Hər kəsin redaktə edə biləcəyi azad ensiklopediya olan

Vikipediyaya xoş gəlmisiniz!

Hal-hazırda Azərbaycanca Vikipediyada 201.138 məqalə mövcuddur.

Həftənin seçilmiş məqaləsi

Türkofobiya — türkdilli xalqlara, onların mədəniyyətinə və tarixi irsinə qarşı düşmənlik, nifrət, ayrı-seçkilik və ya qərəz hisslərini və ifadələrini təsvir etmək üçün istifadə edilən termin, etnofobiyanın istiqaməti. Bunun əksi türkpərəstlikdir. Türkofobiya həmişə türkdilli xalqlara yox, Balkan yarımadasında yaşayan müsəlmanlara, xüsusən də boşnaklar, albanlar, pomaklar və tobeşlərə, eləcə də türk diasporuna istiqamətləndirilir. Həmçinin, indiki dövrdə türkdilli xalqların nümayəndələri Yunanıstan, Almaniya, Belçika, Bolqarıstan, Çin, Polşa, Ermənistan, ABŞ, İsveç, Danimarka, Fransa, Avstriya, İran və Rusiya kimi ölkələrdə irqçi hücumlara məruz qalırlar. Türkofobiya islamofobiya ilə yaxından əlaqəlidir. Əslində, müasir türkofobiyanın özü islamofobiyaya əsaslanır. İslamofobların türkləri hədəfləməsinin başqa bir səbəbi Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın islamçı siyasətidir. Türkofobların əhəmiyyətli hissəsi xristiandır və xristian milliyətçiliyi fəlsəfəsini təqib edir. Türkofoblar Türkiyəni Avropa ölkəsi hesab etmir, İstanbul şəhərinin (tarixən Konstantinopol) "gerçək sahibləri olan xristianlara (xüsusən də yunanlara) geri qaytarılması"nı arzulayırlar. Digər tərəfdən, türkofobiya türk milliyətçilər (türkçülük və ya turançılığın tərəfkeşləri) və apologetlər tərəfindən türkdilli xalqların tənqidinə qarşı propaqanda kimi istifadə edilir.

(Davamı...)

Həftənin yaxşı məqaləsi

Vitold Zqlenitski — Azərbaycanda fəaliyyət göstərmiş polyak alim, geoloq və xeyriyyəçi. İlk dəfə o, Xəzər dənizinin dibindən neftin çıxarılması təklifini verib. Göstərdiyi fəaliyyətə görə Çar Rusiyası tərəfindən kollej asessoru rütbəsi alıb və Qacar şahı Müzəffərəddin şah Qacar tərəfindən "Şiri-Xurşid" ordeni ilə təltif olunub. Ölümündən sonra bütün sərvətini elm və xeyriyyə fondlarına vəsiyyət edib. Xeyriyyəçilik fəaliyyətinə görə "Polşalı Nobel" adını alıb.

(Davamı...)

Həftənin seçilmiş siyahısı

Masters turniri çempionlarının siyahısı — 1934-cü ildən bəri təşkil edilən illik qolf turniri. Turnirin ilk çempionu Horton Smitdir. Hər il təşkil edilən dörd böyük turnirdən birincisi olan Masters turnirinin son günü aprel ayının ikinci bazar gününə uyğun gəlir. Hər il eyni yerdə (Auqust Milli Qolf Klubu) təşkil edilən yeganə böyük turnirdir. Masters çempionları digər böyük turnirlərdə (Açıq Amerika, Açıq Britaniya, PGA Çempionatı) 5 il ərzində iştirak etmək və Masters turnirində istədikləri zaman iştirak etmək şansını qazanarlar. Masters turnirində birinci yeri əldə edən qolfçu "yaşıl pencəyi"də əldə edir. İlk yaşıl pencəyi 1949-cu ildə Sem Snid qazanmışdır. Bu pencək çempion tərəfindən bir il saxlanılır və sonra geri qaytarılır. Bu turniri birdən çox qazanan oyunçunun vücudunda çox böyük dəyişiklik olmadığı təqdirdə yalnız bir yaşıl pencək qazanacağı mənasına gəlir.

(Davamı...)

Günün seçilmiş şəkli

Xəbərlər

Keçmiş ABŞ Prezidenti Cimmi Karter (şəkildə) 100 yaşında vəfat edib.
Cənubi Koreyanın "Jeju Air" aviaşirkətinə məxsus "Boeing 737-800" təyyarəsi Muan Beynəlxalq Hava Limanında qəzaya uğrayıb, hadisə nəticəsində 179 nəfər həlak olub.
Azərbaycan Hava Yollarına məxsus J2-8243 nömrəli Bakı-Qroznı reysini yerinə yetirən "Embraer 190" təyyarəsinin Qazaxıstanın Aktau şəhərinin 3 km yaxınlığında qəzaya uğraması nəticəsində 38 nəfər həlak olub.

Aktual hadisələr: Suriyada vətəndaş müharibəsi • HƏMAS–İsrail müharibəsi • İsrail–Hizbullah münaqişəsi • Rusiya–Ukrayna müharibəsi • Sudanda vətəndaş müharibəsi

Son ölümlər: Frans Bekkenbauer, Azər Baxşəliyev, Ferdi Tayfur, Aqneş Keleti, Bəhram Əliyev, Camal Məmmədxanov

Bilirsinizmi?

Xəzər dənizinin dibindən neftin çıxarılması təklifini ilk dəfə Vitold Zqlenitski (şəkildə) vermişdir.
Yezuit missioneri Qaspar Barzeus Səfəvilər imperiyası tərkibində Hörmüz adasının hökmdarı Turanşahı vəftiz etmişdir.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 4-cü hökumət kabinetində səhiyyə naziri Abram Dastakyan və portfelsiz nazir Xoren Amaspür olmaqla 2 erməni nazir olmuşdur.
Banqladeş hökumətinin istefası ilə nəticələnən etirazların ardınca təşkil olunmuş müvəqqəti hökumətin başçısı Məhəmməd Yunus UNEC rektorunun müşaviridir.
Rusiya imperiyasının I Dövlət Dumasına seçilmiş 5 azərbaycanlıdan biri olan Məmmədtağı Əliyev Şamaxı soyqırımında daşnaklar tərəfindən yandırılaraq öldürülmüşdür.

Tarixdə bu gün

1810 — İstanbul sülh sazişi imzalandı. Sazişə əsasən Osmanlı dövləti Krımı Rusiya imperiyasına verdi.

1810 — Samuel Morze teleqrafı kəşf etdi.

1870 — Vyanada məşhur konsert zalı "Musikverei"nin təntənəli açılışı oldu.

1907 — İtaliyalı pedaqoq Mariya Montessori Romada orta təbəqəli ailələrin uşaqları üçün özünün ilk məktəbini və uşaq bağçasını açdı.

1912 — Nyu-Meksiko ABŞ-ın 47-ci ştatı oldu.

1930 — İosif Stalinin fərmanı ilə SSRİ-də fərdi təsərrüfat sistemi ləğv edildi, eyni zamanda "Yeni İqtisadi Siyasət" dövrünün sona çatdığı elan olundu.

1992 — Azərbaycan torpaqlarının Ermənistan tərəfindən işğalı hesabına Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının yaradıldığı elan edildi.

Digər günlər: 5 yanvar – 6 yanvar – 7 yanvar

Arxiv – e-məktub ilə – İlin digər günləri – Haqqında

Hazırda 6 yanvar 2025 (UTC) – Səhifəni yenilə