Tulus (Sisyan)
Tulus - Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indi Sisyan rayonunda kənd.[1]
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
Rayon mərkəzindən 7 km cənub-şərqdə yerləşir. 1590-cı ildə tərtib edilmiş «İrəvan əyalətinin müfəssəl dəftəri»ndə[2] qeyd edilmişdir. Kəndin adı təhrif edilərək erməni mənbələrində Tolors kimi verilir[3].
Toponim qədim türk tayfalarından olan tolos[4], teles[5] etnonimi əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.
Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]
Kənddə ermənilərlə yanaşı 1831-ci ildə 24 nəfər, 1873 - cü ildə 142 nəfər, 1886-cı ildə 176 nəfər, 1897-ci ildə 263 nəfər, 1914 - cü ildə 390 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır[6].
1918-ci ildə azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən qırğınlarla qovulmuşdur. 1926-cı ildə ermənilərdən başqa iki nəfər azərbaycanlı da yaşamışdır[7]. İndi burada yalnız ermənilər yaşayır.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
- ↑ İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, «Elm», 1996. s.183
- ↑ Ermənistan SSR. İnzibati ərazi bölgüsü, (erməni dilində). İrəvan, «Ayastan», 1976. s.80
- ↑ Радлов В.В. Опыт словарья тюркских наречий, т.III, ч.2, СПб, 1905. s.1261
- ↑ Qumilyev L.N. Qədim türklər (tərcümə edənlər: V.Quliyev, V.Həbiboğlu), Bakı, «Gənclik», 1993. s.21
- ↑ erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931). Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.78-79, 148-149
- ↑ erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931). Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.78-79
| Zəngəzur mahalı | |
|---|---|
| Gorus rayonu | Ağbulaq • Bayandur • Burun • Daşbaşı • Əliquluşen • Ərəvus • Hortuyüz • Xanazax • Xndzoresk • Xotanan • Xoznavar • Kornidzor • Körü • Qaladərəsi • Qaraunc • Qaraşen • Qara Vəli • Qurdqulaq • Maldaş • Meşəzavodu • Muğancıq • Suvaranats • Şəhərcik • Şinuayr • Şurnuxu • Tatev • Tatevges • Tex • Tənzətap • Verişen • Yaycı • Yeritsatumb |
| Qafan rayonu | Acıbac • Ağkənd • Ağvan • Axtaxana • Araçadzor • Artsvanik • Aşağı Girətağ • Aşağı Gödəkli • Aşağı Hənd • Aşağı Xotanan • Baharlı • Baharlı-2 • Bəydağ • Əkərək • Cıbıllı • Çakaten • Çobanlı • Çəpni • Dövrus • Dəymədağlı • Dortnı • Gəhləşin • Gərd • Gığı • Gomaran • Güdqum • Həçəti • Hunud • Xələc • Kilsəkənd • Kirs • Kurud • Kürdkənd • Qacaran • Keypəşin• Qaraçimən • Qaradığa • Qovşud • Mahmudlu • Maqauz • Müsəlləm • Noraşenik • Oxtar • Pəyhan • Pıxrut • Pircavidan • Pirməzrə • Pürülü • Sevkar • Sirkətas • Siznək • Şabadin • Şıxovuz • Şişkert • Tandzaver • Tsab • Ucanis • Yeğvard • Yeməzli • Yuxarı Girətağ • Yuxarı Gödəkli • Yuxarı Xotanan • Zeyvə |
| Meğri rayonu | Aldərə • Astazur • Daşdan • Əkərək • Kərçivan • Kuris • Qudemnis • Lehvaz • Liçk • Lök • Maralzəmi • Nüvədi • Puşgah • Seyidlər kəndi • Şvanidzor • Taştun • Vağravar • Vəng |
| Sisiyan rayonu | Ağkənd • Ağudi • Angefaqot • Balak • Bazarçay • Bnunis • Borisovka • Brnakot • Comərdli • Dərəbas • Dəstəgird • Dolors • Əxlətyan • Əlili • Ərəfsə • Ərikli • Gədədağ • Qalacıq • Qaradağlı • Lor • Ltsen • Məliklər • Məzrə • Murğuz • Noravan • Saybalı • Sofulu • Şalat • Şamb • Şəki • Şinadağ • Şıxlar • Təzəkənd • Tulus • Urud • Uz • Vağudi |
| Qərbi Azərbaycan | |
|---|---|
| Şəhərlər | Aşağı Axta • Cəlaloğlu • Dilican • Ellər • Ərtik • Əştərək • Gorus • Gümrü • Hamamlı • Karvansaray • Keşişkənd • Kəvər • Qafan • Manas • Sərdarabad • Üçkilsə |
| XX əsrin ortalarına qədər mövcud olmuş rayonlar |
Abaran rayonu • Agin rayonu • Axta rayonu • Alagöz rayonu • Allahverdi rayonu • Amasiya rayonu • Aşağı Qaranlıq rayonu • Barana rayonu • Basarkeçər rayonu • Böyük Qarakilsə rayonu • Cəlaloğlu rayonu • Çəmbərək rayonu • Dilican rayonu • Düzkənd rayonu • Ellər rayonu • Ərtik rayonu • Əştərək rayonu • Gorus rayonu • Hamamlı rayonu • Karvansaray rayonu • Keşişkənd rayonu • Kəvər rayonu • Qafan rayonu • Qarakilsə rayonu • Qəmərli rayonu • Qızıl Qoç rayonu • Meğri rayonu • Sərdarabad rayonu • Soylan rayonu • Şəmşəddin rayonu • Talin rayonu • Üçkilsə rayonu • Vedi rayonu • Zəngibasar rayonu |
| Mahallar | Abaran mahalı • Ağbaba mahalı • Dərəçiçək mahalı • Dərələyəz mahalı • Gərnibasar mahalı • Göyçə mahalı • Karbi mahalı • Qaraqoyunlu mahalı • Qırxbulaq mahalı • Loru mahalı • Pəmbək mahalı • Sərdarabad mahalı • Şörəyel mahalı • Talin mahalı • Vedibasar mahalı • Zəngəzur mahalı • Zəngibasar mahalı |
