Hans fon Eyler-Helpin

Hans fon Eyler-Helpin
Doğum tarixi	15 fevral 1873[…]
Doğum yeri	Auqsburq, Bavariya, Almaniya İmperiyası;
Vəfat tarixi	6 noyabr 1964[…] (91 yaşında)
Vəfat yeri	Stokholm, İsveç;
Dəfn yeri	Norra beqravninqsplatsen[d];
Vətəndaşlığı	Almaniya; İsveç;
Elm sahəsi	kimya
İş yeri	Stokholm Universiteti;
Təhsili	Humboldt adına Berlin Universiteti; Vürtsburq Universiteti;
Elmi rəhbəri	Emil Fişer
Üzvlüyü	Prussiya Elmlər Akademiyası[d], SSRİ Elmlər Akademiyası, İsveç Kral Elmlər Akademiyası, Yaponiya Elmlər Akademiyası, Dei Linçei Akademiyası, Rusiya Elmlər Akademiyası, Fransa Elmlər Akademiyası[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hans Karl Avqust Simon fon Eyler-Helpin (isv. Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin; 15 fevral 1873, Auqsburq, Almaniya imperiyası — 6 noyabr 1964, Stokholm, İsveç) — biokimyaçı, Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1929).

Həyatı[redaktə | əsas redaktə]

Eyler-Helpin 1873-cü ilin fevralın 15-də Almaniyada Auqsburqda anadan olmuşdur. Riyaziyyatçı L.Eylerin nəslindəndir. 1895-ci ildə Berlin Universitetini bitirmişdir. 1896-1897-ci illərdə Qettingen Universitetində V.F.Q. Nernstin və Berlin universitetində Y.X. Vant-Hoffun rəhbərliyi altında, 1897-ci ildən Stokholm universitetində işləyir. 1906-cı ildən Stokholm Universitetinin professoru olur. 1929-1937-ci illərdə bu universitetin Biokimya İnstitutunun direktoru, 1938-1948-ci illərdə Üzvi Kimya İnstitutunun direktoru və eyni zamanda 1940-cı ildən Vitamin İnstitutunun direktoru olmuşdur.

Əsas işləri biokimyəvi proseslərin mexanizmlərinin öyrənilməsinə həsr olunub. Şəkərlərin spirtə qıcqırmasının kinetikasını tədqiq etmiş və mexanizmini aydınlaşdırmışdır.

1905-1940-cı illərdə fermentləri tədqiq etmişdir. İlk dəfə olaraq canlı orqanizmlərdə kimyəvi reaksiyaların sürətinin fermentlərin təsiri ilə artmasını müəyyən etmiş və bu hadisəni biokataliz adlandırmağı təklif etmişdir. R.M. Vilştetter ilə birlikdə 1922-ci ildə söyləmişdir ki, fermentlərin hissəcikləri kimyəvi aktiv qruplardan və kolloid daşıyıcıdan ibarətdir.

1928-ci ildə müəyyən etmişdir ki, karotin fizioloji aktivliyinə görə A vitamininə yaxındır. 1933-cü ildə müəyyən etmişdir ki, maya fermentləri ilə bütün nukleotidlərin dehidratasiyası kozimaza ilə katalizləşdirilir; belə nəticəyə glmişdir ki, fermentlərin strukturunda koferment və apofermenti ayırmaq lazımdır. Şişlərin biokimyasını öyrənmək sahəsində böyük xidmətlər göstərmişdir. Bir sıra elmlər akademiyalarının və kimya cəmiyyətlərinin üzvü olmuşdur.

1929-cu ildə Qardner ilə birlikdə kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

↑ ¹ ² BnF identifikatoru: açıq data platforma — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
↑ Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>
↑ SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P3430"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ¹ ² ³ Эйлер-Хельпин Ханс Карл Август Симон фон // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / red. ilə А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ Hans von Euler-Chelpin - Facts (svenska)
↑ Hans von Euler-Chelpin - Facts
↑ Norra Begravningsplatsen: Kändisarna — Hittagraven.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27969160"></a>
↑ von Euler-Chelpin, JOHAN KARL AUGUST SIMON — SvenskaGravar.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26699962"></a>
↑ NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1263"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]

Nobel mükafatı

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

[_fc2df7aeced531e8-1] ¹ ² BnF identifikatoru: açıq data platforma — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>

[_e017912aab93948a-2] Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>

[_e9af5704ae568ca5-3] SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P3430"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[_0f3247388e50ecbf-4] ¹ ² ³ Эйлер-Хельпин Ханс Карл Август Симон фон // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / red. ilə А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_d3e4d54dccdec534-5] Hans von Euler-Chelpin - Facts (svenska)

[_b8a9185433befb56-6] Hans von Euler-Chelpin - Facts

[_a635409aad8206d6-7] Norra Begravningsplatsen: Kändisarna — Hittagraven.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27969160"></a>

[_10602d69de703e16-8] von Euler-Chelpin, JOHAN KARL AUGUST SIMON — SvenskaGravar.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26699962"></a>

[_6946011d59c46a2a-9] NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1263"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

[1]

[2]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

Tematik saytlar	NNDB • Find a Grave
Lüğətlər və ensiklopediyalar	Böyük katalan • Böyük rus • Britannica (onlayn)
Normativ yoxlama	BNC: a11104053 • BNE: XX1262287 • BNF: 10524250h • CONOR: 141968995 • GND: 118955950 • ICCU: IT\ICCU\CUBV\061013 • ISNI: 0000 0001 1931 928X • LCCN: n83827216 • NDL: 00521495 • NKC: nlk20000085150 • NLA: 36511606 • NTA: 113863691 • NUKAT: n2006119628 • PTBNP: 1222532 • LIBRIS: 185713, 52273 • SUDOC: 128473924, 200882767 • VIAF: 3270402

Hans fon Eyler-Helpin

Mündəricat

Həyatı[redaktə | əsas redaktə]

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

Naviqasiya menyusu

Alətlər sandığı

Adlar fəzası

Variantlar

Görünüş

Daha

Axtar

Bələdçi

Layihələr

Xüsusi

Digər layihələrdə

Çap et/ixrac

Alətlər

Başqa dillərdə

Hans fon Eyler-Helpin

Doğum tarixi	15 fevral 1873(1873-02-15)^[1]^[2]^[…]
Doğum yeri	Auqsburq, Bavariya, Almaniya İmperiyası^[4]^[6]
Vəfat tarixi	6 noyabr 1964(1964-11-06)^[4]^[1]^[…] (91 yaşında)
Vəfat yeri	Stokholm, İsveç^[4]
Dəfn yeri	Norra beqravninqsplatsen^[d]^[7]^[8]
Vətəndaşlığı	Almaniya İsveç
Elm sahəsi	kimya
İş yeri	Stokholm Universiteti
Təhsili	Humboldt adına Berlin Universiteti Vürtsburq Universiteti
Elmi rəhbəri	Emil Fişer
Üzvlüyü	Prussiya Elmlər Akademiyası^[d], SSRİ Elmlər Akademiyası, İsveç Kral Elmlər Akademiyası, Yaponiya Elmlər Akademiyası, Dei Linçei Akademiyası, Rusiya Elmlər Akademiyası, Fransa Elmlər Akademiyası^[d]^[9]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar