Beyləqan rayonu
Beyləqan rayonu | |
---|---|
|
|
Ölkə | |
İnzibati mərkəz | Beyləqan |
İcra başçısı | Asif Ağayev |
Tarixi və coğrafiyası | |
Yaradılıb | 24 yanvar 1939 |
Sahəsi |
|
Hündürlük | 50 m |
Əhalisi | |
Əhalisi | 81.700 nəfər |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
ISO kodu | AZ-BEY |
Telefon kodu | 994 21 |
Poçt indeksi | AZ 1200 |
Avtomobil nömrəsi | 11 |
Rəsmi sayt | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Beyləqan, Azərbaycanda rayon.
Şəhər və iri qəsəbələrin adları
1. Beyləqan şəhəri
2. Örənqala qəsəbəsi
3. Milabad qəsəbəsi
4. Qəhrəmanlı qəsəbəsi
5. Yuxarı Aran qəsəbəsi
Qəsəbələr / Kəndlər
Qəhrəmanlı, Dünyamallar, Birinci Şahsevən, Örənqala, Milabad, Təzəkənd, Kəbirli, İkinci Şahsevən, Şərq, Yuxan Aran, Əhmədli, Bünyadlı, Baş Əlinəzərli,Orta Əlinəzərli, Yuxarı Çəmənli, Birinci Aşıqlı, Eyvazlılar, Tatalılar, İkinci Aşıqlı, Aşağı Çəmənli, İmamverdilər, Qaralılar, Əmirzeyidli, Allahyarlı.
Sərhəd rayonlar, ölkələr və ərazilər
Ağcabədi, Zərdab, İmişli, Füzuli rayonları və İran İslam Respublikası
Əhalisi
Əhalinin ümumi sayı | 81700 |
Şəhər əhalisinin sayı, [%] | 27.5398 |
Kənd əhalisinin sayı, [%] | 72.4602 |
Əhalinin orta sıxlığı | 72.236958 |
Əhalinin cins qrupları üzrə sayı: (kişilər), [%] | 49.0820 |
Əhalinin cins qrupları üzrə sayı: (qadınlar), [%] | 50.9180 |
Əhalinin yaş qrupları üzrə sayı: (uşaqlar), [%] | 18.4823 |
Əhalinin yaş qrupları üzrə sayı: (18 yaşa qədər), [%] | 44.0636 |
Əhalinin yaş qrupları üzrə sayı: (18-dən 55-60-a), [%] | 39.9388 |
Əhalinin yaş qrupları üzrə sayı: (təqaüdçülər), [%] | 15.9976 |
Ali təhsilli əhalinin sayı, [%] | 5.3856 |
Orta təhsilli əhalinin sayı, [%] | 32.7283 |
Məskunlaşmış qaçqınların sayı | 469 |
Məskunlaşmış məcburi köçkünlərin sayı | 16207 |
Ərazisi
Ərazisi haqqda daha geniş statistik məlumat
Ümumi ərazi, [kv.km] | 1131.00 |
Məhsuldar torpaqların ümumi sahəsi, [kv.km] | 46.10 |
Kənd təsərrüfatına yararsız torpaqların sahəsi, [kv.km] | 27.70 |
Heyvandarlıq üçün otlaqların sahəsi, [kv.km] | 38.70 |
Əkilmiş torpaqların ümumi sahəsi, [kv.km] | 46.10 |
Meyvə bağlarının ümumi sahəsi, [kv.km] | 0.06 |
Şoran torpaqların ümumi sahəsi, [kv.km] | 0.53 |
Tarixi
Mil düzü rayonları qrupuna daxil olan Beyləqan rayonu 24 noyabr 1939-cu ildə yaranmış və Jdanov rayonu adlandırılmışdır. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin 19 mart 1989-cu il tarixli qərarı ilə rayonun adı dəyişdirilərək Beyləqan rayonu adlandırılmışdır.
Coğrafiyası
Rayonun ərazisi Azərbaycan Respublikasının Ağcabədi, Zərdab, Füzuli, İmişli rayonları ilə, habelə İran İslam Respublikası ilə həmsərhəddir. Rayonun ərazisi 1,13 min kvadrat km, əhalisinin sayı 2004-cü il tarixə 81,7 min nəfərdir. 1 kvadrat km-ə 72 nəfər düşür. Mərkəzi Beyləqan şəhəridir. Beyləqan rayonu ilə Bakı şəhəri arasındakı məsafə 265 km-dir. Rayon 1 şəhər, 3 qəsəbə və 22 kənd olmaqla, cəmi 26 ərazi vahidinə bölünmüşdür.
Rayonda bir şəhər, 16 qəsəbə, 25 yaşayış məntəqəsi, o cümlədən 40 bələdiyyə mövcuddur
Tarixi və memarlıq abidələri
Beyləqan rayonunda bir neçə tarixi abidələr mövcuddur. Bunlar Həzrəti Cərgiz Peyğəmbər ziyarətgahı, orta əsrlər dövrünü əhatə edən qədim Beyləqan şəhər xarabalığı (Örənqala) və Soltanbud təpəsidir.
Həzrəti Cərgiz Peyğəmbər ziyarətgahı XVII-XVIII əsrlərdə tikilmişdir. Hal-hazırda bu ziyarətgah respublikamızın bütün bölgələrindən, eləcə də Gürcüstandan və Dağıstandan gələn müsəlmanların inam və səcdə yeridir.
Beyləqan xarabalığı Örənqala tarixi abidəsi rayondan 18 km aralıda yerləşən Kəbirli kəndinin yaxınlığındadır. Burada qədim Beyləqan şəhəri mövcud olmuşdur. Tarixi məlumatlara görə əsası V əsrdə qoyulmuş Beyləqan şəhəri dövrünün ən iri ticarət və mədəniyyət mərkəzlərindən biri olmuşdur. Bu şəhər XIII əsrdə monqol-tatarların işğalına məruz qalaraq tamamilə dağılmışdır. XIV əsrdə Əmir Teymur tərəfindən şəhərin yenidən inşasına başlansa da, onun ölümü ilə əlaqədar olaraq başlanmış işlər yarımçıq qalmışdır. XVI əsrdən bəri şəhər xarabalığa çevrilmiş və bir daha bərpa olunmamışdır.
Bundan əlavə, rayon Mədəniyyət şöbəsinin mühafizəsində olan aşağıdakı tarixi, memarlıq və incəsənət abidələri mövcuddur: Saray təpəsi, Soltanbud qəbiristanlığı, Seyid Əminə türbəsi, Əminə Xatın məscidi, Kərbəlayı Seyid Ağa türbəsi, Gəray Əsədovun ev muzeyi, Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçılarının xatirə kompleksi, Sevil Qazıyevanın ev muzeyi və büstü, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı G.Əsədovun xatirəsində ucaldılmış abidə, Türklər məscidi, Əmək birliyi abidəsi, M.Beyləqaninin heykəli, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Həzi Aslanovun büstü.
Görkəmli şəxsləri
- İmanov Rəşid Uğurlu oğlu - 1905-ci ildə anadan olmuşdur. Uzun illər heyvandarlıq sahəsində işləmiş, 1948-ci ildə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
- İmrəliyev Sərdar Məmməd oğlu - 1930-cu ildə anadan olmuşdur. Azərbaycan SSR-nin əməkdar mexanizatoru və pambıqçısı olmuşdur. 1965-ci ildə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, 1975-ci ildə isə SSRİ Dövlət mükafatı laureatı adını almışdır.
- Qazıyeva Sevil Həmzət qızı - 1940-cı ildə anadan olmuşdur. Azərbaycan SSRİ-nin əməkdar mexanizatoru və pambıqçısı olmuşdur. 1968-ci ildə ölümündən sonra Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
- Hüseynov Bahadur Həkimxan oğlu - 1928-ci ildə anadan olmuşdur. 1958-ci ildə heyvandarlıqda qazandığı uğurlara görə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. 2 dəfə Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni ilə təltif olunmuşdur.
- Əhmədov Əhməd Dadaş oğlu - 1936-cı ildə anadan olmuşdur. 1972-ci ildə Azərbaycan SSR-nin əməkdar mexanizatoru və pambıqçısı olmuşdur. 1970, 1973, 1976 və 1981-ci illərdə Lenin ordeni ilə mükafatlandırılmış, 1985-ci ildə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
- Tağıyev Şamxal Kərim oğlu - 1922-ci ildə anadan olmuşdur. 1941-1945-ci illərdə Böyük Vətən Müharibəsində şərəfli döyüş yolu keçmişdir. 1953-cü ildə Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetini, 1954-1956-cı illərdə həmin universitetin aspiranturasını bitirib. Biologiya elmləri doktoru, professordur. 1977-ci ildən Azərbaycan Respublikası Elmlər Akademiyası fiziologiya institutunun müşaviri və şöbə rəhbəridir. 138 elmi işi, 3 monoqrafiyası çap olunub. 23 elmlər namizədi, 2 elmlər doktoru hazırlayıb.
Mənbə