Qlobal İnnovasiya İndeksi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Qlobal İnnovasiya İndeksi
Təsis tarixi 2007[1]
Dil ingilis dili
ISSN 2263-3693, 2788-6972
wipo.int/global_innovati…
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar


Qlobal İnnovasiya İndeksi Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatı (ÜƏMT) tərəfindən dərc edilən ölkələrin innovasiya imkanlarına və nailiyyətlərinə görə illik reytinqidir. 2007-ci ildə INSEAD və World Business: 203 tərəfindən nəşr olunan Britaniya jurnalıdır.[2]:203 ÜƏMT tərəfindən 2021-ci ilə qədər Kornell Universiteti, INSEAD və digər qurum və təşkilatlarla əməkdaşlıqda nəşr edilmişdir.[3]:333[4] O, Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı, Dünya Bankı və Dünya İqtisadi Forumu da daxil olmaqla müxtəlif mənbələrdən alınan həm subyektiv, həm də obyektiv məlumatlara əsaslanır.[2]:203

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İndeks 2007-ci ildə INSEAD və Britaniya jurnalı olan World Business tərəfindən yaradılmışdır. Sumitra Dutta tərəfindən hazırlanmışdır.[5]

Metodologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

İndeks iki alt indeks üzrə xalların sadə ortalaması alınmaqla hesablanır: müvafiq olaraq beş və iki sütundan ibarət olan İnnovasiya Giriş İndeksi və İnnovasiya Çıxışı İndeksi. Bu sütunların hər biri innovasiyanın aspektini təsvir edir və balları orta çəkili metodla hesablanan beşə qədər göstəricidən ibarətdir.[6]

2007-ci ildə yarandığı gündən bəri artan sayda hökumətlər öz illik GII nəticələrini sistematik şəkildə təhlil edir və performanslarını yaxşılaşdırmaq üçün mövqelərini tərtib edirlər.[7][8][9][10][11] İndeks 19 dekabr 2019-cu ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası tərəfindən qəbul edilmiş dayanıqlı inkişaf üçün elm, texnologiya və innovasiyalar üzrə qətnaməyə daxil edilib.[12]

İndeks innovasiyanın tərkib hissəsi olmayan amillərə həddindən artıq əhəmiyyət verdiyi üçün tənqid olunub. Məsələn, "Vergilərin ödənilməsinin asanlığı", "Elektrik enerjisinin istehsalı" (yarım çəki) və "Minoritar İnvestorları Müdafiə Asanlığı" "Kredit əldə etmək asanlığı" və "Vençur Kapitalı Sövdələşmələri" ilə yanaşı amillərdir.[13]

Reytinq[redaktə | mənbəni redaktə et]

2023-cü il üçün ilk 50 reytinq:[14]

GII reytinqi Ölkə/Ərazi Gəlir qrupunun reytinqi Region Region reytinqi
1 İsveçrə İsveçrə 1 Avropa 1
2 İsveç İsveç 2 Avropa 2
3 ABŞ ABŞ 3 Şimali Amerika 1
4 Böyük Britaniya Birləşmiş Krallıq 4 Avropa 3
5 Niderland Niderland 5 Avropa 4
6 Cənubi Koreya Cənubi Koreya 6 Şərqi Asiya 1
7 Sinqapur Sinqapur 7 Cənub-Şərqi Asiya 2
8 Almaniya Almaniya 8 Avropa 5
9 Finlandiya Finlandiya 9 Avropa 6
10 Danimarka Danimarka 10 Avropa 7
11 Çin ÇXR 1 Şərqi Asiya 3
12 Fransa Fransa 11 Avropa 8
13 Yaponiya Yaponiya 12 Şərqi Asiya 4
14 Honkonq Honkonq 13 Şərqi Asiya 5
15 Kanada Kanada 14 Şimali Amerika 2
16 İsrail İsrail 15 Orta Şərq 1
17 Avstriya Avstriya 16 Avropa 9
18 Estoniya Estoniya 17 Avropa 10
19 Lüksemburq Lüksemburq 18 Avropa 11
20 İslandiya İslandiya 19 Avropa 12
21 Malta Malta 20 Avropa 13
22 Norveç Norveç 21 Avropa 14
23 İrlandiya İrlandiya 22 Avropa 15
24 Yeni Zelandiya Yeni Zelandiya 23 Okeaniya 6
25 Avstraliya Avstraliya 24 Okeaniya 7
26 Belçika Belçika 25 Avropa 16
27 Kipr Kipr 26 Orta Şərq 2
28 İtaliya İtaliya 27 Avropa 17
29 İspaniya İspaniya 38 Avropa 18
30 Çexiya Çexiya 29 Avropa 19
31 Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri BƏƏ 30 Orta Şərq 3
32 Portuqaliya Portuqaliya 31 Avropa 20
33 Sloveniya Sloveniya 32 Avropa 21
34 Macarıstan Macarıstan 33 Avropa 22
35 Bolqarıstan Bolqarıstan 2 Avropa 23
36 Malayziya Malayziya 3 Cənub-Şərqi Asiya 8
37 Türkiyə Türkiyə 4 Orta Şərq 4
38 Polşa Polşa 34 Avropa 24
39 Litva Litva 35 Avropa 25
40 Hindistan Hindistan 1 Cənubi Asiya 1
41 Latviya Latviya 36 Avropa 25
42 Yunanıstan Yunanıstan 37 Avropa 26
43 Tailand Tailand 5 Cənub-Şərqi Asiya 9
44 Xorvatiya Xorvatiya 38 Avropa 27
45 Slovakiya Slovakiya 6 Avropa 1
46 Vyetnam Vyetnam 39 Cənub-Şərqi Asiya 28
47 Rumıniya Rumıniya 7 Avropa 30
48 Səudiyyə Ərəbistanı Səudiyyə Ərəbistanı 2 Orta Şərq 1
49 Braziliya Braziliya 4 Cənubi Amerika 1
50 Qətər Qətər 1 Orta Şərq 2

2023-cü ildə texnoloji cəhətdən ən inkişaf etmiş ölkələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Reytinq Ölkə/Ərazi Xal
1 ABŞ ABŞ 163.50
2 İsveçrə İsveçrə 160.84
3 Sinqapur Sinqapur 158.90
4 İsveç İsveç 158.32
5 Niderland Niderland 156.10
6 Danimarka Danimarka 155.63
7 Finlandiya Finlandiya 155.25
8 Cənubi Koreya Cənubi Koreya 153.40
9 Çin Respublikası Çin Respublikası 150.00
10 Honkonq Honkonq 146.94
11 Kanada Kanada 145.78
12 Böyük Britaniya Birləşmiş Krallıq 145.52
13 İsrail İsrail 142.00
14 Çin ÇXR 139.71
15 Almaniya Almaniya 139.66
16 Estoniya Estoniya 138.17
17 Norveç Norveç 136.66
18 Belçika Belçika 135.85
19 İslandiya İslandiya 135.64
20 Avstraliya Avstraliya 134.98
21 Fransa Fransa 134.65
22 Avstriya Avstriya 134.30
23 Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri BƏƏ 132.06
24 İrlandiya İrlandiya 131.88
25 Yaponiya Yaponiya 130.03
26 Lüksemburq Lüksemburq 129.33
27 Yeni Zelandiya Yeni Zelandiya 125.68
28 Çexiya Çexiya 124.22
29 İspaniya İspaniya 122.52
30 Litva Litva 119.23
31 Malayziya Malayziya 116.21
32 Portuqaliya Portuqaliya 114.68
33 Səudiyyə Ərəbistanı Səudiyyə Ərəbistanı 111.49
34 Sloveniya Sloveniya 111.34
35 İtaliya İtaliya 110.99
36 Qətər Qətər 110.41
37 Tailand Tailand 107.63
38 Latviya Latviya 106.06
39 Polşa Polşa 104.23
40 Kipr Kipr 101.07
41 Macarıstan Macarıstan 99.55
42 Xorvatiya Xorvatiya 99.11
43 Qazaxıstan Qazaxıstan 98.54
44 Bəhreyn Bəhreyn 98.16
45 Çili Çili 98.14
46 Hindistan Hindistan 95.84
47 Küveyt Küveyt 95.04
48 Slovakiya Slovakiya 94.51
49 Rumıniya Rumıniya 92.95
50 Türkiyə Türkiyə 92.87
51 Yunanıstan Yunanıstan 92.20
52 İndoneziya İndoneziya 90.66
53 Bolqarıstan Bolqarıstan 89.66
54 İordaniya İordaniya 85.08
55 Braziliya Braziliya 83.30
56 Meksika Meksika 82.26
57 Filippin Filippin 80.51
58 Cənubi Afrika Respublikası CAR 79.01
59 Peru Peru 77.87
60 Kolumbiya Kolumbiya 74.49
61 Argentina Argentina 74.33
62 Botsvana Botsvana 72.11
63 Monqolustan Monqolustan 71.83
64 Venesuela Venesuela 37.00

Uzunmüddətli texnologiya proqnozları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Reytinq 2023 2028 2033
1 İsveçrə İsveçrə ABŞ ABŞ Niderland Niderland
2 ABŞ ABŞ Sinqapur Sinqapur Çin ÇXR
3 Sinqapur Sinqapur İsveçrə İsveçrə Sinqapur Sinqapur
4 Niderland Niderland Cənubi Koreya Cənubi Koreya ABŞ ABŞ
5 İsveç İsveç Çin Respublikası Çin Respublikası Çin Respublikası Çin Respublikası
6 Danimarka Danimarka İsveç İsveç Honkonq Honkonq
7 Finlandiya Finlandiya Niderland Niderland İsrail İsrail
8 Cənubi Koreya Cənubi Koreya Danimarka Danimarka İsveçrə İsveçrə
9 Çin Respublikası Çin Respublikası Finlandiya Finlandiya Kanada Kanada
10 Honkonq Honkonq Çin ÇXR İsveç İsveç
11 Kanada Kanada Honkonq Honkonq Niderland Niderland
12 Böyük Britaniya Birləşmiş Krallıq Kanada Kanada Danimarka Danimarka
13 İsrail İsrail İsrail İsrail Finlandiya Finlandiya
14 Çin ÇXR Estoniya Estoniya Estoniya Estoniya
15 Almaniya Almaniya Böyük Britaniya Birləşmiş Krallıq Almaniya Almaniya

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Dünya Bankı Innovation Policy: A Guide for Developing Countries. 2010. S. 203. ISBN 978-0-8213-8301-8
  2. ↑ 1 2 Jean-Eric Aubert (editor) (2010). Innovation Policy: A Guide for Developing Countries Arxivləşdirilib 2023-10-09 at the Wayback Machine. Washington, DC: World Bank. ISBN 9780821382691.
  3. ↑ Charles H. Matthews, Ralph Brueggemann (2015). Innovation and Entrepreneurship: A Competency Framework Arxivləşdirilib 2023-10-09 at the Wayback Machine. London; New York: Routledge. ISBN 9780415742528.
  4. ↑ "UK ranked as world-leader in innovation". Department for Business, Innovation & Skills. 17 September 2015. 24 June 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 July 2016.
  5. ↑ "Academic Network – Portulans Institute". portulansinstitute.org. 2022-11-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-15.
  6. ↑ Soumitra Dutta, Bruno Lanvin, Sacha Wunsch-Vincent (editors) (2015). Global Innovation Index Report 2015 Arxivləşdirilib 2023-05-30 at the Wayback Machine. Fontainebleau; Ithaca; Geneva: INSEAD, Cornell and WIPO. ISBN 9782952221085. Archived 18 February 2016.
  7. ↑ "Republic Act No. 11293 : The Philippine Innovation Act declares the GII as a measure of innovation". lawphil.net. 2022-11-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-15.
  8. ↑ In July 2021, the Intellectual Property Strategy Headquarters under the Prime Minister's Office in Japan decided on the Intellectual Property Promotion Plan 2021, setting forth a plan of annual action related to intellectual property for all ministries and agencies. In the first part of the plan, WIPO's GII is cited (p.5):https://www.kantei.go.jp/jp/singi/titeki2/kettei/chizaikeikaku20210713.pdf Arxivləşdirilib 2023-05-29 at the Wayback Machine
  9. ↑ The GII is also cited throughout the official Malaysian Government report, the Twelfth Malaysia Plan (RMK12): https://rmke12.epu.gov.my/en Arxivləşdirilib 2023-06-04 at the Wayback Machine.
  10. ↑ "Resolution No. 01/NQ-CP on solutions for implementation of socio economic development plan in 2021". LuatVietnam (ingilis). 2022-11-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-09.
  11. ↑ "UK ranked as world-leader in innovation". Department for Business, Innovation & Skills. 17 September 2015. 24 June 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 July 2016.
  12. ↑ A/RES/74/229: Seventy-fourth session: Agenda item 20 (b): Globalization and interdependence: science, technology and innovation for sustainable development: Resolution adopted by the General Assembly on 19 December 2019 Arxivləşdirilib 24 iyun 2023 at the Wayback Machine. Accessed December 2021.
  13. ↑ Dašić, Predrag; Dašić, Jovan; Antanasković, Dejan; Pavićević, Nina. Karabegović, Isak (redaktor ). "Statistical Analysis and Modeling of Global Innovation Index (GII) of Serbia". New Technologies, Development and Application III. Lecture Notes in Networks and Systems (ingilis). Cham: Springer International Publishing. 128. 2020: 515–521. doi:10.1007/978-3-030-46817-0_59. ISBN 978-3-030-46817-0. 2022-11-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-01.
  14. ↑ WIPO. "Global Innovation Index 2023, 15th Edition". www.wipo.int (ingilis). 2023-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-08.


Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Qlobal_İnnovasiya_İndeksi&oldid=7384340"