Rüstəm İsmayılov

Rüstəm İsmayılov
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının prezidenti 1967 — 1970
Sələfi	Zahid Xəlilov
Xələfi	Həsən Abdullayev
Azərbaycan SSR neftayırma və neft-kimya sənayesi naziri 20 oktyabr 1965 — 1967
Sələfi	vəzifə təsis edilib
Xələfi	Məmmədağa Məmmədov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1 iyul 1909(1909-07-01)
Doğum yeri	Bakı, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	1 iyun 1972(1972-06-01) (62 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Dəfn yeri	Fəxri Xiyaban
Partiya	Sov.İKP
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi	neft kimyası
Elmi dərəcəsi	texnika elmləri doktoru
Təltifləri

İsmayılov Rüstəm Hacıəli oğlu (1 iyul 1909, Bakı – 1 iyun 1972, Bakı) — Azərbaycan alimi, kimya elmləri doktoru (1961), Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki (1962) və prezidenti (1967–1970), Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı (2, 3, 6 və 7-ci çağırışlar), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1948), Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi (1964).

Həyatı

Rüstəm İsmayılov 1 iyul 1909-cu ildə Bakı şəhərində dünyaya gəlmişdir. Azərbaycan Neft İnstitutunu mühəndis texnoloq ixtisası üzrə bitirmişdir (1933).

R.İsmayılov 1945-ci ildə kimya üzrə fəlsəfə doktoru, 1961-ci ildə kimya üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini, 1958-ci ildə professor elmi adını almışdır. 1959-cu ildə AEA-nın müxbir üzvü, 1962-ci ildə isə həqiqi üzvü seçilmişdir.

Əsas elmi fəaliyyətləri

R.İsmayılov respublika neft-kimyəvi sintez proseslərinin, o cümlədən Sumqayıt sənaye rayonunda böyük kimyanın inkişafının təşəbbüsçülərindəndir.Onun rəhbərliyi altında Bakı termiki krekinq qurğularının rekonstruksiyası, aşağı oktan ədədli benzin-liqroin fraksiyalarının katalitik aromatikləşməsi üzrə tədqiqatlar, neft xammalının pirolizi texnologiyasının təkmilləşməsi üzrə mühüm işlər aparılmışdır. Respublikanın neft-kimya sahəsinin inkişafı üçün karbohidrogen xammalı bazasının yaradılması onun adı ilə bağlıdır.

İkinciDünya müharibəsi illərində Azərbaycanın neft emalı sənayesinin əsas problemlərindən biri cəbhənin ehtiyaclarının ödənilməsi idi. Məhz R.İsmayılovun bilavasitə iştirakı ilə neft məhsullarının emalının artırılması üçün bütün işlər görülmüşdür. Onun rəhbərliyi altında müharibədən sonrakı illərdə neft emalı sənayesinin işi daha da təkmilləşmiş, yeni istehsalatlar yaradılmışdır.

R.İsmayılovun həmmüəlliflərlə birlikdə neft emalı sənayesi sahəsində mühüm tədqiqat işlərindən biri xüsusi markalı aviabenzin istehsalının artırılması məqsədilə Azərbaycan neftinin emalının effektiv sxeminin tətbiqi olmuşdur. Azərbaycan cəbhəni təmin edən yeganə təchizatçı sayıldığından, bu benzin İkinci Dünya müharibəsi illərində çox qiymətli idi.

R.İsmayılovun müxtəlif karbohidrogen birləşmələrinin alkilləşdirilməsi, oliqomerləşdirilməsi və polimerləşdirilməsi sahəsindəki işləri böyük maraqla qarşılanmışdır.

R.İsmayılov xlorüzvi sintezinin istehsalata tətbiqi texnologiyasının təkmilləşdirilməsi sahəsində böyük rol oynamışdır.

Əsas elmi nailiyyətləri

Əsas elmi işləri neft kimyasına və neft emalı texnologiyasına aiddir. Azərbaycanın neftayırma sənayesində termik krekinq texnologiyasının əsaslı surətdə təkmilləşdirilməsində böyük xidmətləri olmuşdur. Azərbaycanda neft-kimyəvi sintez proseslərinin, o cümlədən Sumqayıt sənaye rayonunda böyük kimyanın inkişafının təşəbbüsçülərindəndir. Onun rəhbərliyi altında Bakı termiki krekinq qurğularının rekonstruksiyası, aşağı oktan ədədli benzin-liqroin fraksiyalarının katalitik aromatikləşdirilməsi üzrə tədqiqatlar, neft xammalının pirolizi texnologiyasının təkmilləşməsi üzrə mühüm işlər aparılmışdır. Azərbaycanın neft-kimya sahəsinin inkişafı üçün karbohidrogen xammalı bazasının yaradılması onun adı ilə bağlıdır.

Elmi – təşkilati fəaliyyəti

• Bakı şəhəri İcra Hakimiyyətinin sədri (1950–1952),
• Bakı şəhəri İcra Hakimiyyətinin sədr müavini (1952–1954),
• "AzərNeftzavodları" Birliyinin baş mühəndisi (1954–1959),
• Azərbaycan SSR XTŞ Neft emalı və Kimya sənayesinin idarə rəisi (1959–1961),
• Azərbaycan SSR XTŞ 1-ci sədr müavini (1961–1965),
• Azərbaycan SSRİ Neft emalı və neft-kimya sənayesi naziri (1965–1967),
• Azərbaycan SSR EA-nın prezidenti (1967–1970),
• Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun laboratoriya müdiri vəzifəsində çalışmışdır (1970–1972).

Elmi Tədqiqat İşləri

Rüstəm İsmayılovun 200-dən çox elmi əsərin, o cümlədən 40 müəlliflik şəhadətnaməsinin və 7 monoqrafiyanın müəllifidir. O, dəfələrlə xaricdə respublika elmini ləyaqətlə təmsil etmişdir.

Təltif və mükafatları

• Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 8 may 1948 ("Lenin" ordeni və "Oraq və Çəkic" qızıl medalı təqdim edilməklə)
• Beş "Lenin" ordeni
• "Şərəf nişanı" ordeni
• "Stalin" mükafatı (3-cü dərəcə) — 1948
• "Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi" fəxri adı — 29 iyun 1964
• Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 27 aprel 1976 (ölümündən sonra)

Vəfatı

1 iyun 1972-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.