3.362
edits
"Azərbaycan əlifbası" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
Jump to navigation
Jump to search
Düzəlişin təsviri yoxdur.
No edit summary |
|||
|
[[Fayl:Azərbaycan əlifbası.jpg|thumbnail|500x500px]]
'''Azərbaycan əlifbası''' ({{dil-az2|آذربایجان الفباسی}}, {{dil-az-Cyrl|Азəрбајҹан әлифбасы}}) [[Azərbaycan dili]]nin əlifbası. [[Azərbaycan Respublikası]]nda latın qrafikalı, [[Cənubi Azərbaycan]]da ərəb qrafikalı, [[Dağıstan]]da isə kiril qrafikalı əlifbadan istifadə olunur.
1 avqust Azərbaycan Respublikasında Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günüdür<ref>[http://e-qanun.az/files/framework/data/2/f_2811.htm Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili gününün təsis edilməsi haqqında]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>.▼
Latın qrafikalı yeni müstəqil əlifbaya keçməyin zəruriliyini elmi faktlarla əsaslandıran ilk alim [[Afad Qurbanov]] olmuşdur. 1 avqust 1990-cı il tarixində onun təşəbbüsü ilə Azərbaycan Əlifba Komissiyası yaradılmış və əlifba mütəxəssisi kimi bilik və bacarığı nəzərə alınaraq o, komissiyanın sədri təyin edilmişdir. Məhz Azərbaycan Əlifba Komissiyasının tərtib etdiyi yeni əlifba 1992-ci ildə təsdiq edilmiş və tətbiq edilməyə başlanılmışdır.▼
== Tarixi ==
Türk yazı tarixi [[uyğurlar]]ın əlifbaleonsıyla başlasa da, [[Azərbaycan dili]]nin yazılması [[ərəb əlifbası]]nın bir variantı ila başlanıb. [[Səlcuqlar|Səlcuq]] və [[Səfəvi]] Türkləri X əsrdən başlayaraq ərəb əlifbasını əsas tutmuş və ərəb-fars əlifbası vasitəsilə çoxlu əsərlər yaratmışlar.
Azərbaycan dilində yazı 1929-cu ilə kimi ərəb qrafikası ilə aparılmışdır. [[1922|1929]]-1939-cu illərdə latın qrafikalı əlifba üzrə (1929-cu ilə kimi ərəb əlifbası ilə paralel olaraq), 1939–1991-ci illərdə kiril qrafikası üzrə, 1991-ci ildən başlayaraq yenidən latın əlifbası üzrə.
▲1 avqust Azərbaycan Respublikasında Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günüdür<ref>[http://e-qanun.az/files/framework/data/2/f_2811.htm Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili gününün təsis edilməsi haqqında]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>.
▲Latın qrafikalı yeni müstəqil əlifbaya keçməyin zəruriliyini elmi faktlarla əsaslandıran ilk alim [[Afad Qurbanov]] olmuşdur. 1 avqust 1990-cı il tarixində onun təşəbbüsü ilə Azərbaycan Əlifba Komissiyası yaradılmış və əlifba mütəxəssisi kimi bilik və bacarığı nəzərə alınaraq o, komissiyanın sədri təyin edilmişdir. Məhz Azərbaycan Əlifba Komissiyasının tərtib etdiyi yeni əlifba 1992-ci ildə təsdiq edilmiş və tətbiq edilməyə başlanılmışdır.
== Azərbaycan dilində əlifba dəyişikləri və qarşılıqları ==
| |||