Tatlar
Ümumi sayı | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
30.000[1] | ||||||||||||
Yaşadığı ərazilər | ||||||||||||
| ||||||||||||
Dili | ||||||||||||
Dini | ||||||||||||
Qohum xalqlar | ||||||||||||
Tatlar — Fars mənşəli, İrandilli etnoslardan biri. Azərbaycan və Rusiya ərazisində yaşayırlar.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tarixi məlumata görə bu qədim xalq təqribən 2000 il bundan qabaq Sasanilər İmperiyası hakimiyyəti zamanı şimaldan gələn türklərin qarşısını almaq məqsədi ilə Cənubi Qafqaz ərazisinə köçürülmüşdür. Qədim ari tayfalarından olan tatlar ərəb işğalından sonra islam dinini qəbul etmişlər.
Dil[redaktə | mənbəni redaktə et]
Fars dillərindən biri olan Tat dilində danışırlar.
Din[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tatların əksəriyyəti İslam dininə etiqad edir. Onlar İslam dininin Sünnilik təriqətinə mənsubdurlar və mənsub olduqları Şiə təriqətinin Cəfəri məzhəbinə uyurlar. Tatların bir qismi isə yəhudidir.
Məskunlaşma[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan dilində danışan tatlar əsasən Bakıda, Xızı, Siyəzən, Şamaxı, Quba, Gəncə, Şəmkir və Dərbənd rayonlarında tarixən sıx olaraq məskunlaşıblar. Hal-hazırda, Azərbaycan Respublikasından kənarda - Rusiya Federasiyasında, Qazaxıstanda, Qırğızıstanda da müsəlman tatlar yaşayır.

statistika[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yaşayış məntəqəsi | 1999 sa.[5] | 2009 sa.[2] |
---|---|---|
Bütün ölkə üzrə | 10 922[6] | 25 218[2] |
Quba rayonu | 1 088 | 13 880 |
Xaçmaz rayonu | 8 853 | 9 108 |
Şabran rayonu | 5 | 1 766 |
Sumqayıt | ... | 96 |
Hacıqabul rayonu | ... | 30 |
Abşeron rayonu | ... | 10 |
Şamaxı rayonu | ... | 6 |
Xızı rayonu | ... | 5 |
İsmayıllı rayonu | ... | |
Siyəzən rayonu | 42 | ... |
digər | 934 | 317 |
Mədəniyyət[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qədim tarixə sahib tatlar Quba-Qafqaz xalçaçılığının inkişafında böyük rol oynamışlar.
Tanınmış şəxsiyyətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Əkrəm Cəfər (1905—1991) — yazıçı.
- Arif Yunus — tarix elmləri namizədi.
- Bəybala Abbasov — tibb sahəsində əməkdar elm xadimi.
- Qəmərşah Cavadov — tarixçi etnoqraf, tarix elmləri doktoru.
- Qiyasəddin Qeybullayev — tarixçi etnoqraf, filologiya elmləri doktoru, Azərbaycan tarixi haqqında revizionist nəzəriyyələr müəllifi.
- İlhüseyn Hüseynov — SSR Azərbaycan DTK-nın sədri.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 "Mussulman Tat :: Joshua Project" (ingilis). joshuaproject.net. 2016-01-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-24.
- ↑ 1 2 3 Population statistics of Eastern Europe:Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census Arxivləşdirilib 2012-02-07 at the Wayback Machine
- ↑ "Всероссийская перепись населения 2010. Национальный состав населения РФ 2010". 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-13.
- ↑ Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Ukraine 2001 Arxivləşdirilib 2012-05-26 at Archive.today
- ↑ "Population statistics of Eastern Europe". 2015-06-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-08-09.
- ↑ The United Nations Statistics Division : Arxivləşdirilib 2018-07-25 at the Wayback Machine 27.01.1999 census of Azerbaijan