Ağ göl

Vikipediya, azad ensiklopediya
Toghrul R (müzakirə | töhfələr) tərəfindən edilmiş 20:36, 25 noyabr 2019 tarixli redaktə
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Ağ göl
Fayl:Ag gol Milli Parki-2.JPG
Ümumi məlumatlar
Mütləq hündürlüyü 1566 m
Eni 1,5 km
Uzunluğu 25 km
Sahil uzunluğu 25 km
Sahəsi 5000 km²
Həcmi 44,7 mln
Dərin yeri 2,5 m
Orta dərinliyi 0,8 m
Duzluluğu 5-10 
Yerləşməsi
39°59′57″ şm. e. 47°39′24″ ş. u.
Ölkə  Azərbaycan
Rayon
Yerləşməsi Ağcabədi
Ağ göl xəritədə
Ağ göl
Ağ göl
Ağ göl xəritədə
Ağ göl
Ağ göl
Ramsar yeri

İstinadı: 1075 ing.
Daxil edilməsi: 21 may 2001

Ağ gölAzərbaycan ərazisində göl.

Ağ göl Azərbaycanın ən məşhur çöl-göl ekosistemi olub, köçəri və yerli quşların və digər heyvanların məskunlaşdığı ərazilərdən biridir. Ağ gölün qorunmasının beynəlxalq əhəmiyyəti vardır. Bu da göldə adları Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının "Qırmızı Siyahı"sına və Azərbaycan Respublikasının "Qırmızı Kitabı"na daxil edilmiş quşların məskunlaşması ilə bağlıdır. Ağ göl mühüm su-bataqlıq ərazisi kimi miqrasiya edən quş növlərinin qışlama yeri olub, 2001-ci il 25 may tarixində "Əsasən su quşlarının yaşama yerləri kimi beynəlxalq əhəmiyyəti olan sulu-bataqlıq yerlər haqqında" Ramsar Konvensiyasının "Ramsar Siyahısı"na daxil edilmişdir.

Fiziki-coğrafi şəraiti

Ağ göl dəniz səviyyəsindən aşağıda yerləşir. O, əsasən, Kür və Araz çaylarının mütəmadi daşqınları nəticəsində yaranmışdır. Belə ki zaman-zaman bu çayların mütəmadi və güclü mövsümi daşqınları ətrafdakı böyü çalaları dolduraraq orta dərinlikli, sahəsi o qədər də böyük olmayan göllər yaratmışdır. Mingəçevir hidrosisteminin (1953) və Araz su anbarının (1979) inşaları bu göllərin böyük əksəriyyətinin qurumasına səbəb olmuşdur. Nəticədə Mahmudçala, Ağçala, Şilyan gölləri bataqlıqlaşmış, Sarısu, Ağgöl, Mehman göllərinin hidroloji rejimi köklü dəyişmişdir. Hal-hazırda bu göllərin su balansı duzlu kollektor suları hesabına tənzimlənir.

Göllərin duzluluğu 5-10 q/l, orta dərinliyi 0.8 m, maksimal dərinliyi 2.5 m-dir. Ağgöl vahid açıq su hövzəsi deyil. O, bir neçə adaları birləşdirən böyük (50 ha) su hövzəsidir. Bu hövzələr bir-birləri ilə sıx qamışlıqlarla əhatə olunmuş axarlarla birləşir. Hər bir hövzədə sahəsi 2-10 ha olan çoxlu sayda adalar mövcuddur. Bu adalar qamış, şoranotu, taxıl bitkiləri və müxtəlif otların sıx formasiyaları ilə örtülmüşdür. Şərqdən qərbə doğru uzanan, kələ-kötür sahil xətlərinə və xırda "körfəzciklər"ə malik olan bu göllər sisteminin uzunluğu 25 km, eni isə 1,4–5 km-dir.

Lal axan göllərə aid olan Ağgöl suyunun axın sürəti 0.5 – 0.7 m/san-dir. Gölün dibi hamar səthli, boz lildən yaranmış yapışqanlı qruntdan ibarətdir

Mənbə

Həmçinin bax