Şablon:Avropa tarixinin zaman xətti
Naviqasiyaya keçin
Axtarışa keçin
Avropa tarixinin zaman xətti | |
---|---|
Antverpenli xəritəçi Abraham Ortelius tərəfindən 1595-ci ildə çəkilmiş Avropa xəritəsi. | |
E.ə. 35000 | Müasir insanlar (homo sapiens) Avropada yarandı. |
E.ə. 12500 | Buz dövrü sona çatdı |
E.ə. 7000 | İlk insan birlikləri İlk yerleşik toplumlar Balkan yarımadasıda meydana gəldi. |
E.ə. 6000 | Neolit dövrü Mərkəzi Avropada başladı. |
E.ə. 5000 | Neolit dövrü Şimali Avropada başladı. |
E.ə. 2500 | Avropada Mis dövrü başladı. |
E.ə 1000 | Avropada Dəmir dövrü başladı. |
E.ə. 360 | Platon Dövlət adlı kitabında Afina demokratiyasını tənqid etdi. |
E.ə. 323 | Makedoniyalı İsgəndər öldü və yaratmış olduğu Makedoniya imperiyası parçalandı. |
E.ə. 44 | Qay Yuli Sezar öldürüldü. Roma respublikası dağıldı. |
E.ə. 27 | Oktavian Avqust Roma imperiyasını yaratdı. |
330 | I Konstantin Konstantinopol şəhərin Yeni Roma adı ilə paytaxt elan etdi. |
395 | I Feodosinin ölümündən sonra imperiya şərq və qərb olmaqla iki yerə paçalandı. |
476 | Qərbi Roma imperiyası dağıldı. Orta əsrlər başladı. |
527 | I Yustinian iperator olaraq Bizans taxtına çıxdı. |
800 | Böyük Karl Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru kimi taxta çıxdı. |
1054 | Xristianlıqda bölünmə baş verdi. |
1066 | I Vilhelmin rəhbərliyi altında normanlar İngiltərəni fəth etdi. |
1095 | Papa II Urban Xristianları Xaç yürüşlərində iştirak etməyə çağırdı. |
1215 | Qanunların təsbit edilməsində mühüm sənədlərdən hesab olunan Magna Carta sənədi qəbul edildi. |
1340 | Qara ölüm Avropa əhalisinin üçdə birinin ölümünə səbəb oldu. |
1337-1453 | Yüz illik müharibə |
1453 | Osmanlı imperiyası tərəfindən Konstantinopol şəhəri fəth edildi və adı İstanbul şəkilində dəyişdirildi. Bununlada Orta əsrlər dövrü sona çatdı və Yeni dövr başladı. |
1492 | Xristofor Kolumb Yeni Dünyanı kəşf etdi. |
1498 | İntibah dövrü başladı və Leonardo da Vinci Milan şəhərində Sonuncu şam yeməyi tablosunu tamamladı. |
1517 | Martin Lüter Reformasiya tələblərini Vittenberq kilsəsinin divarlarından asdı. |
1648 | Vestfaliya müqaviləsi ilə Otuzillik müharibə sona çatdı. |
1699 | Osmanlı imperiyası Müqəddəs İttifaqla aparılan müharibələrin nəticəsində məğlub oldu. |
1707 | İngiltərə və Şotlandiya krallıqlarının birləşməsi ilə Böyük Britaniya yarandı. |
1789 | Fransa inqilabı baş verdi. Yeni dövr sona çatdı, Ən Yeni dövr başladı. |
1815 | Napoleon Bonapartın məğlub olmasından sonra Vyana müqaviləsi imzalandı. |
1856 | Krım müharibəsində, Rusiya imperiyası məğlub oldu. |
1860 | Rusiyada kəndlilərə azadlıq verildi, Karl Marks "Kapital" əsərinin ilk cildini tamamladı. |
1866 | İtaliyanın birləşməsi başa çatdı. |
1871 | Almaniya imperiyası yarandı. |
1914 | Frans Ferdinand Qavrilo Prinsip tərəfindən öldürüldü. Birinci dünya müharibəsi başladı. |
1917 | Rusiyada Oktyabr inqilabı baş verdi. |
1922 | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı yarandı. |
1918 | Birinci dünya müharibəsi başa çatdı. |
1933 | Almaniyada Adolf Hitler hakimiyyətə gəldi. |
1936 | Miliyyətçilər və Respublikaçılar arasında baş vermiş İspaniya vətəndaş müharibəsi başladı. |
1939 | İspaniya vətəndaş müharibəsi başa çatdı və Fransisko Franko hakimiyyətə gəldi. |
1939 | Üçüncü Reyxin orduları Polşanı işğal etməsi ilə İkinci dünya müharibəsi başlamış oldu. |
1944 | Yunanıstan vətəndaş müharibəsi başladı. |
1945 | Avropada ciddi dağıntılara səbəb olmuş, İkinci dünya müharibəsi sona çatdı. |
1948 | Yunanıstan vətəndaş müharibəsi sona çatdı. |
1949 | NATO yaradıldı. |
1951 | Avropa İttifaqının yaradılmasına mühüm rol oynamış, Paris müqaviləsi imzalandı. |
1955 | Varşava Müqaviləsi Təşkilatı yaradıldı. |
1956 | Macarıstan inqilabı, SSRİ ordu birləşmələri tərəfindən qanlı bir şəkildə yatırıldı. |
1957 | Roma müqaviləsi imzalandı və Avropa İqtisadi Birliyi yarandı. |
1961 | Berlin divarının inşaatına başlanıldı. |
1967 | Yunanıstanda hərbi çevriliş baş verdi və hərbçilər hakimiyyətə gəldi. |
1968 | SSRİ, Çexoslovakiyanı işğal etdi və Praqa baharı dövrü başa çatdı. |
1972 | İngiltərə, Danimarka və İrlandiya Avropa İqtisadi Birliyinə üzv seçildi. |
1974 | Qərənfil inqilabı nəticəsində Portuqaliyada demokratik hərəkat başladı. |
1974 | Türkiyə, Enosis hərəkatının qarşısını almaq üçün Kipr adasının şimal ərazisinə qoşun çıxardı. |
1974 | Yunanıstanda hərbçilərin hakimiyyəti sona çatdı və ölkədə demokratik hakimiyyət yaradıldı. |
1975 | Fransisko Frankoun ölümündən sonra İspaniyada demokratikləşmə dövrü başladı. |
1983 | Şimali Kipr Türk Respublikası müstəqilliyini elan etdi. Türkiyədən başqa heç bir dövlət ŞKTR-in müstəqilliyini tanımadı. |
1988 | Azərbaycan və Ermənistan arasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsi başladı. |
1989 | Berlin divarı söküldü. |
1990 | Yuqoslaviyada vətəndaş müharibəsi başladı. |
1991 | SSRİ dağıldı və Müstəqil Dövlətlər Birliyi yarandı. |
1991 | Sloveniya, Xorvatiya və Makedoniya Respublikası müstəqilliklərini elan etdilər və Yuqoslaviyadan rəsmən ayrıldılar. |
1991 | Qaqauziya müstəqilliyini elan etdi, ancaq Moldova ilə muxtariyyətin əldə olunması ilə bağlı danışıqlara başladı. |
1992 | Dnestryanı müstəqilliyini elan etdi və Moldovadan ayrıldı. Ançaq heç bir dövlət tərəfindən tanınmadı. |
1992 | Bosniya və Herseqovina müstəqilliyini elan etdi və Yuqoslaviyadan ayrıldı. |
1992 | Maastrixt sazişi ilə Avropa İttifaqının təməli atıldı. |
1992 | İsveçrədə referendum keçirildi və əhali Avropa İttifaqına daxil olmaqdan imtina etdi. |
1992 | Dağlıq Qarabağda yaradılmış qondarma erməni rejimi müstəqilliyini elan etdi, ançaq Ermənistanda daxil olmaqla heç bir dövlət tərəfindən tanınmadı. |
1992 | Abxaziya və Cənubi Osetiya Gürcüstandan ayrılaraq, müstəqilliklərini elan etdilər. Bu müstəqillik heç bir dövlət tərəfindən tanınmadı. |
1993 | Çexoslovakiya dinc bir şəkildə Çexiya və Slovakiya olmaqla iki yerə ayrıldı. |
1994 | Norveç keçirilən referendumdan sonra Avropa İttifaqına üzv olmaqdan imtina etdi. |
1994 | Bişkek protokolunun imzalanmasından sonra Azərbaycan və Ermənistan arasında davam edən Qarabağ münaqişəsinə son qoyuldu. |
1994 | Qaqauziya muxtariyyətin verilməsi şərti ilə Moldovanın tərkibində qalmağı qəbul etdi. |
1994 | Rusiya və Çeçenistan arasında Birinci çeçen müharibəsi başladı. |
1996 | Birinci çeçen müharibəsi sona çatdı. |
1998 | Kosovonun Serbiyanın tərkibindən ayrılmaq istəməsi, Kosovo müharibəsinə səbəb oldu. |
1999 | Kosovo müharibəsi sona çatdı. |
1999 | Yuqoslaviya vətəndaş müharibəsi sona çatdı və ölkə parçalandı. |
1999 | İkinci çeçen müharibəsi başladı. |
2001 | Makedoniya Respublikası ordusu ilə ölkənin şimalında yaşayan etnik albanlar arasında silahlı toqquşmalar baş verdi. |
2006 | Monteneqro müstəqilliyini elan etdi və Yuqoslaviyadan ayrıldı. |
2008 | Kosovo müstəqilliyini elan etdi və Serbiyadan ayrıldı. |
2008 | Gürcüstan və Cənubi Osetiya arasında Cənubi Osetiya müharibəsi baş verdi. |
2008 | Rusiya Abxaziya və Cənubi Osetiyanı müstəqil dövlət kimi tanıdı və həmin dövlətlərlə diplomatik münasibətlər yaratdı. |
2009 | Avropa İttifaqının siyasi və idarə quruluşunun dəyişməsinə səbəb olan Lissabon müqaviləsi imzalandı. |