Hans fon Eyler-Helpin

Hans fon Eyler-Helpin
Hans fon Eyler-Helpin
Doğum tarixi	15 fevral 1873[…]
Doğum yeri	Auqsburq, Şvabiya dairəsi, Bavariya, Almaniya imperiyası;
Vəfat tarixi	6 noyabr 1964[…] (91 yaşında)
Vəfat yeri	Stokholm, Stokholm leni[d], İsveç;
Dəfn yeri	Norra beqravninqsplatsen[d];
Vətəndaşlığı	Almaniya; İsveç;
Elm sahəsi	kimya
İş yeri	Stokholm Universiteti;
Təhsili	Humboldt adına Berlin Universiteti,; Vürtsburq Universiteti;
Elmi rəhbəri	Emil Fişer
Üzvlüyü	Prussiya Elmlər Akademiyası[d],; Leopoldin Alman Milli Elmlər Akademiyası,; Bavariya Elmlər Akademiyası[d],; Göttingen Elmlər Akademiyası[d],; SSRİ Elmlər Akademiyası,; İsveç Kral Elmlər Akademiyası,; Yaponiya Elmlər Akademiyası,; Dei Linçei Akademiyası,; Rusiya Elmlər Akademiyası,; Fransa Elmlər Akademiyası;
Mükafatları
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hans Karl Avqust Simon fon Eyler-Helpin (isv. Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin; 15 fevral 1873, Auqsburq, Almaniya imperiyası — 6 noyabr 1964, Stokholm, İsveç) — biokimyaçı, Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1929).

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Eyler-Helpin 1873-cü ilin fevralın 15-də Almaniyada Auqsburqda anadan olmuşdur. Riyaziyyatçı L.Eylerin nəslindəndir. 1895-ci ildə Berlin Universitetini bitirmişdir. 1896-1897-ci illərdə Qettingen Universitetində V.F.Q. Nernstin və Berlin universitetində Y.X. Vant-Hoffun rəhbərliyi altında, 1897-ci ildən Stokholm universitetində işləyir. 1906-cı ildən Stokholm Universitetinin professoru olur. 1929-1937-ci illərdə bu universitetin Biokimya İnstitutunun direktoru, 1938-1948-ci illərdə Üzvi Kimya İnstitutunun direktoru və eyni zamanda 1940-cı ildən Vitamin İnstitutunun direktoru olmuşdur.

Əsas işləri biokimyəvi proseslərin mexanizmlərinin öyrənilməsinə həsr olunub. Şəkərlərin spirtə qıcqırmasının kinetikasını tədqiq etmiş və mexanizmini aydınlaşdırmışdır.

1905-1940-cı illərdə fermentləri tədqiq etmişdir. İlk dəfə olaraq canlı orqanizmlərdə kimyəvi reaksiyaların sürətinin fermentlərin təsiri ilə artmasını müəyyən etmiş və bu hadisəni biokataliz adlandırmağı təklif etmişdir. R.M. Vilştetter ilə birlikdə 1922-ci ildə söyləmişdir ki, fermentlərin hissəcikləri kimyəvi aktiv qruplardan və kolloid daşıyıcıdan ibarətdir.

1928-ci ildə müəyyən etmişdir ki, karotin fizioloji aktivliyinə görə A vitamininə yaxındır. 1933-cü ildə müəyyən etmişdir ki, maya fermentləri ilə bütün nukleotidlərin dehidratasiyası kozimaza ilə katalizləşdirilir; belə nəticəyə glmişdir ki, fermentlərin strukturunda koferment və apofermenti ayırmaq lazımdır. Şişlərin biokimyasını öyrənmək sahəsində böyük xidmətlər göstərmişdir. Bir sıra elmlər akademiyalarının və kimya cəmiyyətlərinin üzvü olmuşdur.

1929-cu ildə Qardner ilə birlikdə kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ ¹ ² Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
↑ Hans von Euler-Chelpin // Encyclopædia Britannica (ing.).
↑ ¹ ² Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.). / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ¹ ² ³ Эйлер-Хельпин Ханс Карл Август Симон фон // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Hans von Euler-Chelpin - Facts.
↑ Norra Begravningsplatsen: Kändisarna. Hittagraven.
↑ von Euler-Chelpin, JOHAN KARL AUGUST SIMON. Svenskagravar.se.
↑ NNDB (ing.). 2002.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nobel mükafatı

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

[_73fe3ded5c9e01c3-1] ¹ ² Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

[_34e1fcc166fe2071-2] Hans von Euler-Chelpin // Encyclopædia Britannica (ing.).

[_b5c1f027310c352b-3] ¹ ² Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.). / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_38765618597a7645-4] ¹ ² ³ Эйлер-Хельпин Ханс Карл Август Симон фон // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[_52b77bf4d9035921-5] Hans von Euler-Chelpin - Facts.

[_55830c444a7df015-6] Norra Begravningsplatsen: Kändisarna. Hittagraven.

[_0e3df04af384c2ce-7] von Euler-Chelpin, JOHAN KARL AUGUST SIMON. Svenskagravar.se.

[_ae5f348dadbd1e65-8] NNDB (ing.). 2002.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Hans fon Eyler-Helpin

Mündəricat

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naviqasiya menyusu