Acıbac
Tarixi Zəngəzur mahalı əraziləri | |
Acıbac | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Ölkə |
![]() |
Bölgə |
Mərz: Sünik mərzi Rayon: Qafan rayonu (1930-1995) |
İnzibati mərkəz | Qafan |
Əhalisi | 30[1] (2001) |
Saat qurşağı | |
Xəritədə yeri | |
|
|
![]() |
Acıbac (erm. Աջաբաջ, qədim adıyla: Acaran, Acarac) — Ermənistan Respublikasının cənubunda Sünik mərzində yerləşən Nor Astğaberd kənd icmasına daxil olan kiçik dağ kəndi.
1930-1995-ci illər aralığında Qafan rayonu inzibati-ərazi vahidinin tərkibinə daxil olan kənd Qafan şəhərindən 33 km şimal-qərbdə, Qazangölçayın sahilində, dəniz səviyyəsindən 1929 m[2] yüksəklikdə, Zəngəzur dağlarının ətəyində, Qazangöldən 12 km məsafədə yerləşir.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Acıbac kəndi tarixən türk kəndi olub, Sofulu tayfasının qışlaqlarından biri kimi XVI yüzillikdə salınmışdır. 1918-ci ildə Andranik Ozanyanın ordusu kəndi dağıtmış, əhalini qırmış, sağ qalanlar dağlarla Ordubada qaçmışlar. Həmin dövrdə Acıbac kəndinin XVII yüzilliyə aid müsəlman-türk memarlıq üslubunda tikilmiş Tağlı məscidi yandırılıb, dağıdılmışdır. 1922-ci ildən sonra qaçqın əhali yenidən öz doğma kəndinə qayıtmış, təsərrüfatı bərpa etmişdir. 1931-ci ildə Acıbac kəndində kolxoz qurulmuş, lakin kolxoz bir neçə dəfə qonşu Pəyhan kolxozuna birləşdirilmiş və nəhayət, 1965-ci ildə Gığı sovxozunun tərkibinə qatılmışdır.[3]
Acıbac kəndində ilk ibtidai məktəb 1930-cu ildə yaradılmış, 1988-ci ilə kimi isə 8 illik məktəb şəklində fəaliyyət göstərmişdir. 1937-39-cu illərdə kənddən ona yaxın adam heç bir günahı olmadan repressiyaya məruz qalmışdır. Acıbac kəndindən 38 nəfər İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş, onlardan 17 nəfəri geriyə qayıtmamışdır.
Etimologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Osmanlı İmperiyasının 1593-cü ildə tərtib etdiyi "Urud və İskəndər qalası livalarının müfəssəl dəftəri»ndə kəndin adı «Acbacı« şəklində göstərilmişdir. Xalq etimologiyası ilə «acı bacı« kimi izah edilir.
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1886-cı ilin statistik məlumatlarına görə kənddə 202 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
1988-ci il deportasiyasına kimi kənddə bütünlüklə azərbaycanlılar yaşasa da, kənd əhalisinin kəndlərindən çıxarılmasından sonra kəndə ermənilər köçməyə başlamışlar.
Ermənistan Respublikası Statistika Xidmətinin 2001-ci ilin yekun rəsmi statistikasına görə kənddə 30 nəfər yaşayır.
Kəndin toponimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Toxmaq
- Maralölən çeşməsi
- Çobanöldürən bulaq
- Baldırqanlı bulaq
- Əbədərə
- Qarayataq
- Məmmədlər
- İlbənd
- Dəf
- Daşkörpü
- Motalqaya
- Sarıyurd
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Ermənistan Respublikası Milli Statistika Xidməti: 2001-ci il Ermənistan siyahıyaalınmasının yekunlarına dair hesabat Arxivləşdirilib 2020-06-22 at the Wayback Machine
- ↑ "www.gazetteering.com: Ajabaj (Armenia)". 2014-06-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-08.
- ↑ Musa Urud: «Zəngəzur», Bakı, "Nurlar", 2005. səh. 313-314