Cibuti: Redaktələr arasındakı fərq
k →top: clean up |
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{Dövlət |
{{Dövlət |
||
|orijinal_adı = '''جمهورية جيبوتي'''<br/>'''République de Djibouti''' |
| orijinal_adı = '''جمهورية جيبوتي'''<br/>'''République de Djibouti''' |
||
|rəsmi_adı |
| rəsmi_adı = Cibuti Respublikası |
||
|adı |
| adı = Cibuti |
||
|milli_şüarı |
| milli_şüarı = Unité, Égalité, Paix |
||
|himni |
| himni = [[Cibuti himni|Cibuti]]<br /> {{center|[[Şəkil:The Djiboutian anthem.ogg]]}} |
||
|bayrağı |
| bayrağı = Flag of Djibouti.svg |
||
|gerbi |
| gerbi = Emblem of Djibouti.svg |
||
|xəritəsi |
| xəritəsi = LocationDjibouti.svg |
||
|rəsmi_dilləri |
| rəsmi_dilləri = [[Ərəb dili|Ərəb]] və [[Fransız dili|Fransız]] |
||
|dini |
| dini = |
||
|paytaxtı |
| paytaxtı = [[Cibuti (şəhər)|Cibuti]] |
||
| |
| ən_böyük_şəhəri = paytaxtı |
||
|etnik_qrupları |
| etnik_qrupları = somali- 60%, afar- 35% |
||
|idarəetmə_forması = [[Prezident Respublikası]] |
| idarəetmə_forması = [[Prezident Respublikası]] |
||
|rəhbərin_titulu1 |
| rəhbərin_titulu1 = Prezident |
||
|rəhbərin_titulu2 |
| rəhbərin_titulu2 = Baş Nazir |
||
|rəhbərin_adı1 |
| rəhbərin_adı1 = İsmayıl Ömər Qeyle [ 8.V.1999 ~ ] |
||
|rəhbərin_adı2 = Əbdülqadir Kamil Məhəmməd [ 1.IV.2013 ~ ] |
| rəhbərin_adı2 = Əbdülqadir Kamil Məhəmməd [ 1.IV.2013 ~ ] |
||
|quruluş_növü = |
| quruluş_növü = |
||
|quruluş |
| quruluş = 27 iyun 1977 |
||
|quruluş_hadisəsi1 = |
| quruluş_hadisəsi1 = |
||
|quruluş_tarixi1 = |
| quruluş_tarixi1 = |
||
|quruluş_hadisəsi2 = |
| quruluş_hadisəsi2 = |
||
|quruluş_tarixi2 |
| quruluş_tarixi2 = |
||
|ərazisi |
| ərazisi = 23000 |
||
|ərazi_sırası |
| ərazi_sırası = 151-ci yer |
||
|su_ərazisi_faizi |
| su_ərazisi_faizi = |
||
| |
| təxmini_əhalisi = 875 min |
||
|təxmini_əhali_sırası = 160-cı yer |
| təxmini_əhali_sırası = 160-cı yer |
||
|təxmini_əhalisi_il = 2015 |
| təxmini_əhalisi_il = 2015 |
||
|əhalisinin_siyahıya_alınması = 818 159 |
| əhalisinin_siyahıya_alınması = 818 159 |
||
|əhalisinin_siyahıya_alınması_il = 2009 |
| əhalisinin_siyahıya_alınması_il = 2009 |
||
|əhalisinin_sıxlığı |
| əhalisinin_sıxlığı = 38 |
||
|əhalisinin_sıxlığı_sırası = |
| əhalisinin_sıxlığı_sırası = |
||
|ÜDM_AQP |
| ÜDM_AQP = 2 420 million |
||
|ÜDM_AQP_sırası |
| ÜDM_AQP_sırası = 187-ci |
||
|ÜDM_AQP_il |
| ÜDM_AQP_il = 2012 |
||
|adam_başına_ÜDM_AQP = 2 700 |
| adam_başına_ÜDM_AQP = 2 700 |
||
|adam_başına_ÜDM_AQP_sırası = 181-ci |
| adam_başına_ÜDM_AQP_sırası = 181-ci |
||
|ÜDM_nominal |
| ÜDM_nominal = |
||
|ÜDM_nominal_sırası = |
| ÜDM_nominal_sırası = |
||
| |
| ÜDM_nominal_il = |
||
|adam_başına_ÜDM_nominal = |
| adam_başına_ÜDM_nominal = |
||
|adam_başına_ÜDM_nominal_sırası = |
| adam_başına_ÜDM_nominal_sırası = |
||
|İİİ = |
| İİİ = 1.000 |
||
| İİİ_il = |
|||
| |
| İİİ_sırası = |
||
| |
| İİİ_fərq = |
||
| |
| valyutası = [[Cibuti frankı]] |
||
| |
| valyutası_kodu = |
||
| |
| saat_qurşağı = +3 |
||
| |
| üv_fərq = |
||
| |
| yay_vaxtı_saat_qurşağı = |
||
| |
| internet_domeni = [[.dj]] |
||
| |
| telefon_kodu = 253 |
||
| |
| qeydlər = |
||
| |
| demonimi = |
||
| |
| area_km2 = |
||
| area_rank = |
|||
| GDP_PPP = |
|||
| GDP_PPP_year = |
|||
| HDI = |
|||
| HDI_year = |
|||
| today = |
|||
}} |
}} |
||
11:01, 27 dekabr 2019 tarixindəki versiya
Cibuti | |||||
---|---|---|---|---|---|
جمهورية جيبوتي République de Djibouti | |||||
| |||||
Unité, Égalité, Paix | |||||
Himn: |
|||||
Rəsmi dilləri | |||||
Paytaxt | Cibuti | ||||
İdarəetmə forması | Prezident Respublikası | ||||
Prezident | İsmayıl Ömər Qeyle [ 8.V.1999 ~ ] | ||||
Baş Nazir | Əbdülqadir Kamil Məhəmməd [ 1.IV.2013 ~ ] | ||||
Sahəsi | Dünyada 151-ci | ||||
• Ümumi | 23000 km² | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 875 min nəfər (160-cı) | ||||
• Siyahıyaalma (2009) | 818 159 nəf. | ||||
• Sıxlıq | 38 nəf./km² | ||||
ÜDM (AQP) | |||||
• Ümumi | 2 420 million dollar (187-ci) | ||||
• Adambaşına | 2 700 dollar (181-ci) | ||||
İİİ | 1.000 | ||||
İnternet domeni | .dj | ||||
ISO kodu | DJ | ||||
BOK kodu | DJI | ||||
Telefon kodu | +253 | ||||
Saat qurşaqları | |||||
Nəqliyyatın yönü | sağ[d][1] | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Cibuti (rəsmi adı Cibuti Respublikası) — Afrikada dövlət. Şərqi Afrikada kiçik bir ölkə. Qonşuları şimalda Eritreya, qərbdə və cənubda Efiopiya, cənub-şərqində isə Somali. Qırmızı dənizə və Ərəb dənizinin Ədən körfəzinə çıxışı vardır. Ərəbistan yarımadasında olan Yəməndən 20 kilometr uzaqlıqdadır. Paytaxtı Cibuti şəhəridir. Xalqın 95%-i müsəlmandır.
Tarixi
Müasir Cibuti ərazisində kuşit - afar və issa dillərində danışan köçəri tayfalar məskunlaşmışlar. V-VI əsrlərdə bu ərazi Aksum dövlətinin tərkibinə daxil edilmişdir. VII əsrdə Cibuti ərazisi ərəb sultanlarının hakimiyyəti altında idi. Yerli əhali arasında islam dini və ərəb dili yayılmışdı. XVI əsrdə Somali yarımadasında bir tərəfdən portuqaliyalılarla efiopiyalılar, digər tərəfdən türklər və somalilər arasında müharibə getdiyi dövrdə indiki Cibuti ərazisi portuqaliyalılar tərəfindən işğal olundu. XVII əsrdə bu ərazidə yenidən ərəblərin hakimiyyəti bərqərar oldu. Bu dövrdə yerli əhali köçəri həyat tərzini davam etdirir, ərəblər isə əhalinin inzibati və tacirlər təbəqələrini təşkil edirdilər.
1862-ci ildə Fransa ilə Adal sultanı arasında bağlanmış müqaviləyə əsasən fransızlar afar tayfasının yaşadıqları əraziləri və Obok buxtasını öz əyalətləri kimi rəsmiləşdirdilər. 1881-ci ildə Obok rayonunu inkişaf etdirmək məqsədilə fransız səhmdar cəmiyyəti təsis edildi. Həmin dövrdə müasir Cibuti şəhərinin tikintisinə başlanıldı. Obok kimi adlandırılan ərazi 1896-cı ildən rəsmi olaraq fransız Sahil Somalisi adlandırılmışdır. (1967-ci ildən afarların və issaların fransız ərazisi adlandırılmışdır). 1889-cu ildə ruslar fransız Sahil Somalisinin bir hissəsini işğal etməyə cəhd göstərsələr də fransız donanması müstəmləkəçilərin bu ərazidən qovulmasına nail oldular.
1946-cı ildə Fransız Somalisi müstəmləkəsi Fransanın "dəniz arxası" ərazisi statusu aldı.
Cibuti Respublikası 1977-ci il 27 iyun tarixində Fransadan ayrılaraq müstəqilliyini elan etdi. 1977-ci ildə keçirilən referendumun nəticələrinə əsasən istiqlaliyyət qazanmış bu ölkə Cibuti respublikası adlandırıldı. 1981-ci ildə ölkədə təkpartiyalı sistemə keçildi.
Siyasi quruluş
Cibutidə dövlət quruluşu respublikadır. Dövlət rəsmi şəkildə Cibuti Respublikası adlanır. Ölkədə 1992-ci il 4 sentyabrda referendum yolu ilə qəbul olunmuş, 15 sentyabr 1992-ci ildə qüvvəyə minmiş Konstitusiya fəaliyyət göstərir.
Dövlət başçısı prezidentdir. Prezident ümumi səsvermə yolu ilə 5 il müddətinə seçilir. Ölkədə 18 yaşına çatanların seçmək, 23 yaşına çatanların seçilmək hüququ vardır.
İcraedici hakimiyyət prezidentə və hökumətə (Nazirlər Sovetinə) məxsusdur. Hökumətə Baş Nazir rəhbərlik edir.
Əhalisi
Əhalinin sayı - 740 min nəfərdir. (2010-cu il iyul məlumatına əsasən). Əhali illik artımı 2,2%-dir. (2010-cu il) Orta ömür müddəti - kişilərdə 58 il, qadınlarda 63 ildir. Uşaq ölümü hər 1000 nəfərə 57 nəfərdir.
İqtisadiyyatı
2009-cu ildə ölkədə 350 million kW-saat elektrik enerji istehsal edildi.Kənd təsərrüfatın əsas sahəsi - heyvandarlıqdır. Cibuti şəhəri əhəmiyyətli dəniz liman kimi dünyada məlumdur.