Bəzmialəm Sultan
| Bəzmi-aləm Validə Sultan | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| türk. Devletlu İsmetlu Bezmiâlem Valide Sultan Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri | |||||
 Bəzmi-aləm Valide Sultanın istifadə etdiyi möhür | |||||
|
|||||
| Sələfi | Nəqşi-dil Validə Sultan | ||||
| Xələfi | Pərtəv-Nihal (Pərtəvniyal) Validə Sultan | ||||
| Şəxsi məlumatlar | |||||
| Doğum tarixi | 1807 | ||||
| Doğum yeri | |||||
| Vəfat tarixi | 2 may 1853 | ||||
| Vəfat yeri | İstanbul, Osmanlı imperatorluğu | ||||
| Həyat yoldaşı | II Mahmud | ||||
| Uşağı | I Əbdülməcid | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Bəzmi-aləm Validə Sultan (1807, Qafqaz – 2 may 1853, Dolmabağça sarayı, İstanbul ili) — Osmanlı padşahı II. Mahmudun 2. xanımı və padşah I. Əbdülməcidin anasıdır. Bəzmi-aləm "Dünya məclisi" deməkdir. Osmanlı tarixinin ən məşhur Validə sultanlarından biridir. Gördüyü xeyriyyə işləri ilə xalq tərəfindən çox sevilmişdir.
Həyatı[redaktə | əsas redaktə]
Kiçik yaşlarında əsir olaraq saraya gətirilən bir gürcü qızıdır. Oğlu Əbdülməcid 16 yaşında taxta çıxanda 32 yaşındakı Bəzmi-aləm Sultan Validə Sultan elan edildi. 14 il bu vəzifədə qalan Bəzmi-aləm Sultan oğluna dövlət məsələləri üzrə, xüsusən də nazirlərin təyinatı ilə bağlı tez-tez məsləhətlər verərdi.
Vəfatı[redaktə | əsas redaktə]
Bəzmi-aləm Sultan 2 may 1853 tarixində Dolmabağça Sarayında vəfat etmiş və Divanyolundakı II. Mahmud türbəsinə dəfn edildi. Əsasını qoyduğu indiki Dolmabağça Məscidinin yarım qalmış inşası oğlu Əbdülməcid tərəfindən 1855 tarixində tamamlandı və elə həmin il Bəzmi-aləm Validə Sultan Məscidi olaraq fəaliyyətə keçmişdir.
Memarlıq fəaliyyəti[redaktə | əsas redaktə]
Bəzmi-aləm Sultan bəzi memarlıq işlərinin görülməsində oğluna dəstək vermişdir. Bunlardan bəziləri bunlardır :
- Ulduz Sarayındakı Dilquşə Qəsri (1842)
- Maçqa (1839), Topqapı (1843) və Ulduz Sarayında Bəzmi-aləm Validə Sultan Çeşmələrii
- Bəzmi-aləm Validə Sultan Xəstəxanası
- Məktəb-i maarif və Validə məktəbi (1850)
- İlk taxta körpü olan Qalata körpüsü (1845)