I Əbdülhəmid

**I Əbdülhəmid**
I Əbdülhəmid
	عبد الحميد اول
	21 yanvar 1774 — 7 aprel 1789
Sələfi	III Mustafa
Xələfi	III Səlim
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	20 mart 1725
Doğum yeri	İstanbul, Osmanlı İmperiyası
Vəfat tarixi	7 aprel 1789 (64 yaşında)
Vəfat yeri	Konstantinopol, Osmanlı imperiyası;
Vəfat səbəbi	ürək çatışmazlığı
Dəfn yeri	Sultan Əbdülhəmid türbəsi
Atası	III Əhməd
Anası	Rəbiyə Şərmi Qadın Əfəndi
Həyat yoldaşları	Aişə Səniyəpərvər Sultan; Nəqşidil Sultan; Nükət-Səda Sultan; Fatma Şəbsəfa Sultan
Uşaqları	IV Mustafa,; II Mahmud,; Əsma Sultan,; Hibətullah Sultan;
Dini	Sünni, İslam
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

I. Əbdülhəmid (Osmanlı türkcəsi: عبد الحميد اول Əbdül-Həmid-i əvvəl) (20 mart 1725^[1]^[2]^[…], Konstantinopol və ya Topqapı sarayı – 7 aprel 1789^[3]^[1]^[…], Konstantinopol) — 27. Osmanlı padşahı və 106. İslam xəlifəsidir. III. Əhmədin oğlu və III. Mustafanın qardaşıdır.^[4]

Səltənəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kiçik Qaynarca sülhü[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsas məqalə: Kiçik Qaynarca sülhü

Sultan I. Əbdülhəmid 1768–1774 Osmanlı-Rus Döyüşünün pis vəziyyətdə davam etdiyi bir dövrdə taxta keçdi. Ruslara qarşı qoyula bilməyəcəyini anlayan Osmanlı Dövləti, 21 iyul 1774 tarixində Kiçik Qaynarca sazişinə imza atdı. Bu müqaviləyə görə Krıma müstəqillik verildi. Ruslar Qara dənizdə ticarət edib, donanma saxlaya bilərdi, Balkanlarda Pravoslav topluluqların hüquqlarını qorumalı idilər. Osmanlı Dövləti, Rusiyaya döyüş təzminatı verəcək; ancaq Rusiya; Əflak, Boğdan, Bessarabiya və Aralıq dənizində işğal etdiyi adaları Osmanlı Dövlətinə geri verəcəkdi, lakin bu bölgələrdə Osmanlı Dövləti ümumi əfv elan edəcək, xalqa din və məzhəb azadlığı verəcək, xalqdan vergi almayacaq, istəyən istədiyi yerə köç edə biləcəkdi.

Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hərəmxanası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ayşə Başqadınəfəndi (ö. 1775) — Məzarı Yeni məsciddədir.
Hümaşah Başqadınəfəndi (ö. 1778) — 1775-ci ildə evlənmişdir. Məzarı Yeni məsciddədir.
Xədicə Ruhşah Başqadınəfəndi (ö. 1807) — Məzarı Sultan Əbdülhəmid türbəsindədir.
Binnaz Qadınəfəndi (ö. may 1823) — Məzarı Sultan Əbdülhəmid türbəsindədir.
Mötəbər Qadınəfəndi (ö. 16 may 1837) — 20 oktyabr 1774-cü ildə evlənmişdir. Məzarı Sultan Əbdülhəmid türbəsindədir.
Mislinayəb Qadınəfəndi (ö. 1818)
Nevrəs Qadınəfəndi (ö. aprel 1797)
Mehriban Qadınəfəndi (d. 1762 — ö. 1828)
Fatma Şəbsəfa Sultan
Mehtab Qadınəfəndi (ö. 1807) — 13 avqust 1774-cü ildə evlənmişdir.
Aişə Səniyəpərvər Sultan
Dilpəzir Qadınəfəndi (ö. 1809)
Nəqşidil Sultan
Nükətsəda Sultan
Ayşə xanım (ö. 1825)
Xədicə xanım (ö. 1807)
Rövşanə xanım

Oğlan uşaqları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şahzadə Abdullah (d. 1 yanvar 1776) — 1 sutka sonra vəfat etmişdir.
Şahzadə Mehmed (d. 22 avqust 1776 — ö. 20 fevral 1781) — Hümaşah Başqadınəfəndidən doğulub.
Şahzadə Əhməd (d. 8 dekabr 1776 — ö. 18 dekabr 1778)
Şahzadə Əbdürrəhman (d. 8 sentyabr 1777) — 1 sutka sonra vəfat etmişdir.
Şahzadə Süleyman (d. 13 mart 1779 — ö. 19 yanvar 1786) — Mötəbər Sultandan doğulub.
Şahzadə Əhməd (d. 1779 — ö. 1780) — Səniyəpərvər Sultandan doğulub.
Şahzadə Əbdüləziz (d. 19 avqust 1779) — 1 sutka sonra vəfat etmişdir.
IV Mustafa
Şahzadə Mehmed Nüsrət (d. 20 sentyabr 1782 — ö. 23 oktyabr 1785) — Fatma Şəbsəfa Sultandan doğulub.
Şahzadə Seyfullah Murad (d. 22 oktyabr 1783 — ö. 21 yanvar 1786) — Nəqşidil Sultandan doğulub.
II Mahmud

Qız uşaqları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əhtər Məleykə Sultan (d. 1758 — ö. 1786) — Mehmed İzzət Paşanın oğlu Mehmed Səid bəylə evlənmişdir.
Aişə Dürüşəhvar Sultan (d. 1760 — ö. may 1826) — 1784-cü ildə Hacı Səlim ağanın oğlu Əhməd Nazif bəylə (d. 1747 — ö. 21 may 1789) evləndi.
Xədicə Sultan (d. 12 yanvar 1776 — ö. 8 noyabr 1776)
Ayşə Sultan (d. 30 iyul 1777 — ö. 9 sentyabr 1777)
Əsma Sultan
Məlikəşah Sultan (d. 19 fevral 1779 — ö. 1780)
Rabiyə Sultan (d. 20 mart 1780 — ö. 28 iyun 1780)
Aynişah Sultan (d. 9 iyul 1780 — ö. 28 iyul 1780)
Məlikəşah Sultan (d. 28 yanvar 1781 — ö. 24 dekabr 1781)
Rabiyə Sultan (d. 10 avqust 1781 — ö. 3 oktyabr 1782)
Fatma Sultan (d. 12 dekabr 1782 — ö. 11 yanvar 1786) — Səniyəpərvər Sultandan doğulub.
Xədicə Sultan (d. 6 oktyabr 1784) — 1 sutka sonra vəfat etmişdir.
Aləmşah Sultan (d. 11 oktyabr 1784 — ö. 10 mart 1786) — Fatma Şəbsəfa Sultandan doğulub. Sultan Əbdülhəmid türbəsində dəfn edilib.
Saliha Sultan (d. 27 noyabr 1786 — ö. 10 aprel 1788) — Nəqşidil Sultandan doğulub.
Əminə Sultan (d. 4 fevral 1788 — ö. 9 mart 1791) — Fatma Şəbsəfa Sultandan doğulub.
Zəkiyə Sultan (d. 20 mart 1788) — 1 sutka sonra vəfat etmişdir.
Hibətullah Sultan

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ ¹ ² Абдул-Гамид I (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890.Т. I. С. 20.
↑ Abdülhamit I // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ Абдуль-Гамидъ (rus.). // Энциклопедический лексикон СПб: 1835.Т. 1. С. 25.
↑ Sakaoğlu, 2005.s.417.

Hakimiyyət titulları
I Əbdülhəmid Osmanlı sülaləsi Doğum: 20 mart 1725 Vəfat: 7 aprel 1789
Sələfləri III Mustafa	Osmanlı İmperiyası (دولت عالیه عثمانی) Sultanı 21 yanvar 1774-7 aprel 1789	Xələfləri III Səlim
Sünni İslam titulları
Sələfləri III Mustafa	İslam Xəlifəsi (خلافة إسلامية)	Xələfləri III Səlim

[_607598a32028e0b6-1] ¹ ² Абдул-Гамид I (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890.Т. I. С. 20.

[_58dbfbed32b106d7-2] Abdülhamit I // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.

[_c8b04259b8951386-3] Абдуль-Гамидъ (rus.). // Энциклопедический лексикон СПб: 1835.Т. 1. С. 25.

[4] Sakaoğlu, 2005.s.417.

[1]

[2]

[3]

[4]

I Əbdülhəmid
Ailəsi	Rabiyə Şərmi Sultan • Aişə Səniyəpərvər Sultan • Nəqşidil Sultan • Nükət-Səda Sultan • Fatma Şəbsəfa Sultan • IV Mustafa • II Mahmud • Əsma Sultan • Hibətullah Sultan
Sədrəzəmlər	Muhsinzadə Mehmed Paşa • İzzət Mehmed Paşa • Dərviş Mehmed Paşa • Malatyalı Mehmed Paşa • Kalafat Mehmed Paşa • Silahdar Seyid Mehmed Paşa • Seyid Mehmed Paşa • Xəlil Həmid Paşa • Şahin Əli Paşa • Qoca Yusif Paşa
Şeyxülislamlar	Dürrizadə Mustafa Əfəndi · İvazpaşazadə İbrahim Bəyəfəndi • Salehzadə Mehmed Əmin Əfəndi • Vassafzadə Əsad Əfəndi • Mehmed Şərif Əfəndi • Seyid İbrahim Əfəndi • Dürrizadə Mehmed Ataullah Əfəndi • Ərəbzadə Əhməd Ataullah Əfəndi • Dürrizadə Mehmed Arif Əfəndi • Müftizadə Əhməd Əfəndi • Məkkəyi Mehmed Əfəndi • Mehmed Kamil Əfəndi

Osmanlı xanədanlığı
Quruluş	I Osman • I Orxan • I Murad • I Bəyazid • Çoxhakimiyyətlilik • I Mehmed • II Murad
Yüksəlmə	II Mehmed • II Bəyazid • I Səlim • I Süleyman • II Səlim • III Murad • III Mehmed • I Əhməd • I Mustafa • II Osman • IV Murad • I İbrahim • IV Mehmed
Durğunluq	II Süleyman • II Əhməd • II Mustafa • III Əhməd • I Mahmud • III Osman • III Mustafa • I Əbdülhəmid • III Səlim • IV Mustafa • II Mahmud
Geriləmə	Əbdülməcid • Əbdüləziz • V Murad • II Əbdülhəmid
Dağılma	V Mehmed Rəşad • VI Mehmed Vahidəddin • Əbdülməcid