İqtisadi agent: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k Kateqoriya:İqtisadiyyat əlavə olundu HotCat ilə
Bluelink 3 books for Vikipediya:Yoxlanılabilərlik (20211020sim)) #IABot (v2.0.8.2) (GreenC bot
Sətir 1: Sətir 1:
'''İqtisadi agent''' — müəyyən müddət ərzində başqasının tapşırığı ilə və onun hesabına istehsal, satış, tədarük, topdan satış ticarəri üzrə fəaliyyət göstərən hüquqi və ya fiziki şəxslərdir; onların əqd sənədlərinə imza etmək hüququ olmur; öz xidmətlərinə görə sifarişçidən — müqavilə əsasında — müəyyən məbləğdə haqq alır<ref name="istinad">{{Kitab3 |müəllif=Z.S. Abdullayev, G.Z. Yüzbaşova |başlıq=Qısa izahlı terminlər |yer=Bakı |nəşriyyat= Nurlan nəşriyyatı|il=2007|səhifə=7|tiraj=500}}</ref>.
'''İqtisadi agent''' — müəyyən müddət ərzində başqasının tapşırığı ilə və onun hesabına istehsal, satış, tədarük, topdan satış ticarəri üzrə fəaliyyət göstərən hüquqi və ya fiziki şəxslərdir; onların əqd sənədlərinə imza etmək hüququ olmur; öz xidmətlərinə görə sifarişçidən — müqavilə əsasında — müəyyən məbləğdə haqq alır<ref name="istinad">{{Kitab3 |müəllif=Z.S. Abdullayev, G.Z. Yüzbaşova |başlıq=Qısa izahlı terminlər |yer=Bakı |nəşriyyat= Nurlan nəşriyyatı|il=2007|səhifə=7|tiraj=500}}</ref>.


Məsələn, alıcılar ([[istehlakçı]]lar) və satıcılar (istehsalçılar) vahid bazarın qismən tarazlıq modellərində iki ümumi agent növüdür. Makroiqtisadi modellər, xüsusən də açıq şəkildə mikro təməllərə əsaslanan dinamik stoxastik ümumi tarazlıq modelləri, ev təsərrüfatlarının, firmaların və hökumətlərin və ya mərkəzi bankların iqtisadiyyatdakı əsas agent növləri olduğunu göstərir. Bu agentlərin hər biri iqtisadiyyatda bir neçə rol oynaya bilər; evlər, məsələn, modeldə istehlakçı, işçi və seçici rolunu oynaya bilər. Bəzi makroiqtisadi modellər işçilər və alıcılar<ref>{{cite journal |first=Robert, Jr. |last=Lucas |year=1980 |title=Equilibrium in a pure currency economy |journal=[[Economic Inquiry]] |volume=18 |issue=2 |pages=203–220 |doi=10.1111/j.1465-7295.1980.tb00570.x }}</ref> və ya kommersiya bankları kimi daha çox agent növünü ayırd edir. <ref>{{cite book |first=Scott E. |last=Page |year=2008 |chapter=Agent-based models |title=The New Palgrave Dictionary of Economics |edition=2nd |chapterurl=http://www.dictionaryofeconomics.com/article?id=pde2008_A000218&edition=current&q=agent-based%20computational%20modeling&topicid=&result_number=1 |title-link=The New Palgrave Dictionary of Economics }}</ref>
Məsələn, alıcılar ([[istehlakçı]]lar) və satıcılar (istehsalçılar) vahid bazarın qismən tarazlıq modellərində iki ümumi agent növüdür. Makroiqtisadi modellər, xüsusən də açıq şəkildə mikro təməllərə əsaslanan dinamik stoxastik ümumi tarazlıq modelləri, ev təsərrüfatlarının, firmaların və hökumətlərin və ya mərkəzi bankların iqtisadiyyatdakı əsas agent növləri olduğunu göstərir. Bu agentlərin hər biri iqtisadiyyatda bir neçə rol oynaya bilər; evlər, məsələn, modeldə istehlakçı, işçi və seçici rolunu oynaya bilər. Bəzi makroiqtisadi modellər işçilər və alıcılar<ref>{{cite journal |first=Robert, Jr. |last=Lucas |year=1980 |title=Equilibrium in a pure currency economy |url=https://archive.org/details/sim_economic-inquiry_1980-04_18_2/page/203 |journal=[[Economic Inquiry]] |volume=18 |issue=2 |pages=203–220 |doi=10.1111/j.1465-7295.1980.tb00570.x }}</ref> və ya kommersiya bankları kimi daha çox agent növünü ayırd edir. <ref>{{cite book |first=Scott E. |last=Page |year=2008 |chapter=Agent-based models |title=The New Palgrave Dictionary of Economics |edition=2nd |chapterurl=http://www.dictionaryofeconomics.com/article?id=pde2008_A000218&edition=current&q=agent-based%20computational%20modeling&topicid=&result_number=1 |title-link=The New Palgrave Dictionary of Economics }}</ref>


Agent termini əsas agent agentləri üçün də istifadə olunur; bu halda konkret olaraq direktor adından fəaliyyət göstərməkdə ittiham olunan birinə aiddir<ref>{{cite journal |first=Robert, Jr. |last=Lucas |year=1980 |title=Equilibrium in a pure currency economy |journal=[[Economic Inquiry]] |volume=18 |issue=2 |pages=203–220 |doi=10.1111/j.1465-7295.1980.tb00570.x }}</ref>.
Agent termini əsas agent agentləri üçün də istifadə olunur; bu halda konkret olaraq direktor adından fəaliyyət göstərməkdə ittiham olunan birinə aiddir<ref>{{cite journal |first=Robert, Jr. |last=Lucas |year=1980 |title=Equilibrium in a pure currency economy |url=https://archive.org/details/sim_economic-inquiry_1980-04_18_2/page/203 |journal=[[Economic Inquiry]] |volume=18 |issue=2 |pages=203–220 |doi=10.1111/j.1465-7295.1980.tb00570.x }}</ref>.


Agent əsaslı bir hesablama iqtisadiyyatında, aidiyyəti agentlər, real insanlar deyil, məkan və zamandakı “qaydalara görə qarşılıqlı fəaliyyət kimi modelləşdirilmiş hesablama obyektləridir”. Qaydalar müəyyən edilmiş stimul və məlumatlara əsaslanan davranış və sosial qarşılıqlı əlaqəni modelləşdirmək üçün hazırlanmışdır. <ref>{{cite journal |first=Timothy S. |last=Fuerst |year=1992 |title=Liquidity, loanable funds, and real activity |journal=Journal of Monetary Economics|volume=29 |issue=1 |pages=3–24 |doi=10.1016/0304-3932(92)90021-S }}</ref> Agent anlayışı, dinamik çox agentlikli iqtisadi sistem kontekstində digər bu cür subyektlərlə qarşılıqlı fəaliyyət göstərən hər hansı bir daimi fərdi, sosial, bioloji və ya fiziki şəxs kimi şərh edilə bilər.
Agent əsaslı bir hesablama iqtisadiyyatında, aidiyyəti agentlər, real insanlar deyil, məkan və zamandakı “qaydalara görə qarşılıqlı fəaliyyət kimi modelləşdirilmiş hesablama obyektləridir”. Qaydalar müəyyən edilmiş stimul və məlumatlara əsaslanan davranış və sosial qarşılıqlı əlaqəni modelləşdirmək üçün hazırlanmışdır. <ref>{{cite journal |first=Timothy S. |last=Fuerst |year=1992 |title=Liquidity, loanable funds, and real activity |journal=Journal of Monetary Economics|volume=29 |issue=1 |pages=3–24 |doi=10.1016/0304-3932(92)90021-S }}</ref> Agent anlayışı, dinamik çox agentlikli iqtisadi sistem kontekstində digər bu cür subyektlərlə qarşılıqlı fəaliyyət göstərən hər hansı bir daimi fərdi, sosial, bioloji və ya fiziki şəxs kimi şərh edilə bilər.
Sətir 19: Sətir 19:
== Ədəbiyyat ==
== Ədəbiyyat ==
*{{cite journal |last=Hartley |first=James E. |title=Retrospectives: The Origins of the Representative Agent |journal=Journal of Economic Perspectives|year=1997 |volume=10 |issue=2 |pages=169–177 |jstor=2138488 |doi=10.1257/jep.10.2.169|url=http://www.aeaweb.org/articles.php?doi=10.1257/jep.10.2.169 }}
*{{cite journal |last=Hartley |first=James E. |title=Retrospectives: The Origins of the Representative Agent |journal=Journal of Economic Perspectives|year=1997 |volume=10 |issue=2 |pages=169–177 |jstor=2138488 |doi=10.1257/jep.10.2.169|url=http://www.aeaweb.org/articles.php?doi=10.1257/jep.10.2.169 }}
*{{cite journal |last=Kirman |first=Alan P. |title=Whom or What Does the Representative Individual Represent? |journal=Journal of Economic Perspectives|year=1992 |volume=6 |issue=2 |pages=117–136 |jstor=2138411 |doi=10.1257/jep.6.2.117|doi-access=free }}
*{{cite journal |last=Kirman |first=Alan P. |title=Whom or What Does the Representative Individual Represent? |url=https://archive.org/details/sim_journal-of-economic-perspectives_spring-1992_6_2/page/117 |journal=Journal of Economic Perspectives|year=1992 |volume=6 |issue=2 |pages=117–136 |jstor=2138411 |doi=10.1257/jep.6.2.117|doi-access=free }}


{{İqtisadiyyat mövzularda}}
{{İqtisadiyyat mövzularda}}

18:09, 20 oktyabr 2021 tarixindəki versiya

İqtisadi agent — müəyyən müddət ərzində başqasının tapşırığı ilə və onun hesabına istehsal, satış, tədarük, topdan satış ticarəri üzrə fəaliyyət göstərən hüquqi və ya fiziki şəxslərdir; onların əqd sənədlərinə imza etmək hüququ olmur; öz xidmətlərinə görə sifarişçidən — müqavilə əsasında — müəyyən məbləğdə haqq alır[1].

Məsələn, alıcılar (istehlakçılar) və satıcılar (istehsalçılar) vahid bazarın qismən tarazlıq modellərində iki ümumi agent növüdür. Makroiqtisadi modellər, xüsusən də açıq şəkildə mikro təməllərə əsaslanan dinamik stoxastik ümumi tarazlıq modelləri, ev təsərrüfatlarının, firmaların və hökumətlərin və ya mərkəzi bankların iqtisadiyyatdakı əsas agent növləri olduğunu göstərir. Bu agentlərin hər biri iqtisadiyyatda bir neçə rol oynaya bilər; evlər, məsələn, modeldə istehlakçı, işçi və seçici rolunu oynaya bilər. Bəzi makroiqtisadi modellər işçilər və alıcılar[2] və ya kommersiya bankları kimi daha çox agent növünü ayırd edir. [3]

Agent termini əsas agent agentləri üçün də istifadə olunur; bu halda konkret olaraq direktor adından fəaliyyət göstərməkdə ittiham olunan birinə aiddir[4].

Agent əsaslı bir hesablama iqtisadiyyatında, aidiyyəti agentlər, real insanlar deyil, məkan və zamandakı “qaydalara görə qarşılıqlı fəaliyyət kimi modelləşdirilmiş hesablama obyektləridir”. Qaydalar müəyyən edilmiş stimul və məlumatlara əsaslanan davranış və sosial qarşılıqlı əlaqəni modelləşdirmək üçün hazırlanmışdır. [5] Agent anlayışı, dinamik çox agentlikli iqtisadi sistem kontekstində digər bu cür subyektlərlə qarşılıqlı fəaliyyət göstərən hər hansı bir daimi fərdi, sosial, bioloji və ya fiziki şəxs kimi şərh edilə bilər.

Agentlərin əsas funksiyası

Alıcı və satıcılara uzun müddət müvəkkillik etməkdən ibarətdir. Agentlərin aşağıdakı növlərini fərqlədirirlər[1]:

  • istehlakçı agentləri
  • satış üzrə səlahiyyətli agentlər
  • tədarük üzrə agentlər
  • topdansatış üzrə agentlər

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 Z.S. Abdullayev, G.Z. Yüzbaşova. Qısa izahlı terminlər (500 nüs.). Bakı: Nurlan nəşriyyatı. 2007. səh. 7.
  2. ↑ Lucas, Robert, Jr. "Equilibrium in a pure currency economy". Economic Inquiry. 18 (2). 1980: 203–220. doi:10.1111/j.1465-7295.1980.tb00570.x.
  3. ↑ Page, Scott E. Agent-based models // The New Palgrave Dictionary of Economics (2nd). 2008.
  4. ↑ Lucas, Robert, Jr. "Equilibrium in a pure currency economy". Economic Inquiry. 18 (2). 1980: 203–220. doi:10.1111/j.1465-7295.1980.tb00570.x.
  5. ↑ Fuerst, Timothy S. "Liquidity, loanable funds, and real activity". Journal of Monetary Economics. 29 (1). 1992: 3–24. doi:10.1016/0304-3932(92)90021-S.

Ədəbiyyat

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İqtisadi_agent&oldid=6181581"