Hans fon Eyler-Helpin

Hans fon Eyler-Helpin
Hans fon Eyler-Helpin
Doğum tarixi	15 fevral 1873[…]
Doğum yeri	Auqsburq, Bavariya, Almaniya İmperiyası;
Vəfat tarixi	6 noyabr 1964[…] (91 yaşında)
Vəfat yeri	Stokholm, İsveç;
Dəfn yeri	Norra beqravninqsplatsen[d];
Vətəndaşlığı	Almaniya; İsveç;
Elm sahəsi	kimya
İş yeri	Stokholm Universiteti;
Təhsili	Humboldt adına Berlin Universiteti,; Vürtsburq Universiteti;
Elmi rəhbəri	Emil Fişer
Üzvlüyü	Prussiya Elmlər Akademiyası[d],; SSRİ Elmlər Akademiyası,; İsveç Kral Elmlər Akademiyası,; Yaponiya Elmlər Akademiyası,; Dei Linçei Akademiyası,; Rusiya Elmlər Akademiyası,; Fransa Elmlər Akademiyası[d];
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hans Karl Avqust Simon fon Eyler-Helpin (isv. Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin; 15 fevral 1873, Auqsburq, Almaniya imperiyası — 6 noyabr 1964, Stokholm, İsveç) — biokimyaçı, Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1929).

Həyatı[redaktə | əsas redaktə]

Eyler-Helpin 1873-cü ilin fevralın 15-də Almaniyada Auqsburqda anadan olmuşdur. Riyaziyyatçı L.Eylerin nəslindəndir. 1895-ci ildə Berlin Universitetini bitirmişdir. 1896-1897-ci illərdə Qettingen Universitetində V.F.Q. Nernstin və Berlin universitetində Y.X. Vant-Hoffun rəhbərliyi altında, 1897-ci ildən Stokholm universitetində işləyir. 1906-cı ildən Stokholm Universitetinin professoru olur. 1929-1937-ci illərdə bu universitetin Biokimya İnstitutunun direktoru, 1938-1948-ci illərdə Üzvi Kimya İnstitutunun direktoru və eyni zamanda 1940-cı ildən Vitamin İnstitutunun direktoru olmuşdur.

Əsas işləri biokimyəvi proseslərin mexanizmlərinin öyrənilməsinə həsr olunub. Şəkərlərin spirtə qıcqırmasının kinetikasını tədqiq etmiş və mexanizmini aydınlaşdırmışdır.

1905-1940-cı illərdə fermentləri tədqiq etmişdir. İlk dəfə olaraq canlı orqanizmlərdə kimyəvi reaksiyaların sürətinin fermentlərin təsiri ilə artmasını müəyyən etmiş və bu hadisəni biokataliz adlandırmağı təklif etmişdir. R.M. Vilştetter ilə birlikdə 1922-ci ildə söyləmişdir ki, fermentlərin hissəcikləri kimyəvi aktiv qruplardan və kolloid daşıyıcıdan ibarətdir.

1928-ci ildə müəyyən etmişdir ki, karotin fizioloji aktivliyinə görə A vitamininə yaxındır. 1933-cü ildə müəyyən etmişdir ki, maya fermentləri ilə bütün nukleotidlərin dehidratasiyası kozimaza ilə katalizləşdirilir; belə nəticəyə glmişdir ki, fermentlərin strukturunda koferment və apofermenti ayırmaq lazımdır. Şişlərin biokimyasını öyrənmək sahəsində böyük xidmətlər göstərmişdir. Bir sıra elmlər akademiyalarının və kimya cəmiyyətlərinin üzvü olmuşdur.

1929-cu ildə Qardner ilə birlikdə kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

↑ ¹ ² Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
↑ Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>
↑ Comité des travaux historiques et scientifiques — 1834.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2985434"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2383"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1961"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P8251"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P8553"></a>
↑ ¹ ² ³ Эйлер-Хельпин Ханс Карл Август Симон фон // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ Hans von Euler-Chelpin - Facts (svenska)
↑ Hans von Euler-Chelpin - Facts
↑ Norra Begravningsplatsen: Kändisarna — Hittagraven.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27969160"></a>
↑ von Euler-Chelpin, JOHAN KARL AUGUST SIMON — SvenskaGravar.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26699962"></a>
↑ NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1263"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]

Nobel mükafatı

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

[_cd8d9ee89c917cf6-1] ¹ ² Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>

[_e017912aab93948a-2] Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>

[_f09daf26326ab33c-3] Comité des travaux historiques et scientifiques — 1834.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2985434"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2383"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1961"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P8251"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P8553"></a>

[_e6a63931f38d1086-4] ¹ ² ³ Эйлер-Хельпин Ханс Карл Август Симон фон // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_d3e4d54dccdec534-5] Hans von Euler-Chelpin - Facts (svenska)

[_b8a9185433befb56-6] Hans von Euler-Chelpin - Facts

[_a635409aad8206d6-7] Norra Begravningsplatsen: Kändisarna — Hittagraven.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27969160"></a>

[_10602d69de703e16-8] von Euler-Chelpin, JOHAN KARL AUGUST SIMON — SvenskaGravar.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26699962"></a>

[_6946011d59c46a2a-9] NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1263"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[5]

[7]

[8]

[9]

Hans fon Eyler-Helpin

Mündəricat

Həyatı[redaktə | əsas redaktə]

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

Naviqasiya menyusu

Axtar

Hans fon Eyler-Helpin

Doğum tarixi	15 fevral 1873(1873-02-15)^[1]^[2]^[3]^[…]
Doğum yeri	Auqsburq, Bavariya, Almaniya İmperiyası^[4]^[6]
Vəfat tarixi	6 noyabr 1964(1964-11-06)^[4]^[1]^[5]^[…] (91 yaşında)
Vəfat yeri	Stokholm, İsveç^[4]
Dəfn yeri	Norra beqravninqsplatsen^[d]^[7]^[8]
Vətəndaşlığı	Almaniya İsveç
Elm sahəsi	kimya
İş yeri	Stokholm Universiteti
Təhsili	Humboldt adına Berlin Universiteti, Vürtsburq Universiteti
Elmi rəhbəri	Emil Fişer
Üzvlüyü	Prussiya Elmlər Akademiyası^[d], SSRİ Elmlər Akademiyası, İsveç Kral Elmlər Akademiyası, Yaponiya Elmlər Akademiyası, Dei Linçei Akademiyası, Rusiya Elmlər Akademiyası, Fransa Elmlər Akademiyası^[d]^[9]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar