Şah Abbas məscidi (Keşlə)

Şah Abbas məscidi
40°23′51″ şm. e. 49°53′41″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan Azərbaycan
Şəhər	Keşlə
Yerləşir	Şah İsmayıl Xətai prospekti
Sifarişçi	I Şah Abbas
Tikilmə tarixi	XVII əsr
Üslubu	Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi
Vəziyyəti	fəaliyyət göstərir
Azərbaycandakı tarixi abidələrin milli qeydiyyatı
İstinad nöm.	2860
Kateqoriya	Məscid
Əhəmiyyəti	Yerli əhəmiyyətli
Şah Abbas məscidi
Məscid binasının planı

Şah Abbas məscidi və ya Keşlə məscidi — Bakı şəhəri Nizami rayonunun Keşlə qəsəbəsində yerləşən tarixi məscid binasıdır.

Memarlıq xüsusiyyətləri

Keşlə məscidi xaricdən hər tərəfi 12 metr uzunluğa malik olan kvadrat formasına malikdir. Məscidin planı Abşeron məscidləri üçün xarakterik olan sxemi təkrarlayır: binanın mərkəzində günbəzlə örtülmüş əsas zal yerləşdirilmiş, onun dörd tərəfində isə zala bitişəntağ-tavan örtüklü kiçik otaqlar tikilmişdir. Həmin kiçik otaqlar planın kvadrat xarakteri almasını təmin edir.

Memar, portalın bölünməsini binanın ümumi həcminin bölünməsi ilə əlaqələndirməyə çalışmışdır. Bunun üçün Abşeron memarların hələ Divanxana binasından məlum olan, bina karnizinin portal çərçivəsinin davamı olması üsulundan istifadə olunmuşdur.

Məscidin planı Mərdəkandakı Tuba Şahi məscidinin (1481) planı ilə oxşarlıq təşkil edir. Hər iki binanın planında əsas fərq məscidlərin girişinin təşkilindədir. Tuba Şahi məscidində giriş önə çıxarılaraq qabarıq həcm şəklində həll edilsə də Ələskərzadə , Keşlə məscidinin girişi binanın həcmi daxilində həll edilmiş və şimal-şərq künc otağını təşkil etmişdir.

Binanın dəqiq planlaşdırması onun fasadlarının aydın inşasına uyğundur; Giriş portalı və günbəz tikilinin düz divar səthləri ilə kontrast təşkil edir. Məscidin divarları tsokoldan 60 dərəcə maililikdə əyilmişdir. Portal satə olub, stalaktit yarımtağına malik deyil.

Ədəbiyyat

• Саламзаде, А. В. (1964). Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР.

Həmçinin bax

• Bakı Cümə məscidi
• Şah Abbas məscidi