Əbülməyamin Mustafa Əfəndi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →‎top: parametr düzəlişləri using AWB
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
{{Dövlət xadimi
{{Dövlət xadimi|adı ='''Əbülməyamin Mustafa Əfəndi'''|şəkil=|titul=[[Osmanlı şeyxülislamları|27. Osmanlı şeyxülislamı]]|bayraq=IslamSymbol.svg|bayraq2=IslamSymbol.svg|hakimiyyət müddəti=[[7 fevral]] [[1603]] — [[8 iyun]] [[1604]]|dövr son=|sələfi=[[Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi]]|xələfi=[[Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi]]|baş nazir=|titul_2=[[Osmanlı şeyxülislamları|29. Osmanlı şeyxülislamı]]|bayraq_2=|bayraq2_2=IslamSymbol.svg|dövr əvvəl_2=[[26 iyul]] [[1606]]|dövr son_2=[[23 noyabr]] [[1606]]|sələfi_2=[[Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi]]|xələfi_2=[[Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi]]|titul_3=|bayraq_3=|bayraq2_3=IslamSymbol.svg|dövr əvvəl_3=|dövr son_3=|sələfi_3=|xələfi_3=|titul_4=|bayraq_4=|bayraq2_4=IslamSymbol.svg|dövr əvvəl_4=|dövr son_4=|sələfi_4=|xələfi_4=|titul_5=|bayraq_5=|bayraq2_5=|dövr əvvəl_5=|dövr son_5=|sələfi_5=|xələfi_5=|titul_6=|bayraq_6=|bayraq2_6=|dövr əvvəl_6=|dövr son_6=|sələfi_6=|xələfi_6=|titul_7=|bayraq_7=|bayraq2_7=|dövr əvvəl_7=|dövr son_7=|sələfi_7=|xələfi_7=|titul_8=|bayraq_8=|bayraq2_8=|dövr əvvəl_8=|dövr son_8=|sələfi_8=|xələfi_8=|partiya=|doğum tarixi=[[1546]]|doğum yeri=[[İstanbul]], [[Osmanlı imperiyası]],|vəfat tarixi=[[23 noyabr]] [[1606]] (60 yaşında)|ölüm yeri=[[İstanbul]], [[Osmanlı imperiyası]]|dəfn yeri=|həyat yoldaşı=|uşağı =|dini=|təhsili=|sayt=|mükafatları=|imzası=}}'''Əbülməyamin Mustafa Əfəndi''' (d. [[1546]] - ö. [[23 noyabr]] [[1606]]) — [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı]] [[dövlət xadimi]], [[şair]], [[müdərris]], [[qazı]] və [[şeyxülislam]].
|adı = '''Əbülməyamin Mustafa Əfəndi'''
|titul = [[Osmanlı şeyxülislamları|27. Osmanlı şeyxülislamı]]
|bayraq = IslamSymbol.svg
|bayraq2 = IslamSymbol.svg
|hakimiyyət müddəti = [[7 fevral]] [[1603]] — [[8 iyun]] [[1604]]
|sələfi = [[Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi]]
|xələfi = [[Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi]]
|doğum tarixi = 1546
|doğum yeri = [[İstanbul]], [[Osmanlı imperiyası]],
|vəfat tarixi = 23.11.23
|bayraq2_2 = IslamSymbol.svg
|dövr əvvəl_2 = [[26 iyul]] [[1606]]
|dövr son_2 = [[23 noyabr]] [[1606]]
|sələfi_2 = [[Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi]]
|xələfi_2 = [[Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi]]
|bayraq2_3 = IslamSymbol.svg
|bayraq2_4 = IslamSymbol.svg
|vikianbar =
}}'''Əbülməyamin Mustafa Əfəndi''' (d. [[1546]] - ö. [[23 noyabr]] [[1606]]) — [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı]] [[dövlət xadimi]], [[şair]], [[müdərris]], [[qazı]] və [[şeyxülislam]].


== Həyatı ==
== Həyatı ==

21:21, 16 sentyabr 2020 tarixindəki versiya

Əbülməyamin Mustafa Əfəndi
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri İstanbul, Osmanlı imperiyası,
Vəfat tarixi
Vəfat yeri
Fəaliyyəti qazı

Əbülməyamin Mustafa Əfəndi (d. 1546 - ö. 23 noyabr 1606) — Osmanlı dövlət xadimişair, müdərrisqazı və şeyxülislam.

Həyatı

1546-cı ildə dünyaya gəlmişdir. İlk təhsilini aldıqdan sonra Bursada Kaplıca mədrəsəsinin müdərrisi Sarıgözzadədən, Zəkəriya Əfəndidən və Əbdülqani Əfəndidən mədrəsə təhsili aldı. Daha sonra Əbussuud Əfəndi tərəfindən 1570-ci ildə məzun edildi.

Müdərrisliyə isə keçmiş Nişançı mədrəsəsində başladı. Daha sonra Kestel, Pərviz Əfəndi, Kürkçübaşı mədrəsələrində fəaliyyət göstərdi. 1586-cı ildə Sənan Paşa, 1590-cı ildə Zal Paşa, 1591-ci ildə Sahn-ı səman, 1593-cü ildə Şahzadəbaşı, 1594-cü ildə Süleymaniyə, 1596-cı ildə Süleymaniyə darülhədisi, 1597-ci ildə Hakaniyə mədrəsəsinə təyin edilmişdir. 1598-ci ildə qurulan Validə Safiyə Sultan mədrəsəsinin100 axca maaşla ilk müdərrisi oldu.

Mədrəsələrdəki tədrisat illərindən sonra 1600-cü ildə Ədirnə qazısı təyin edildi və Dimetoka qəzası iqta olaraq hədiyyə edildi. Vəzifəsi 1601-ci ilin avqustunda İstanbul qazılığına keçirildi. 1603-cü ilin yanvarında Anadolu başqazılığına yüksəldi və Yemişçi Həsən Paşa məsələsindən sonra vəzifədən alınan Hacı Sunullah Əfəndinin yerinə şeyxülislam oldu (7 fevral 1603). Şeyxülislamlığı əsnasında Sultan Əhmədin müəllimi Mustafa Safi Əfəndi ilə münasibətlərinin pis olması və sədarət naibi Qasım Paşa ilə ittifaq qurması bəhanə edilərək 600 axcalıq maaşla təqaüdə ayrıldı (8 iyun 1604). Hacı Sunullah Əfəndi ilə apardığı rəqabət nəticəsində 28 iyul 1606-cı ildə ikinci dəfə şeyxülislam olsa da, 4 ay sonra 23 noyabrda vəfat etmişdir. Cənazəsi Fateh məscidində qılınmış və yaxınlıqdakı evinin həyətinə dəfn edilmişdir. Tarixi mənbələrdə ölüm səbəbi olaraq qulunc xəstəliyi və ya həddindən çox tütün çəkməsi göstərilir.

Mənbə

  • Ebülmeyâmin Mustafa Efendi, Risâle fi’l-istiâre, Süleymaniye Ktp., Kasidecizâde, nr. 675/29, vr. 119-129;
  • a.mlf., En‘âm Sûresine Ta‘lîkat, Süleymaniye Ktp., Damad İbrahim Paşa, nr. 161/1, vr. 1-32;
  • Selânikî, Târih, s. 241, 361, 724;
  • Atâî, Zeyl-i Şekāik, s. 511-513;
  • Muhibbî, Hulâsatü’l-eser, IV, 394-395;
  • Kâtib Çelebi, Fezleke, I, 285-286;
  • Naîmâ, Târih, I, 307, 316, 450;
  • Devhatü’l-meşâyih, s. 44;
  • Sarı Abdullah Efendi, Cevheretü’l-bidâye ve dürretü’n-nihâye, Millet Ktp., Ali Emîrî, nr. 858, vr. 134ª;
  • Müstakimzâde, Risâle-i Melâmiyye, İÜ Ktp., İbnülemin, nr. 3357, vr. 79b-81ª;
  • Sicill-i Osmânî, IV, 382;
  • İlmiyye Salnâmesi, s. 431-436 (fetvalarından dokuz örnek verilmiştir);
  • Tanışık, İstanbul Çeşmeleri, I, 60;
  • Danişmend, Kronoloji2, V, 120;
  • Uzunçarşılı, İlmiye Teşkilâtı, s. 56, 66, 188, 203.