sazişində qeyd edilən imtiyazlara əsaslanaraq avrodan istifadə etməyən Avropa Birliyi ölkələrindəndir. Bu Dövlətlərin hökümətləri və ya referendumun nəticəsində qərar qəbul edilmədikcə, Avropa Birliyi tərəfindən hüquqi təzyiqlə qarşılaşmaz.

28 Sentyabr 2000-ci ildə Danimarkada keçirilən referendumun nəticəsinə görə səs verənlərin 53.2%-i Avroya keçməyə qarşı çıxmışdır.

İsveçin avro məsələsində imtiyaza sahib olmamasına qarşı, bu ölkədə keçirilən referendumlar, avroya keçməyi əngəlləyir. 14 Sentyabr 2003-cü ildəki referendumun nəticəsinə görə, səs verənlərin 56.1%-i avroya 'Yox' demişdir.

Avropa Birliyinə daxil olan lakin, avrodan istifadə etmək üçün, müəyyən kriteriyalara hələki cavab verə bilməyən bir neçə ölkə vardır. Bu ölkələr kriteriyaları qarşıladıqdan sonra avroya keçmək məcburiyyətindədirlər. Bunlar Bolqarıstan, Çexiya, Xorvatiya, Macarıstan, Polşa və Rumıniyadır.

Avropa Birliyi üzvü olmayan lakin avrodan istifadə edən ölkələr

Dörd ədəd cırtdan Dövlətlər, Andorra, Monako, San Marino və Vatikan Avropa Birliyi üzvü olmasalarda, edilən müqavilələr çərçivəsində avro istifadə etməkdədirlər.

Monteneqro və Kosovo isə Avropa Birliyi ilə hər hansısa müqavilə imzalamadan avro istifadə etməkdədirlər.

Mənbələr

• European Central Bank
• Central Bank Rates, ECB Key Rate, chart and data
• European Commission – Economic and Financial Affairs – Eurozone