55°28′59″ şm. e. 54°52′00″ ş. u.HGYO

Durtöylö rayonu

Vikipediya, azad ensiklopediya
İşçiBot (müzakirə | töhfələr) (Bot: tənzimləmə) tərəfindən edilmiş 18:16, 28 aprel 2023 tarixli redaktə
(fərq) ← Əvvəlki versiya | Son versiya (fərq) | Sonrakı versiya → (fərq)
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Durtöylö rayonu
Дүртөйлө районы
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb

55°28′59″ şm. e. 54°52′00″ ş. u.HGYO

Ölkə
İnzibati mərkəz Dürtüli
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 20 avqust 1930
Sahəsi
  • 1.670 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 60.256 nəf. (2021)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 34787
Poçt indeksi 4523ХХ
Rəsmi sayt
Durtöylö rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Durtöylö rayonu (başq. Дүртөйлө районы) — Rusiya Federasiyası, Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Durtöylö şəhəridir.

Coğrafiyası

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Rayon respublikanın şimal-qərb hissəsində yerləşir. Sahəsi 1671 km²-dir. Pribelskaya təpəli düzənliyində, cənub meşə-çöl zonasında, isti və az quraq bir aqroiqlim bölgəsində yerləşir. Aqidel çayı rayon ərazisindən axır. Torpaqlar əsasən tipik və yuyulmuş qaratortpaq ilə təmsil olunur. Enliyarpaqlı və iynəyarpaqlı meşələr ərazisinin 17,8% -ni tutur.

Tarixi

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Durtöylö rayonu 20 avqust 1930-cu ildə qurulmuşdur. Rayonun ərazisi müasir İleş rayonunun ərazisini, Çekmaquşevski və Kuşnaren rayonlarının bir sıra kəndlərini də əhatə edirdi. 1936-cı ildən bəri rayon müasir bir ərazi quruluşunu almışdır[2].

Əhalisi

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Rusiya İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin proqnozuna görə[3]:

2024 - 57,81 min nəfər.

2035 - 50,86 min nəfər.

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıyaalmasına görə: tatarlar - 49,3%, başqırdlar - 36%, ruslar - 7,4%, marilər - 6,1%, digər millətlərdən olanlar - 1,2%[4]. Dini baxımından əhalisi provaslav və müsəlmandır.

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Durtöylö şəhər) rayon əhalisinin 50.63 % -i yaşayır.

Yerli özünü idarəetmə

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Durtöylö rayonu ərazisinə 1 şəhər və 14 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Rayon ərazisinə ümumilikdə 88 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Rayonda neft, kərpic xammalı, qum və çınqıl yataqları ilə təmsil olunur. Tikinti materialları istehsal edən müəssisələr Durtöylö şəhərində cəmləşmişdir. Asyanovo kəndində bir kərpic fabriki və quşçuluq fabriki işləyir. Rayon südlük və ətlik maldarlıq və taxıl bitkisi yetişdirilməsinə ixtisaslaşmışdır. Donuzçuluq, şəkər çuğunduru, kartof istehsalı, arıçılıq da inkişaf etmişdir.

Təhsil və mədəniyyət

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Rayonda 56 ümumtəhsil məktəbi, o cümlədən 17 orta məktəb vardır. Burada 27 ictimai kitabxana, 68 klub müəssisəsi, S. Babiçin muzeyi, tarix və diyarşünaslıq muzeyləri, N. Nəcminin ev-muzeyi vardır.

KİV

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Rus və tatar dillərində "Yoldaş" qəzeti nəşr olunur[5].

2017-ci ildən etibarən "Durtöylö sağsağanı" qəzeti nəşrə başalamışdır.

Nəqliyyat

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Ufa-Kazan, Neftekamsk-Durtöylö-Buzdak və Neftekamsk-Durtöylö-Börö yolları rayondan keçir.

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
  2. ↑ "История. Дюртюлинский район // ИА «Башинформ»". 2012-01-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-11-03.
  3. ↑ "Стратегия пространственного развития Российской Федерации на период до 2025 года (проект)" (PDF). 2018-12-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-21.
  4. ↑ "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан. Т.5" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-20.
  5. ↑ "ЮЛДАШ — Главная страница". 2014-12-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-21.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Durtöylö_rayonu&oldid=7001252"