Qurdqulaq (Gorus)
| kənd | |
| Qurdqulaq | |
|---|---|
|
|
|
|
39°20′34″ şm. e. 46°26′02″ ş. u.HGYO |
|
| Ölkə |
 Ermənistan |
| Region | Zəngəzur mahalı |
| Rayon | Gorus rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | UTC+4 |
|
| |
Qurdqulaq — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indi Gorus rayonunda kənd.[1]
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
Rayon mərkəzindən 26 km cənub-şərqdə, Gorus-Qafan avtomobil yolunun sağ tərəfində, meşəliyin içərisində yerləşir.
Toponim qurd türk etnonimi ilə[2] türk dilində «dərə, çuxur, çökəklik» mənasında işlən kulak[3] sözü[4] əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir.
Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]
Kənddə 1897-ci ildə 30 nəfər, 1904 - cü ildə 54 nəfər, 1914 - cü ildə 44 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır[5].
1918-ci ildə kənd erməni təcavüzünə məruz qalaraq köklü sakinləri — azərbaycanlılar deportasiya olunmuşdur. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra kəndi tərk etmiş azərbaycanlılar 1922-ci ildən sonra tarixi-etnik torpaqlarına dönmüşlər. Burada 1926-cı ildə 37 nəfər, 1931-ci ildə 49 nəfər[6], 1979 - cu ildə 248 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
1988-ci ilin noyabr ayının axırlarında kəndin sakinləri - azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tamamilə deportasiya olunmuşdur. İndi ermənilər yaşayır.
Gorus rayon mərkəzindən 40 km cənub-Ģərqdə, Gorus-Qafan avtomobil yolunun sağ tərəfində, meşəliyin içərisində yerləşmişdir. Kəndin 1865-ci ildə Qubadlı rayonunun Hacılar kəndindən köçən adamlar tərəfindən salındığı güman olunur. Toponimləri: Qızılqaya, Bəbirin yeri, Uzun güney, Bəxtiyar dərəsi, Almalıq, Soyuq bulaq, Ağa çayı, Qiblə dağı və s. 1918-ci ildə Qurdqalaq kəndi ermənilər tərəfindən dağıdılmış, kənd camaatının bir hissəsi qətlə yetirilmiĢ, bir hissəsi isə (təxminən 70-80 ailə) Qubadlı və Cəbrayıl rayonlarına qaçmıĢlar. Sovet hökuməti qurulduqdan sonra Qurdqalaq camaatından 35-40 ailə yenidən Gorusa qayıdaraq, öz kəndlərini bərpa etmiĢlər. Kənddə 1934-cü ildə ibtidai məktəb açılmıĢ, 1935-ci ildə isə kolxoz qurulmuĢdur. Ġkinci Dünya Müharibəsində Qurdqalaq kəndindən 27 nəfər iştirak etmiş, onlardan 21 nəfəri həlak olmuşdur. 1988-ci ildə kənddə 55 təsərrüfat, 150 nəfər əhali olmuşdur. Kəndin klubu, məktəbi, kitabxanası, tibb məntəqəsi, mağazası, su dəyirmanı, idarə binası və s. sosial obyektləri var idi. 1988-ci ilin noyabrın sonlarında Qurdqalaq kəndi ermənilər tərəfindən zorla boĢaldılmıĢ, kolxozun və kənd camaatının bütün əmlakı, o cümlədən evləri əllərindən alınmıĢdır. Hal-hazırda Qurdqalaq kəndinin sakinləri Bakı və Sumqayıt şəhərlərində, Abşeron, Beyləqan, Qubadlı və Füzuli rayonlarında məskunlaşmışlar. Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə Qurdqalaq kəndindən 4 nəfər Ģəhid olmuşdur: Babayev Nizami Hidayət oğlu, Ağayev Habil Kamil oğlu, Məmmədov Müşviq Yusif oğlu, Əsgərov şahin Rəcəb oğlu. (Kənd haqqında məlumatların toplanmasında göstərdiyi köməyə görə Telman Əliyevə təşəkkürümüzü bildiririk - müəll.).[7]
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
- ↑ Гейбуллаев Г.А. Топонимия Азербайджана (историкоэтнографическое исследование), Баку, «Элм», 1986. s.61
- ↑ qulaq - İbrahim Bayramova görə
- ↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984. s.310-311
- ↑ erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931). Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.28-29, 144-145
- ↑ erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931). Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.29, 145
- ↑ * Musa Urud, «Zəngəzur», Bakı, "Nurlar", 2005.
