Cəlal Bayar

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Cəlal Bayar
Celâl Bayar
Mahmut Celâl Bayar.jpg
bayraqTürkiyə Respublikasının 3-cü prezidentibayraq
22 may 1950 — 27 may 1960
Baş nazir Adnan Menderes
Sələfi İsmət İnönü
Xələfi Camal Gürsəl
25 oktyabr 1937 — 25 yanvar 1939
Sələfi İsmət İnönü
Xələfi Refik Saydam
Şəxsi məlumatlar
Partiya
Doğum tarixi
Doğum yeri Bursa, Ottoman flag.svg Osmanlı İmperiyası
Vəfat tarixi (103 yaşında)
Vəfat yeri İstanbul, Türkiyə Türkiyə
Dəfn yeri
Həyat yoldaşı Rəşidə Bayar (1903-1962)
Celâl Bayar Signature.svg
Commons-logo.svg Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Cəlal Bayar (türk. Celâl Bayar; 16 may 1883(1883-05-16)[1], Umurbey[d] – 22 avqust 1986(1986-08-22)[1], İstanbul) — Türkiyə Respublikasının 3-cü prezidenti (1950-1960), 4-cü baş naziri (1937-1939), Demokrat Partiyanın qurucularından biri.

Həyatı[redaktə | əsas redaktə]

1883-cü ildə Bursa vilayətinin Gemlik rayonunun Umurbəy kəndində doğulmuşdu . Etnik kökən olaraq türk əsilli olan ailəsi oraya , indi Bolgarıstana aid olan Plevne şəhərindən köç etmiştir. Atası Abdullah Fəhmi Əfəndi, anası Əminə xanımdır. 1919-cu ildə Saruhan Sancağından millət vəkili seçilmiş, 12 yanvar 1920-ci ildə İstanbulda son dəfə toplaşan Osmanlı Məclisinə qatılmışdır.

Məclisdə padşah hökumətinin Milli Mübarizə hərəkatına münasibəti onu qane etməmiş, Ankaraya gəlmiş və Milli Mübarizədə Atatürkün səfində yer almışdır.

TBMM-ə Bursadan millət vəkili seçilmiş, 1922-ci ildə müvəqqəti olaraq Xarici İşlər Nazirliyi vəzifəsini icra etmişdir.

Eyni il Lozanna konfransına nümayəndə seçilmişdir. 1924-cü ildə Atatürkün tapşırığı ilə Türkiyə İş Bankını yaratmışdır.

1937-ci ildə Baş nazir təyin olunmuş, 25 yanvar 1939-ci ilə qədər bu vəzifəni aparmışdır. 1939 və 1943-cü illərdə İzmirdən millət vəkili seçilmişdir. 1946-cı ildə silahdaşları ilə birlikdə Demokrat Partiyasını təsis etmiş və sədri seçilmişdir.

1950-ci il seçkilərində Demokrat Partiya qalib gəlmiş və TBMM tərəfindən Türkiyənin prezidenti seçilmişdir.

1960-cı ildə 27 may çevrilişi ilə vəzifəsindən uzaqlaşdırılmışdır.

22 avqust 1986-cı ildə dünyasını dəyişmişdir. Fransızca bilirdi. Üç övlad atası idi.

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
Crystal Clear app Login Manager.png  Şəxs haqda olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Cəlal_Bayar&oldid=5512153"