Georq Büxner
| Georq Büxner | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 17 oktyabr 1813[1][2][3][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 19 fevral 1837[2][3][4][…] (23 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | səpmə yatalaq[d] |
| Vətəndaşlığı | |
| Fəaliyyəti | tərcüməçi, dramaturq, şair, həkim-yazıçı[d], təbiətşünas, inqilabçı, yazıçı, müəllif, filosof, həkim |
| Fəaliyyət illəri | 1834-cü ildən |
| Əsərlərinin dili | almanca |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Georq Büxner (Tam adı: alm. Georg Büchner; 17 oktyabr 1813[1][2][3][…], Goddelau[d], Hessen – 19 fevral 1837[2][3][4][…], Sürix[5]) — alman yazıçısı.[6]
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Atası həkim olmuşdur. Strasburq və Gisendə tibbi öyrənmişdir. 1834-cü ildə Hessendə “İnsan hüquqları cəmiyyəti”ni yaratmış, sol radikal ideyalar aşılayan “Hessen kəndlilərinə” müraciətini (1834) yazmışdır. Cəmiyyət üzvlərinin təqib olunması və həbsi onu Sürixə köçməyə vadar etmişdir.[6]
Fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Üç pyesin: “Dantonun ölümü” (1835), “Voysek” (1836–37-ci illərdə tamamlanmamışdır; A.Berq onun əsasında “Votsek” operasını yazmışdır, 1921) dramlarının, həmçinin “Leons və Lena” (nəşri 1839-cu ilə aiddir) komediyasının müəllifidir. U. Şekspirin poetikası və “Fırtına və təzyiq” dramaturgiyasının təsiri ilə yazılan Büxnerin pyesləri yığcamlığı, dinamik səhnələri, qroteskliyi və bununla yanaşı obrazların son dərəcə reallığı ilə ekspressionizm dramının bir çox xüsusiyyətlərini qabaqlamışdır. Mənəvi cəhətdən yaxınlıq hiss etdiyi Y.M. Lens haqqında “Lens” povesti tamamlanmamışdır.[6]
Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Hessen kuryeri, 1834;
- Dantonun ölümü, 1835;
- Voysek, 1836–37;
- Lenz, 1835 (Qısa hekayə);
- Leons və Lena, nəşri 1839;
- Pietro Aretino, onun Pietro Aretino haqqında yazdığı əsər itkin düşmüşdür.
Tərcümələri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Lukretia Borgia, 1835 (Viktor Hüqo);
- Maria Tudor, 1835 ( Viktor Heqo).
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması — 2011.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Georg Buchner // Internet Broadway Database (ing.) — 2000.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Georg Buchner // Encyclopædia Britannica (ing.)
- ↑ 1 2 3 Itaú Cultural Georg Büchner // Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 1987. — ISBN 978-85-7979-060-7
- ↑ 1 2 Бюхнер Георг // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 1 2 3 Büxner// Büssel – Çimli-podzol torpaqlar / baş red. M.K. Kərimov. — Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2014. — 25 cilddə. — V cild. — Səhifələrin sayı: 592. — Səh.: 146. — 25 000 nüsx. — ISBN 978-9952-441-10-9.