Ana səhifə
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
Hamının redaktə edə biləcəyi azad ensiklopediya olanVikipediyaya xoş gəlmisiniz!
Hazırda Azərbaycanca Vikipediyada 200.397 məqalə mövcuddur. |
|
Hazırda Azərbaycan dilində 200.397 məqalə mövcuddur.
Həftənin seçilmiş məqaləsi
Mariya Stadnik — 2007-ci ildən Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən qadın güləşçi. Azərbaycan idman tarixinin ən titullu idmançılarından biri. Dörd dəfə Olimpiya Oyunlarının medalına sahib olan üç qadın güləşçidən biri. Karyerası ərzində Mariya Stadnik dörd dəfə Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparıb. 2008-ci ildə Çində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında və 2021-ci ildə Yaponiyada baş tutan XXXII Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medallara sahib olan Mariya Stadnik 2012-ci ildə Londonda baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarının və 2016-cı ildə Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının final görüşlərində məğlub olaraq gümüş medallara sahib oldu.
Mariya Stadnik Azərbaycanın Olimpiya Oyunları tarixində dörd dəfə medala sahib olan birinci və yeganə idmançısıdır. Mariya Stadnik həm də Yaponiya güləşçiləri Kaori İço və Saori Yoşidadan sonra dörd dəfə Olimpiya Oyunlarında medal qazanmağı bacaran üçüncü qadın güləşçidir. |
Həftənin yaxşı məqaləsi
Ziya Bünyadovun qətli — Azərbaycan şərqşünası, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, akademik Ziya Musa oğlu Bünyadovun siyasi sui-qəsdə məruz qalması. O, 21 fevral 1997-ci ildə, axşam saat 18:10-da yaşadığı binadan çıxarkən bıçaq və odlu silahla qətlə yetirilmişdir. Ziya Bünyadov qətl ediləndə 75 yaşı var idi. Ziya Bünyadovun qətli Azərbaycan ictimaiyyətində böyük şok yaratmış, prezidenti Heydər Əliyev isə bunu "Azərbaycan xalqı və elmi üçün böyük itki" adlandırmışdır. Aparılan istintaq işinin nəticəsində cinayətə görə "Hizbullah" və "Ceyşaullah" təşkilatlarına bağlı 7 nəfər təqsirkar bilinmişdir. Onlardan Qalib Babayev qətlin əsas icraçısı kimi təqdim olunmuş və Azərbaycan–İran sərhədində öldürülmüşdür. Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanlarına görə, Ziya Bünyadov "Albaniya tarixi" kitabına yazdığı ön sözdə İslam dinini və onun peyğəmbəri Məhəmmədi təhqir etmiş, bu səbəbdən də İran müştehidləri onun ölümünə fətva vermişdir. |
Həftənin seçilmiş siyahısı
Avropa ölkələrinin siyahısı — Avropa qitəsində yerləşən 64 dövlət və əraziyə verilən ümumi ad. Avropa qitəsi təxminən 10.180.000 km² sahəsi ilə dünya torpaqlarının 6,8 %-ni əhatə edir və 746.419.440 nəfər əhalisi ilə dünya əhalisinin 11 %-nə ev sahibliyi edir. Avropa coğrafi cəhətdən Ural dağları, Ural çayı və şərqdə Xəzər dənizi ilə əhatəlidir. Cənubunda Qafqaz dağları, Qara və Aralıq dənizləri, Bosfor və Dardanel boğazları yerləşir. Şimal-qərbində Atlantik okeanı, şimalında isə Şimal Buzlu okeanı yerləşir. Avropa dörd hissəyə ayrılır: Qərb, Şərq, Şimal və Cənub. Bəzi coğrafiyaşünaslar isə beş hissəyə ayırırlar və beşinci hissə olaraq Mərkəzi Avropa terminini istifadə edirlər. Soyuq müharibə ərəfəsində Şərqi və Qərbi Avropaya ayrılmış, Qərbi Avropa kapitalist, Şərqi Avropa isə kommunist blok adlandırılmışdır.
Ümumilikdə Avropada 64 ölkə var ki, onlardan 50-si müstəqil, 8-i asılı və 6-sı tanınmamış ölkədir. 14 ölkənin adaları, 19-nun daxili dənizlərlə əhatəli sahilləri, 32-nin isə dəniz və okeanlarla əhatəli geniş sahilləri var. |
Xəbərlər
- AFFA-nın İcraiyyə Komitəsinin onlayn formatda keçirilən iclasında qəbul edilmiş qərara əsasən, Fernandu Santuş (şəkildə) Azərbaycan milli futbol komandasının baş məşqçisi təyin edilib.
- Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK) Əfqanıstanın "Taliban" təşkilatının təsis etdiyi müvəqqəti hökumətin nümayəndələrini Parisdə keçiriləcək 2024 Yay Olimpiya Oyunlarına buraxmamaq barədə yekdil qərar qəbul edib.
- Avropa Parlamentinə keçirilən seçkilərdə sağ mərkəziyyətçi Avropa Xalq Partiyası qələbə çalıb. Bununla belə, Almaniya üçün Alternativ, Milli Cəbhə kimi ifrat sağçı partiyalar da uğur qazanıb.
- Hindistanda keçirilən parlament seçkilərində qalib gələn Milli Demokratik Alyans azaldılmış səs çoxluğu ilə Narendra Modini təkrar baş nazir postuna seçib.
Aktual hadisələr: İsrail–Həmas müharibəsi • Rusiya–Ukrayna müharibəsi • Sudanda müharibə
Tarixdə bu gün
15 iyun: Azərbaycan Xalqının Milli Qurtuluş Günü.
1389 — Kosovo döyüşü: Osmanlı dövləti serblər və bosniyalılarla həlledici döyüşdə qələbə qazandı.
1808 — I Napoleonun qardaşı Jozef Bonapart İspaniya kralı elan olundu.
1836 — Arkanzas ABŞ-nin 25-ci ştatı kimi qəbul edildi.
1864 — ABŞ vətəndaş müharibəsi: Virciniyada Petersburq şəhərinin mühasirəsi başladı.
1896 — Yaponiya tarixində ən dağıdıcı sunami hadisəsi nəticəsində 22 min insan həyatını itirdi.
1994 — İsrail və Vatikan arasında diplomatik əlaqələr quruldu.
1997 — 15 iyun Azərbaycan xalqının milli qurtuluş günü kimi qeyd olunmağa başladı.
Bilirsinizmi…
Vikipediya məqalələrindən:
- 25 yaşında taxta çıxan II Elizabet (şəkildə) toplamda 70 il olmaqla ölümünə qədər Britaniyaya monarxlıq etmiş və o, bununla dünyanın ən uzun müddət taxtda qalmış ikinci, Britaniyanın isə birinci monarxı olaraq tarixə düşmüşdür. O, cəmi 2 illə XIV Lüdovikin gerisində qalıb.
- Dünyada indiyədək baş verən ən güclü zəlzələ Valdivia şəhərində baş verən Çilidə qeydə alınmışdır. Belə ki, 33 km dərinliyində olan 9,4–9,6 gücündə zəlzələ 10 dəqiqə çəkmiş və nəticədə 6000-ə qədər insan həlak olmuşdur. Zəlzələnin əhatəsi geniş olmuş və qonşu ölkələrdə də geniş hiss olunmuş və fəlakətlərə yol açmışdır. Zəlzələ torpaq sürüşmələrinə və sunamiyə də yol açmışdır.
- Məşhur "Sən gəlməz oldun" mahnısı 1973-cü ildə Azərbaycan bəstəkarı Ələkbər Tağıyev tərəfindən qardaşı oğlunun həyat yoldaşı Sevda xanıma həsr olunub. Sevda xanımın uşağı olandan sonra özü xərçəng xəstəliyinə düçar olur və o, uşağı bir yaşa dolmamış vəfat edir. Bu hadisə Ələkbər Tağıyevə çox təsir edir. Nəticədə o bu mahnını Sevda xanıma ithaf etmiş olur.
Vikimedia Fondunun digər layihələri
- Vikilüğət Lüğət
- Vikisitat Sitatlar
- Vikikitab Azad dərsliklər və təlimat kitabları
- Vikimənbə Azad əsər kitabxanası
- Vikixəbər Azad xəbər mənbəyi
- Vikiversitet Tədris materialları
- Vikinövlər Bioloji növlərin sistematikası
- Mediaviki Viki proqram təminatının təkmilləşdirilməsi
- Vikiverilənlər Ortaq verilənlər bazası
- Vikianbar Ortaq media anbarı
- Vikisəyahət Azad səyahət təlimatçası
- Meta-Viki Vikimedia koordinasiya mərkəzi