Bakı mədəniyyəti: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 16: Sətir 16:
Bakıda dövrümüzə çatmış ən qədim tikili [[Qız qalası (Bakı)|Qız qalası]]nın təməl hissəsi hesab edilir.<ref>The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture, Jonathan M. Bloom and Sheila Blair (2009), «Azerbaijan», Oxford University Press</ref> Şirvanşahlar dövründə [[Bakı]]da çoxlu inşaat işləri həyata keçirilmiş və şəhər inkişaf etdirilmişdir. XII əsrdə qala divarları inşa edilmiş və şəhərin müdəfiə sistemi gücləndirilmişdir. XV əsrdə Şirvanşahların öz iqamətgahlarını Şamaxıdan Bakıya köçürməsindən sonra [[İçərişəhər|şəhərin “Qala” adlandırılan qədim hissəsi]]nin həyatında “kristallaşma” dövrü başlamışdır.<ref name="iskustva">Бретаницкий Л. С., Веймарн Б. В. Искусство Азербайджана IV — XVIII веков / Редактор И. А. Шкирич. — Москва: Искусство, 1976. — 272 с.</ref> XIX əsrdə [[Abşeron yarımadası]]nda [[Azərbaycanda neft sənayesi|neft sənayesinin inkişafı]] ilə ictimai və mədəni həyatda da canlanma baş verir. XX əsrin əvvəllərində [[Bakı şəhərinin tarixi|Bakı]] [[Rusiya imperiyası]]nın əsas sənaye şəhərlərindən birinə çevrilir. Şəhərin iqtisadi baxımdan sürətli inkişafı aralarında Emanuel Nobel, [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]], [[Musa Nağıyev]], [[Murtuza Muxtarov]], [[Şəmsi Əsədullayev]], Aleksandr Mantaşev və s. milyonçuların şəhərə böyük sərmayələr yatırmasına şərait yaradır, çoxsaylı yeni binalar və komplekslər inşa edilir. Azərbaycan şəhərlərində messenatların sifarişi ilə çoxsaylı ictimai binalar, məktəb, xəstəxana və yaşayış binaları inşa edilir.
Bakıda dövrümüzə çatmış ən qədim tikili [[Qız qalası (Bakı)|Qız qalası]]nın təməl hissəsi hesab edilir.<ref>The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture, Jonathan M. Bloom and Sheila Blair (2009), «Azerbaijan», Oxford University Press</ref> Şirvanşahlar dövründə [[Bakı]]da çoxlu inşaat işləri həyata keçirilmiş və şəhər inkişaf etdirilmişdir. XII əsrdə qala divarları inşa edilmiş və şəhərin müdəfiə sistemi gücləndirilmişdir. XV əsrdə Şirvanşahların öz iqamətgahlarını Şamaxıdan Bakıya köçürməsindən sonra [[İçərişəhər|şəhərin “Qala” adlandırılan qədim hissəsi]]nin həyatında “kristallaşma” dövrü başlamışdır.<ref name="iskustva">Бретаницкий Л. С., Веймарн Б. В. Искусство Азербайджана IV — XVIII веков / Редактор И. А. Шкирич. — Москва: Искусство, 1976. — 272 с.</ref> XIX əsrdə [[Abşeron yarımadası]]nda [[Azərbaycanda neft sənayesi|neft sənayesinin inkişafı]] ilə ictimai və mədəni həyatda da canlanma baş verir. XX əsrin əvvəllərində [[Bakı şəhərinin tarixi|Bakı]] [[Rusiya imperiyası]]nın əsas sənaye şəhərlərindən birinə çevrilir. Şəhərin iqtisadi baxımdan sürətli inkişafı aralarında Emanuel Nobel, [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]], [[Musa Nağıyev]], [[Murtuza Muxtarov]], [[Şəmsi Əsədullayev]], Aleksandr Mantaşev və s. milyonçuların şəhərə böyük sərmayələr yatırmasına şərait yaradır, çoxsaylı yeni binalar və komplekslər inşa edilir. Azərbaycan şəhərlərində messenatların sifarişi ilə çoxsaylı ictimai binalar, məktəb, xəstəxana və yaşayış binaları inşa edilir.


1920-1930-cu illərdə [[Bakı]] şəhəri bütün [[türk xalqları]]nın mədəni həyatının mərkəzinə çevrilir. Burada [[Tatarıstan]], [[Özbəkistan]], türkdilli [[Krım]], Türkiyə və s. yerlərin görkəmli ziyalıları yaşayır və fəaliyyət göstərirdilər.<ref name="rep1">Ашнин Ф. Д., Алпатов В. М., Насилов Д. М. Репрессированная тюркология. — М.: «Восточная литература» РАН, 2002. — С. 296.</ref> Onların bir çoxu [[Böyük Təmizlik|Stalin repressiyası]]nın qurbanları olmuşdur.<ref>Свентоховский Т. Русское правление, модернизаторские элиты и становление национальной идентичности в Азербайджане // Азербайджан и Россия: общества и государства / Редактор-составитель Д. Е. Фурман. — М.: Летний сад, 2001.</ref>
1920-1930-cu illərdə [[Bakı]] şəhəri bütün [[türk xalqları]]nın mədəni həyatının mərkəzinə çevrilir. Burada [[Tatarıstan]], [[Özbəkistan]], türkdilli [[Krım]], Türkiyə və s. yerlərin görkəmli ziyalıları yaşayır və fəaliyyət göstərirdilər.<ref name="rep1">Ашнин Ф. Д., Алпатов В. М., Насилов Д. М. [https://www.avetruthbooks.com/2021/10/ashnin-f-d-alpatov-v-m-nasilov-d-m-repressirovannaja-tjurkologija-2002.html Репрессированная тюркология]. Москва: Издательская фирма «Восточная литература» РАН, 2002, 296 с. ISBN 5020183385</ref> Onların bir çoxu [[Böyük Təmizlik|Stalin repressiyası]]nın qurbanları olmuşdur.<ref>Свентоховский Т. Русское правление, модернизаторские элиты и становление национальной идентичности в Азербайджане // Азербайджан и Россия: общества и государства / Редактор-составитель Д. Е. Фурман. — М.: Летний сад, 2001.</ref>


XXI əsrdə Bakı bir çox beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi etmişdir. Bunların ən məşhurları [[2012 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi|57-ci Avroviziya mahnı müsabiqəsi]] və dünya tarixində ilk dəfə keçirilən [[Avropa Oyunları]]dır. Bakı şəhəri 2009-cu il üçün "[[İslam mədəniyyəti]]nin paytaxtı" seçilmişdir.<ref>{{cite news |title=Capitals of Islamic Culture for the years 2005-2025 adopted by the Islamic Conferences of Culture Ministers |author= |newspaper= |date= |url=http://www.isesco.org.ma/capitals-of-islamic-culture/ |accessdate=2015-05-02 }}</ref>
XXI əsrdə Bakı bir çox beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi etmişdir. Bunların ən məşhurları [[2012 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi|57-ci Avroviziya mahnı müsabiqəsi]] və dünya tarixində ilk dəfə keçirilən [[Avropa Oyunları]]dır. Bakı şəhəri 2009-cu il üçün "[[İslam mədəniyyəti]]nin paytaxtı" seçilmişdir.<ref>{{cite news |title=Capitals of Islamic Culture for the years 2005-2025 adopted by the Islamic Conferences of Culture Ministers |author= |newspaper= |date= |url=http://www.isesco.org.ma/capitals-of-islamic-culture/ |accessdate=2015-05-02 }}</ref>

09:56, 13 noyabr 2021 tarixindəki versiya

Şirvanşahlar sarayı, İsmailiyyə Sarayı və 2015 Avropa Oyunlarının açılış mərasimi

Bakı şəhərinin əsası V əsrdə qoyulmuşdur. Azərbaycanın paytaxtı olan bu şəhər müxtəlif dövrlərdə Şirvanşahlar dövləti, Bakı xanlığının və Rusiyanın Bakı quberniyasının mərkəzi olmuşdur.

Bakıda dövrümüzə çatmış ən qədim tikili Qız qalasının təməl hissəsi hesab edilir.[1] Şirvanşahlar dövründə Bakıda çoxlu inşaat işləri həyata keçirilmiş və şəhər inkişaf etdirilmişdir. XII əsrdə qala divarları inşa edilmiş və şəhərin müdəfiə sistemi gücləndirilmişdir. XV əsrdə Şirvanşahların öz iqamətgahlarını Şamaxıdan Bakıya köçürməsindən sonra şəhərin “Qala” adlandırılan qədim hissəsinin həyatında “kristallaşma” dövrü başlamışdır.[2] XIX əsrdə Abşeron yarımadasında neft sənayesinin inkişafı ilə ictimai və mədəni həyatda da canlanma baş verir. XX əsrin əvvəllərində Bakı Rusiya imperiyasının əsas sənaye şəhərlərindən birinə çevrilir. Şəhərin iqtisadi baxımdan sürətli inkişafı aralarında Emanuel Nobel, Hacı Zeynalabdin Tağıyev, Musa Nağıyev, Murtuza Muxtarov, Şəmsi Əsədullayev, Aleksandr Mantaşev və s. milyonçuların şəhərə böyük sərmayələr yatırmasına şərait yaradır, çoxsaylı yeni binalar və komplekslər inşa edilir. Azərbaycan şəhərlərində messenatların sifarişi ilə çoxsaylı ictimai binalar, məktəb, xəstəxana və yaşayış binaları inşa edilir.

1920-1930-cu illərdə Bakı şəhəri bütün türk xalqlarının mədəni həyatının mərkəzinə çevrilir. Burada Tatarıstan, Özbəkistan, türkdilli Krım, Türkiyə və s. yerlərin görkəmli ziyalıları yaşayır və fəaliyyət göstərirdilər.[3] Onların bir çoxu Stalin repressiyasının qurbanları olmuşdur.[4]

XXI əsrdə Bakı bir çox beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi etmişdir. Bunların ən məşhurları 57-ci Avroviziya mahnı müsabiqəsi və dünya tarixində ilk dəfə keçirilən Avropa Oyunlarıdır. Bakı şəhəri 2009-cu il üçün "İslam mədəniyyətinin paytaxtı" seçilmişdir.[5]

Memarlıq

border=none Əsas məqalə: Bakı abidələri
Şirvanşahlar dövlətinin keçmiş iqamətgahı Şirvanşahlar sarayının qərb tərəfi.

Tarixən Bakı Şərqin iri şəhərlərindən olub, Şərq və Qərb arasındakı ticarət əlaqələrində mühüm rol oynayıb. Ticarət yollarının üzərində yerləşməsi, sənətkarlığın inkişafı şəhərin çiçəklənməsinə səbəb olmuşdur.[6]

Musiqi

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture, Jonathan M. Bloom and Sheila Blair (2009), «Azerbaijan», Oxford University Press
  2. ↑ Бретаницкий Л. С., Веймарн Б. В. Искусство Азербайджана IV — XVIII веков / Редактор И. А. Шкирич. — Москва: Искусство, 1976. — 272 с.
  3. ↑ Ашнин Ф. Д., Алпатов В. М., Насилов Д. М. Репрессированная тюркология. Москва: Издательская фирма «Восточная литература» РАН, 2002, 296 с. ISBN 5020183385
  4. ↑ Свентоховский Т. Русское правление, модернизаторские элиты и становление национальной идентичности в Азербайджане // Азербайджан и Россия: общества и государства / Редактор-составитель Д. Е. Фурман. — М.: Летний сад, 2001.
  5. ↑ "Capitals of Islamic Culture for the years 2005-2025 adopted by the Islamic Conferences of Culture Ministers". İstifadə tarixi: 2015-05-02.
  6. ↑ "Bakının memarlıq inciləri" (az.). portal.azertag.az. 13 iyul 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2018.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Bakı_mədəniyyəti&oldid=6204365"