Azərbaycan siyasətində qadınlar
Azərbaycan siyasətində qadın
Tarixi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Şəxslər
[redaktə | vikimətni redaktə et]Dövlət və hökumət başçıları
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycan SSR
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının dövlət başçısı funksiyalarını yerinə yetirmiş ilk və tək qadın 9 sentyabr — 20 noyabr 1920-ci illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası Rəyasət Heyətinin sədri olmuş Yelena Stasova olmuşdur.
Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının hökumət başçısı funksiyalarını yerinə yetirmiş qadın olmamışdır.
Azərbaycan
[redaktə | vikimətni redaktə et]İndiyədək Azərbaycan Respublikasının qadın dövlət və hökumət başçısı olmamışdır.
Hökumətlərdə
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycan SSR
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycan
[redaktə | vikimətni redaktə et]Müstəqil Azərbaycan Respublikasının ilk qadın naziri Mütəllibov hökumətində 5 fevral 1991 – 10 dekabr 1992-ci illərdə sosial təminat naziri vəzifəsini tutmuş Lidiya Rəsulova olmuşdur. O, 2 sentyabr 1993 – 13 sentyabr 1997-ci illərdə təhsil naziri vəzifəsini tutmuş və bu vəzifəni tutan ilk qadın olmuşdur.
Azərbaycan Respublikasının ilk qadın ədliyyə naziri 10 yanvar 1998-ci il tarixindən 18 aprel 2000-ci ilədək bu vəzifəni tutmuş Südabə Həsənova olmuşdur.
Azərbaycan Respublikasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi yarandığı gündən bütün rəhbərləri qadınlar olmuşdur. Quruma 1998–2006-cı illərdə Zəhra Quliyeva, 2006–2020-ci illərdə Hicran Hüseynova, 2020-ci ildən isə Bahar Muradova rəhbərlik etmişdir.
Azərbaycan Respublikasının ilk və son qadın dövlət katibi Heydər Əliyevin ilk hökumətində bu vəzifənu tutmuş Lalə Şövkət olmuşdur. O, 7 iyul 1993-cü ildən 11 dekabr 1994-cü illərdə bu vəzifəni tutmuşdur.
| Adı və soyadı | Vəzifəsi | Səlahiyyət müddəti | Hökumət | Siyasi partiyalılığı | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Başlama tarixi | Bitmə tarixi | |||||
| Nazirlər | ||||||
| Lidiya Rəsulova | Sosial təminat naziri | 5 fevral 1991 | 10 dekabr 1992 | Mütəllibov hökuməti | Azərbaycan Kommunist Partiyası | |
| Bitərəf | ||||||
| Təhsil naziri | 2 sentyabr 1993 | 13 sentyabr 1997 | I Heydər Əliyev hökuməti | Bitərəf | ||
| Südabə Həsənova | Ədliyyə naziri | 10 yanvar 1998 | 18 aprel 2000 | I Heydər Əliyev hökuməti | Bitərəf | |
| Komitə sədrləri | ||||||
| Zəhra Quliyeva | Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə
Dövlət Komitəsinin sədri |
14 yanvar 1998 | 28 noyabr 2005 | I Heydər Əliyev hökuməti | Bitərəf | |
| Hicran Hüseynova | 6 fevral 2006 | 10 mart 2020 | I İlham Əliyev hökuməti II İlham Əliyev hökuməti III İlham Əliyev hökuməti IV İlham Əliyev hökuməti |
Yeni Azərbaycan Partiyası | ||
| Bahar Muradova | 10 mart 2020 | Hal-hazırda | IV İlham Əliyev hökuməti | Yeni Azərbaycan Partiyası | ||
| Digər | ||||||
| Lalə Şövkət | Dövlət katibi | 7 iyul 1993 | 11 dekabr 1994 | I Heydər Əliyev hökuməti | Bitərəf | |
Deputatlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycan SSR
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycan
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycan Respublikasının ilk hicablı deputatı I və II çağırış Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı Əsmətxanım Məmmədova olmuşdur.[1]
Yerli idarəetmədə
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycan SSR
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycan
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycanda yerli idarəetmə formaları olan icra hakimiyyətlərinin başçıları birbaşa dövlət başçısı tərəfindən təyin olunur. Aşağıdakı cədvəldə indiyədək fəaliyyət göstərmiş qadın icra başçıları sıralanmışdır:[2][3]
| Adı və soyadı | Vəzifəsi | Səlahiyyət müddəti | Təyin edən | |
|---|---|---|---|---|
| Başlama tarixi | Bitmə tarixi | |||
| Məlahət Xəlilova | Ağdaş Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı | 1991 | 4 iyun 1992 | Ayaz Mütəllibov |
| Şahnaz Ələsgərova | 199? | 24 avqust 1993 | Əbülfəz Elçibəy | |
| Dilrubə Camalova | Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı | 23 avqust 1993 | 31 may 2000 | Heydər Əliyev |
| Sədaqət Qəhrəmanova | Əli Bayramlı Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı | 21 sentyabr 1995 | 18 aprel 2005 | |
| Səmayə Piriyeva | Sabirabad Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı | 28 iyun 1999 | 28 iyul 2000 | |
| Fidumə Hüseynova | Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı | 3 iyul 2003 | 6 aprel 2005 | |
| İradə Gülməmmədova | Abşeron Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı | 2 sentyabr 2015 | 19 yanvar 2022 | İlham Əliyev |
| Mahirə Adnayeva | Sədərək Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı | 10 iyul 2021 | 9 avqust 2023 | |
Partiyalarda
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycanda ilk qadın partiya təsisçisi Azərbaycan Liberal Partiyasının təsisçisi Lalə Şövkət olmuşdur. O, 1998-2003-cü illərdə partiyaya sədrlik edərək Azərbaycan tarixində ilk qadın partiya sədri olaraq tarixə keçmişdir. Ondan sonra partiya sədri vəzifələrini daşımış Azərbaycan Sosial Rifah Partiyasının 2-ci sədri Əsli Kazımlı və Azərbaycan Mübarizləri Partiyasının 2-ci sədri Səadət Müslümova olmuşdur. Onların hər ikisi 2020-2023-cü illərdə partiyalarına rəhbərlik etmişdir. Hər iki partiya özünü buraxdığı üçün hazırda qadın partiya sədri yoxdur.[4][5]
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ "Unudulan deputatlar: Hicablı parlamentari, hacı xanım… — FOTOLAR". 2023-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-27.
- ↑ "Azərbaycanda hansı qadınlar icra başçısı olub? - SİYAHI". 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-28.
- ↑ "Azərbaycanda yalnız 1 qadın icra başçısı qaldı". 2023-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-28.
- ↑ "Azərbaycanda bu partiya fəaliyyətini DAYANDIRDI". 2023-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-24.
- ↑ ""Azərbaycan Mübarizləri" Partiyasının BƏYƏNATI". 2023-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-27.