Asiya ölkələrinin siyahısı

Asiyanın Yer üzərində yerləşməsi.

Asiya ölkələrinin siyahısı — Asiya qitəsində yerləşən 56 dövlət və əraziyə verilən ümumi ad.

Asiya təxminən 44.391.000 km² sahəsi ilə dünya torpaqlarının 30 %-ni əhatə edir və 4,10 milyard əhalisi ilə dünya əhalisinin beşdə üçünə ev sahibliyi edir.

Asiya qitəsi Avrasiyanın bir hissəsi olub Süveyş kanalı və Ural dağlarının şərqində yerləşərək Avropanın şərqdə qalan hissəsini əhatə edir. Şərqdə Sakit okean və Berinq boğazı, cənubda Hind okeanı və şimalda Şimal Buzlu okeanı ilə əhatə olunub.

Asiya qitəsində 61 dövlət və ərazi yerləşir. 48 dövlət BMT üzvüdür, 7 dövlət BMT tərəfindən tanınmır, 2 ərazi Çin Xalq Respublikasının özəl idarə bölgəsidir, 4 ərazi isə Böyük Britaniya ilə Avstraliyadan asılıdır.

Asiyanın ən böyük dövləti Rusiyadır və sahəsi 17.075.200 km²-dir. Çin Xalq Respublikası sahəcə qitənin ikinci ən böyük ölkəsi olsa da əhalisinin sayına görə həm qitədə, həm də dünyada birincidir. (sahəsi 9.596.960 km², əhalisi 1.338.612.968 nəfər). Qitədə ərazi 1 milyon km²-dən çox olan 9 dövlət var (Rusiya, Çin, Hindistan, Qazaxıstan, Səudiyyə Ərəbistanı, İndoneziya, İran, Monqolustan və Misir). Əhalisi 100 milyondan çox olan cəmi 7 dövlət vardır (Çin, Hindistan, Pakistan, Rusiya, İndoneziya, Banqladeş, Yaponiya)

Bu məqalədə Asiya qitəsində torpaqları olan ölkələr, onların bayraqları, paytaxtları, pul vahidləri, rəsmi dilləri, sahələri, əhali sayı və coğrafi mövqelərini göstərən xəritələr göstərilmişdir. Bu siyahı BMT üzvü olan ölkələrə və digər asılı ölkələrə bölünməkdədir.

Siyasi xəritə

BMT üzvü olan Asiya ölkələrinin Asiyada yerləşməsi aşağıdakı xəritədə göstərilmişdir:

Rusiya

Monqolustan

Çin Xalq Respublikası

Yaponiya

Cənubi Koreya

KXDR

Tayvan

Hindistan

Pakistan

Nepal

Butan

Banqladeş

Maldiv adaları

Britaniya Hind okeanı əraziləri

Şri Lanka

Vyetnam

Tailand

Laos

Kamboca

Myanmar

Malayziya

Bruney

Sinqapur

Filippin

İndoneziya

Şərqi Timor

Qazaxıstan

Özbəkistan

Qırğızıstan

Tacikistan

Türkmənistan

Əfganıstan

İran

Səudiyyə Ərəbistanı

Oman

Yəmən

BƏƏ

Qət.

Bəh.

Küv.

İraq

İordaniya

İsr.

Suriya

Liv.

Misir

Türkiyə

Kıp.

Gürcüstan

Azərbaycan

Erm.

BMT üzvü olan dövlətlər

Ölkə	Bayraq	Rəsmi dil(lər)rindəki uzun adlar	Paytaxt	Pul vahidi	Sahəsi (km²)	Əhali	Xəritə
Azərbaycan (Azərbaycan Respublikası)		Azərbaycan dili: Azərbaycan Respublikası	Bakı	Azərbaycan manatı	86.600	9.165.000
Banqladeş (Banqladeş Xalq Respublikası)		Benqal dili: গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ (Gônoprocatontri Bangladeş)	Dəkkə	Taka	144.000	156.050.883
Bəhreyn (Bəhreyn Krallığı)		Ərəb dili: مملكة البحرين (Memleketü'l-Bâhreyn)	Manama	Bəhreyn dinarı	665	727.785
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri		Ərəb dili: دولة الإمارات العربية المتحدة (Dawlet el-İmalet el-Arabbiye el-Mûttahide)	Əbu-Dabi	BƏƏ dirhəmi	83.600	4.798.491
Bruney (Bruney Dövləti, Sülh Yeri)		Malay dili: Negara Brunei Darussalam / بروني دارالسلام	Bandar Seri Begavan	Bruney dolları	5.770	388.190
Butan (Butan Krallığı)		Dzonqxa: (Brug rGyal-Khab)	Thimphu	Nqulturm	47.000	691.141
Çin Xalq Respublikası		Standart Çin dili: 中华人民共和国 (Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó) ( dinlə)	Pekin	Yuan	9.596.960	1.338.612.968
Şərqi Timor (Şərqi Timor Demokratik Respublikası)		Tetum dili: Repúblika Demokrátika Timór Lorosa'e Portuqal dili: República Democrática de Timor-Leste	Dili	ABŞ dolları	15.007	1.131.612
İndoneziya (İndoneziya Respublikası)		İndoneziya dili: Republik Indonesia	Cakarta	İndoneziya rupisi	1.919.440	240.271.522
Ermənistan (Ermənistan Respublikası)		Erməni dili: Հայաստանի Հանրապետություն (Hayastani Hanrapetut'yun)	İrəvan	Erməni dramı	29.743	2.967.004
Əfqanıstan (Əfqanıstan İslam Respublikası)		Dari dili: جمهوری اسلامی افغانستان (Comhuriye İslamiye Afganistan) Puştu dili: د افغانستان اسلامي جمهوریت (Da Afganistan İslami Comhoriyat)	Kabil	Əfqani	647.500	33.609.937
Filippin (Filippin Respublikası)		Filippin dili: Republika ng Pilipinas İngilis dili: Republic of the Philippines	Manila	Filippin pesosu	300.000	97.976.603
Cənubi Koreya (Koreya Respublikası)		Koreya dili: 대한민국 (Daehan Minguk)	Seul	Cənubi Koreya vonu	98.480	48.508.972
Gürcüstan		Gürcü dili: საქართველო (Sakartvelo)	Tiflis	Gürcüstan larisi	69.700	4.615.807
Hindistan (Hindistan Respublikası)		Hind dili: भारत गणराज्य (Bhārat Gaṇarājya) İngilis dili: Republic of India	Nyu Dehli	Hindistan rupisi	3.287.590	1.166.079.217
İraq (İraq Respublikası)		Ərəb dili: جمهورية العراق (el-Cumhūrīyyetü'l-‘Irākīyye) dinlə Kürd dili: Komarê Iraq / كۆماری عێراق	Bağdad	İraq dinarı	437.072	28.945.657
İran (İran İslam Respublikası)		Fars dili: جمهوری اسلامی ايران (Cumhuriye İslamiye İran) dinlə	Tehran	İran rialı	1.648.000	66.429.284
İsrail (İsrail Dövləti)		İvrit dili: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל (Medīnat Yisrā'el) dinlə Ərəb dili: دَوْلَةُ إِسْرَائِيلَ (Devlet İsrā'īl)	Qüds (iddia olunan və de fakto)	Yeni İsrail şekeli	20.770	7.233.701
Yaponiya		Yapon dili: 日本国 (Nippon-koku / Nihon-koku) dinlə	Tokio	Yapon yeni	377.835	127.078.679
Kamboca (Kamboca Krallığı)		Kxmer dili: (Preăh Réachéa Nachâk Kâmpŭchea)	Pnompen	Riel	181.040	14.494.293
Qətər (Qətər Dövləti)		Ərəb dili: دولة قطر (Devlet-ül Katar)	Doha	Qətər rialı	11.437	833.285
Qazaxıstan (Qazaxıstan Respublikası)		Qazax dili: Қазақстан Республикасы (Qazaqstan Respublikası) Rus dili: Республика Казахстан (Respublika Kazahstan)	Astana	Tenge	2.717.300	15.399.437
Kipr (Kıpr Respublikası)		Yunan dili: Κυπριακή Δημοκρατία (Kypriakī́ Dīmokratía) Türk dili: Kıbrıs Cumhuriyeti	Nikosiya	Avro	9.250	796.740
Qırğızıstan (Qırğızıstan Respublikası)		Qırğız dili: Кыргыз Республикасы (Kırgız Respublikası) Rus dili: Кыргызская Республика (Kırgızskaya Respublika)	Bişkek	Qırğızıstan somu	198.500	5.431.747
Küveyt (Küveyt Dövləti)		Ərəb dili: دولة الكويت (Devlet'ül Kuveyt)	Əl-Küveyt	Küveyt dinarı	17.820	2.691.158
KXDR (Koreya Demokratik Xalq Respublikası)		Koreya dili: 조선민주주의인민공화국 (Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk)	Pxenyan	Şimali Koreya vonu	120.540	22.665.345
Laos (Laos Demokratik Xalq Respublikası)		Laos dili: ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ (Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao)	Vyentyan	Kip	236.800	6.834.942
Livan (Livan Respublikası)		Ərəb dili: الجمهورية اللبنانية (El Cumhuriyyet'ül Lübnânîyye)	Beyrut	Livan funtu	10.400	4.017.095
Maldiv adaları (Maldiv Adaları Respublikası)		Maldiv dili: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ (Divehi Rājjey ge Jumhuriyyā)	Male	Rufiyaa	300	396.334
Malayziya		Malay dili: Malaysia / مليسيا	Kuala Lumpur	Rinqqit	329.750	25.715.819
Misir (Misir Ərəb Respublikası)		Ərəb dili: جمهورية مصر العربية (Gumhūriyyet Mısr el-ʿArabiyye)	Qahirə	Misir funtu	1.001.450	83.082.869
Myanma (Myanmar Birliyi Respublikası)		Birman dili: (Pyi-daung-zu Myan-mar Naing-ngan-taw)	Naypyida	Kyat	678.500	48.137.741
Nepal (Nepal Federal Demokratik Respublikası)		Nepal dili: संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल (Sanghiya Loktāntrik Ganatantra Nepāl)	Katmandu	Nepal rupisi	147.181	28.563.377
Özbəkistan (Özbəkistan Respublikası)		Özbək dili: O‘zbekiston Respublikasi	Daşkənd	Özbəkistan somu	447.400	27.606.007
Pakistan (Pakistan İslam Respublikası)		Urdu dili: اسلامی جمہوریہ پاکستان (İslami Cumhuriye Pakistan) İngilis dili: Islamic Republic of Pakistan	İslamabad	Pakistan rupisi	803.940	176.242.949
Rusiya (Rusiya Federasiyası)		Rus dili: Российская Федерация (Rossiyskaya Federatsiya) dinlə	Moskva	Rusiya rublu	17.075.200	140.041.247
Sinqapur (Sinqapur Respublikası)		Çin dili: 新加坡共和国 (Xīnjiāpō Gònghéguó) İngilis dili: Republic of Singapore Malay dili: Republik Singapura Tamil dili: சிங்கப்பூர் குடியரசு (Ciṅkappūr Kutiyarasu)	-	Sinqapur dolları	692,7	4.657.542
Şri Lanka (Şri Lanka Demokratik Sosialist Respublikası)		Sinhal dili: Tamil dili: இலங்கை ஜனநாயக சமத்துவ குடியரசு	Şri Cayavardenepura Kotte (rəsmi) Kolombo (kommersiya)	Şri Lanka rupisi	65.610	21.324.791
Suriya (Suriya Ərəb Respublikası)		Ərəb dili: جمهورية سوريا العربية (El Cumhūriyyet'ül Arabiyyet'üs-Sūriyye)	Dəməşq	Suriya funtu	185.180	20.178.485
Səudiyyə Ərəbistanı (Səudiyyə Ərəbistan Krallığı)		Ərəb dili: المملكة العربية السعودية (El-Memleketü'l-ʻArabiyye es-Suʻūdiyye)	Ər-Riyad	Səudiyyə Ərəbistanı rialı	2.149.690	28.686.633
Tacikistan (Tacikistan Respublikası)		Tacik dili: Ҷумҳурии Тоҷикистон (Cumhurii Tocikiston)	Düşənbə	Somoni	143.100	7.349.145
Tailand (Tailand Krallığı)		Tay dili: ราชอาณาจักรไทย (Ratça Anaçak Tay) dinlə	Banqkok	Baht	514.000	65.905.410
Türkiyə (Türkiyə Respublikası)		Türk dili: Türkiye Cumhuriyeti ( dinlə)	Ankara	Türk lirəsi	780.580	77.804.122
Türkmənistan (Türkmənistan Respublikası)		Türkmən dili: Türkmenistan	Aşqabad	Türkmənistan manatı	488.100	4.884.887
Oman (Oman Sultanlığı)		Ərəb dili: سلطنة عُمان (Salṭanat ‘Ummān)	Maskat	Oman rialı	212.460	3.418.085
İordaniya (İordaniya Həşimi Krallığı)		Ərəb dili: المملكة الأردنية الهاشميه (el-Memleket'ül Ürdüniyyet'ül Haşimiyye)	Amman	İordaniya dinarı	92.300	6.342.948
Vyetnam (Vyetnam Sosialist Respublikası)		Vyetnam dili: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ( dinlə)	Hanoy	Vyetnam donqu	329.560	86.967.524
Yəmən (Yəmən Respublikası)		Ərəb dili: الجمهورية اليمنية (el-Cumhuriyyet'ül-Yemeniyye)	Sana (de yure) Ədən (müvəqqəti)	Yəmən rialı	527.970	23.822.783

Digər torpaqlar

BMT tərəfindən tanınmayan dövlətlər

Ölkə	Bayraq	Rəsmi dil(lər)indəki uzun ad(lar)	Paytaxt	Pul vahidi	Sahə (km²)	Əhali	Xəritə
Abxaziya (Abxaziya Respublikası)		Abxaz dili: Аҧсуа (Apswa)	Suxumi	Abxaziya apsarı	8.660	250.000
Azad Kəşmir (Azad Kəşmir İslam Respublikası)		Urdu dili: اسلامی جمھوریۃ آزاد کشمیر‎	Müzəffərabad	Pakistan rupisi	13.297	4.567.982
Fələstin (Fələstin Milli İdarə Bölgəsi)		Ərəb dili: السلطة الوطنية الفلسطينية (Es Sulta el Vataniyye el Filistiniyye)			6.220	4.013.126
Cənubi Osetiya (Cənubi Osetiya Respublikası)		Osetin dili: Хуссар Ирыстон — Республикæ Хуссар Ирыстон (Khussar Iryston — Respublikæ Khussar Iryston)	Tsxinvali	Rusiya rublu	3.900	70.000
Şimali Kipr (Şimali Kipr Türk Respublikası)		Türk dili: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti	Şimali Lefkoşa	Türk lirəsi	3.355	265.100
Tayvan (Çin Respublikası)		Standart Çin dili: 中華民國 (Zhōnghuá Mínguó)	Taybey	Yeni Tayvan dolları	35.980	22.974.347
Vəziristan (Vəziristan İslam Əmirliyi)		Puştu dili: اسلامی امارات وزیرستان‎	Vana	Pakistan rupisi	11.585	791.087

Özəl idarə bölgələri

Aşağıdakı bölgələr özəl idarə bölgələri olub Çin Xalq Respublikası tərəfindən idarə olunmaqdadır.

Dövlət	Bayraq	Rəsmi dil(lər)indəki uzun ad(lar)	Paytaxt	Pul vahidi	Sahə (km²)	Əhali	Xəritə
Honq Konq (Çin Xalq Respublikası Honq Konq Özəl İdarə Bölgəsi)		Çin dili: 香港特別行政區 İngilis dili: Honq Konq Special Administrative Region	-	Honq Konq dolları	1.092	7.055.071
Makao (Çin Xalq Respublikası Makao Özəl İdarə Bölgəsi)		Çin dili: 澳門特別行政區 Portuqal dili: Região Administrativa Especial de Macau da República Popular da China		Makao patakası	28,2	559.846

Muxtariyyəti olmayan ərazilər

Bu torpaqların heç bir muxtariyyəti yoxdur və Böyük Britaniya ilə Avstraliyadan tamamilə asılı torpaqlardır.

Ərazi	Bayraq	Rəsmi dil(lər)indəki uzun ad(lar)	Paytaxt	Pul vahidi	Sahə (km²)	Əhali	Xəritə
Akrotiri və Dekeliya (Akrotiri və Dekeliya Hakimlik Bölgələri)		İngilis dili: The Sovereign Base Areas of Akrotiri and Dhekelia Yunan dili: Ακρωτήρι και Δεκέλεια (Akrotiri kai Dekeleia)	Episkopi	Avro	254	7.000 Kipr ailəsi; 7.500 britaniyalı əsgər ailələri ilə.
Britaniya Hind okeanı əraziləri		İngilis dili: British Indian Ocean Territory	Dieqo Qarsiya	ABŞ dolları	54.400	4.000 əsgər, yerli yoxdur.
Kokos adaları		İngilis dili: Territory of the Cocos (Keeling) Islands	Uest Aylend	Avstraliya dolları	14	596
Milad adası		İngilis dili: Territory of Christmas Island	Flayinq Fiş Kouv	Avstraliya dolları	135	14.000

Həmçinin bax

• Afrika ölkələrinin siyahısı
• Avropa ölkələrinin siyahısı
• Şimali Amerika ölkələrinin siyahısı