Kadusilər
Kadusilər (q.yun. Καδούσιοι) — Atropatenada və eləcə də Qafqaz Albaniyası ərazisində yaşamış irandilli[1] etnos.
Yaşadıqları coğrafiya[redaktə | əsas redaktə]
Kadusilər Xəzər dənizinin cənub və cənub-qərb sahillərində, 39° və 37° şimal enlikləri arası, 48° və 50° şərq uzunluğu arası paralellərdə yaşayıblar. Bu bölgə təxminən, şimaldan indiki Azərbaycan Respublikası ərazisindən axan Kür çayından, indiki İran İslam Respublikası ərizində axan Səfidrud çayına qədər olan əraziləri əhatə edir.
Kadusilər bu günkü talışların ulu əcdadları hesab edilir.[2][3][4]
Bu mülahizəni irəli sürməyə əsas verən yeganə fakt isə Kadusi tayfasının yaşadığı ərazinin bir hissəsində hazırda talışların yaşamasıdır.[5]
Bu etnosu ilk dəfə Herodot qeyd etmişdir.[Mənbə göstərin] Sonrakı antik müəlliflər də kaduslar haqqında məlumat verirlər və onları dağlıq ərazidə yaşayan və çox döyüşkən olduqlarını qeyd edirlər.[Mənbə göstərin] Strabon kadusların dəniz kənarında yaşadığını yazır. O, kadusların ərazisinin Kaspi dənizinin sahili boyu 500 stadi təxminən 190 km uzunluqda olduğunu göstərir[6].
Q. Qeybullayev[7] qeyd edir ki, talışlar İranmənşəli köklü xalqdır və onların türkdən dönmə fikri yanlışdır.[Mənbə göstərin] Azərbaycanın hər iki hissəsində getmiş tarixi hadisələrdə fəal iştirak etmiş talışlar Azərbaycan xalqının milli mədəniyyətinin formalaşmasında böyük rol oynamışlar.[Mənbə göstərin] Strabonun, Heradotun və digər Antik müəlliflərin verdiyi məlumata görə kadusilər çox iri tayfa olmuşdur.[Mənbə göstərin] Onlar döyüşə 35 min piyada 8 min atlı çıxardıblar.[Mənbə göstərin]
Mənbələr[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Rüdiger Schmitt, "Cadusii" in Encyclopedia Iranica
- ↑ G. Asatrian, H. Borjian. Talish//Talish and the Talishis. Iran and the Caucasus, 2005, vol.9.1
- ↑ Ahmad Kasravi, Kārvand-e Kasravi, ed. Yahyā Dokā, Téhéran, 1973. с. 283-288
- ↑ Алиев И., Гошгарлы Г. Юго-Запад Прикаспия в древности и эпоху средневековья Толыши сядо, 1993. с. 4
- ↑ "Tofiq Əzizov. Talışların əcdadı kimdir ?". avrasiya.info. İstifadə tarixi: 4 oktyabr 2015. Arxivləşdirilib.
- ↑ Strabon, XI, 7, I
- ↑ Q. Qeybullayev - Azərbaycan türklərinin təşəkkülü tarixindən, Bakı, 1993
