Azərbaycan əhalisi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Azərbaycan əhalisi
2020-ci ildə Azərbaycanın əhali piramidası2020-ci ildə Azərbaycanın əhali piramidası
Sayı 10,353,296 (2022 təxmini)[1] nəfər
Sıxlıq 126 nəf/km²
Təbii artım 0.67 ‰
Doğum 13.59 (2022) ‰
Ölüm 6.92 (2022) ‰
Orta həyat uzunluğu 74.15 il
 • kişilərdə 71.08 il
 • qadınlarda 77.41 (2022) il
Doğuş dərəcəsi 1.67 (2022) ‰
Uşaq ölümü 23,51 ‰
Miqrasiya dərəcəsi 0 (2022) ‰
Yaş quruluşu
14 yaşa qədər 22.3 %
15–64 yaş 69.5 %
65 yaşdan yuxarı 8.2 %
Cinsi quruluş
Ümumi 0.98 kişi/qadın
Doğuş zamanı 1.06 kişi/qadın
15-64 yaş arası 0.96 kişi/qadın
65 yaşdan yuxarı 0.49 kişi/qadın
Etnik qruplar
Milliyət Azərbaycanlı
Ən böyük etnik qrup Azərbaycanlı (94.8%)[2]
Milli azlıqlar Ləzgi (1.7%)
Talış (0.9%)
Rus (0.7%)
digər (1.9%)

Azərbaycan əhalisi — Bu məqalə Azərbaycan Respublikası əhalisinin demoqrafik xüsusiyyətləri haqqındadır.

İlk sakinləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Azərbaycanın ilk sakinləri

Ümumi əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İl 1897 1908 1911 1917 1920 1923 1924 1930 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2009
Şəhər Əhalisi[3] 305.1 - - 560.2 405.8 486.0 - 750.9 1212.0 1239.8 1195.5 1138.1 1105.8 1118.5 1159.9 1163.1 1110.1 1149.1 1252.3 1835.2 2564.6 3247.5 3847.3 4116.4 4818.7
Kənd Əhalisi[3] 1501.6 - - 1793.5 1546.4 1377.0 - 1818.6 2062.0 2092.0 1961.6 1780.0 1670.9 1587.1 1574.6 1577.4 1589.2 1583.5 1606.6 1980.5 2552.5 2866.8 3284.6 3916.4 4078.6
Ümumi Əhali[3] 1806.7 2014.3 2056.5 2353.7 1952.2 1863.0 2128.7 2569.5 3274.0 3331.8 3157.1 2918.1 2776.7 2705.6 2734.5 2740.5 2699.3 2732.6 2858.9 3815.7 5117.1 6114.3 7131.9 8032.8 8896.9

Cədvəllə əlaqədar qeydlər

  • - 1897,1926, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 1999-cu illərin məlumatları əhalinin siyahıyaalınmaları üzrə, 1913, 1917, 1920-cı illərin məlumatları ilin axırına, qalan illərin məlumatları isə ilin əvvəlinə göstərilmişdir;- 2000–2009-cu illər üzrə məlumatlar ölkədə 2009-cu ilin aprel ayında keçirilmiş əhalinin siyahıyaalınmasının ilkin nəticələri əsasında dəqiqləşdirilmişdir.
  • Dövri hadisələrin əhali sayısına olan təsirini görmək üçün 1950-ci ilə qədər olan müddət onilliklərə görə verilməmişdir.

2010–2014 r.t.

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rəsmi təxminlərə əsasən Azərbaycan
Respublikası əhalisinin sayı
Rəsmi təxmin tarixi Əhalinin sayı
1 yanvar, 2010-cu il 8 997 600[3]
1 aprel, 2010-cu il 9 022 000[4]
1 yanvar, 2011-ci il 9 111 100[3]
1 iyul, 2011-ci il 9 165 000[5]
1 oktyabr, 2011-ci il 9 201 100[6]
1 yanvar, 2012-ci il 9 235 100[7]
1 aprel, 2012-ci il 9 264 200[8][9][10][11]
1 iyul, 2012-ci il 9 294 400[12][13]
1 oktyabr, 2012-ci il 9 327 000[14]
1 yanvar, 2013-cü il 9 356 500[15][16]
1 aprel, 2013-cü il 9 383 700[17]
1 iyul, 2013-cü il 9 411 800[18]
1 yanvar, 2019-cü il 1 000 000[19]
1 mart, 2014-cü il 9 494 600[20]
1 aprel, 2014-cü il 9 500 700[21]
1 may, 2014-cü il 9 511 100[22][23]
1 sentyabr, 2014-cü il 9 552 500[24]

MKİ-nin 2014-cü ilə olan təxminlərinə əsasən Azərbaycan Republikası əhalisinin sayına görə dünyada 240 ölkə arasında 92-ci yerdə dayanmaqdadır.[25]

Cinsi tərkibi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Azərbaycan Respublikasının de-fakto əhalisi 9.235.085 nəfərdir.[26] Onlardan 4.583.484 nəfərini kişilər, 4.651.601 nəfərini isə qadınlar təşkil edir.[26]

Etnik tərkib

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti əhalisi
border=none Əsas məqalələr: Azərbaycan SSR əhalisinin siyahıyaalınması (1926) , Azərbaycan SSR əhalisinin siyahıyaalınması (1937), və Azərbaycan SSR əhalisinin siyahıyaalınması (1939)
border=none Əsas məqalələr: Azərbaycan SSR əhalisinin siyahıyaalınması (1959) və Azərbaycan SSR əhalisinin siyahıyaalınması (1970)
border=none Əsas məqalələr: Azərbaycan SSR əhalisinin siyahıyaalınması (1979) və Azərbaycan SSR əhalisinin siyahıyaalınması (1989)
border=none Əsas məqalələr: Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999) və Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)
13–22 aprel 2009-cu il sa.[27][28][29][30][31][32]
Etnik qrup Sayı Ö.m.d.a.d.s.[q 1] Ö.m.d.s.d.[q 2] Az.d.s.d.[q 3] Ru.d.s.d.[q 4] İng.d.s.d.[q 5]
cəmi 8 922 447 98.40 % 98.80 % 98.60 % 7.60 % 0.80 %
Azərbaycanlı 8 172 809 99.70 % 99.90 % 99.90 % 6.70 % 0.80 %
ləzgi 180 300 90.10 % 91.70 % 96.30 % 23.70 % 0.70 %
erməni 120 306[q 6] 99.90 % 99.90 % 0.20 % 0.10 % 0.00 %
rus 119 307 98.90 % 99.20 % 42.90 % 99.20 % 0.90 %
Talış 110 934 42.50 % 53.00 % 99.80 % 5.90 % 0.20 %
avar 49 838 93.30 % 94.10 % 99.40 % 18.10 % 0.20 %
Türkiyə türkü 37 975 83.70 % 85.50 % 99.70 % 11.00 % 0.60 %
tatar 25 911 93.20 % 93.60 % 22.70 % 12.10 % 0.50 %
tat 25 218 75.40 % 76.50 % 99.80 % 9.00 % 0.20 %
ukraynalı 21 509 97.60 % 97.70 % 5.60 % 3.70 % 0.10 %
saxur 12 289 95.30 % 96.20 % 99.20 % 9.90 % 0.20 %
gürcü 9 912 97.80 % 98.00 % 79.50 % 21.40 % 0.50 %
yəhudi 9 084 93.50 % 94.10 % 45.60 % 19.30 % 0.60 %
kürd 6 065 36.10 % 51.90 % 99.90 % 6.40 % 0.10 %
qrız 4 400 28.50 % 28.90 % 100.00 % 8.50 % 0.30 %
udin 3 821 99.30 % 99.30 % 99.60 % 60.90 % 0.60 %
xınalıq 2 233 97.40 % 97.50 % 99.90 % 0.90 % 0.10 %
digər 9 500 80.50 % 82.90 % 62.40 % 20.00 % 4.30 %

Dil

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Danışanların ana dillərinə görə Azərbaycan əhalisi, 2009 sa.[33][34]
Dil Kişilər Qadınlar Hər iki cins
toplam 4 414 398 4 508 049 8 922 447
azərbaycanca 4 101 575 4 151 621 8 253 196
rusca 45 538 76 911 122 449
ermənicə 57 912 62 325 120 237
talışca 54 154 56 780 110 934
avarca 23 107 23 503 46 610
türkcə 16 465 15 599 32 064
tatarca 10 614 13 532 24 146
tatca 11 485 11 318 22 803
ukraynaca 9 456 11 532 20 988
saxurca 5 915 5 819 11 734
gürcücə 4 978 5 378 10 356
yəhudicə 4 046 4 447 8 493
udincə 1 839 1 956 3 795
digər[q 7] 87 314 89 573 176 887

Rayonlar və respublika tabeli şəhərlər üzrə əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rayonlar və rayonlara daxil olmayan respublika tabeli şəhərlər üzrə əhali, 13–22 aprel 2009-cu il sa.
No Rayon/Şəhər ə.d. Ərazisi (km²) Ümumi əhali Şəhər əhalisi Kənd əhalisi
1. Bakı şəhər ə/d 2 130[35][36] 2 045 815[36] 2 045 815 …
2. Gəncə şəhər ə/d 110[37][38] 313 249[37] 313 249[37] …
3. Sumqayıt şəhər ə/d 83[39][40] 309 446[40] 309 446[40] …
4. Mingəçevir şəhər ə/d 130[41][42] 96 304[42] 96 304[42] …
5. Naxçıvan şəhər ə/d 191,82[43] 82 552[44][45] 82 552* …
6. Şirvan şəhər ə/d 72,7[46] 77 060[47] 77 060[47] …
7. Xankəndi şəhər ə/d 8[48] 55 053[28] 55 053[49] …
8. Naftalan şəhər ə/d 3,57263[50] 8 869[51] 7 697[51] 1 172[51]
1. Abşeron rayonu 1 361,4[52][53][54][55] 189 794[53] 157 410[53] 32 384[53]
2. Ağcabədi rayonu 1 756[52][56][57] 121 707[57] 46 624[57] 75 083[57]
3. Ağdam rayonu 1 154[58][59][60] 175 577[58][61]. 39 707[58] 135 870[58]
4. Ağdaş rayonu 1 048[52][62][63][64] 98 599[63] 32 804[63] 65 795[63]
5. Ağstafa rayonu 1 503,7[52][65][66][67] 80 222[67] 20 147[67] 60 075[67]
6. Ağsu rayonu 1 020,1[52][68][69] 70 536[68] 19 710[68] 50 826[68]
7. Astara rayonu 616,4[52][70] 96 230[70] 22 112[70] 74 118[70]
8. Babək rayonu 749,81[43] 62 886[44] * **
9. Balakən rayonu 924[71][72] 89 827[72] 10 316[72] 79 511[72]
10. Bərdə rayonu 957[73][74] 141 646[74] 37 807[74] 103 839[74]
11. Beyləqan rayonu 1 131,13[75][76] 86 192[76] 36 340[76] 49 852[76]
12. Biləsuvar rayonu 1 397[52][77][78] 20 119[77] 87 508[77] 67 389[77]
13. Cəbrayıl rayonu 1 049,8[52][79][80] 70 585[80] 11 376[80] 59 209[80]
14. Cəlilabad rayonu 1 441,4[81][82] 192 320[82] 55 910[82] 136 410[82]
15. Culfa rayonu 1012,75[43] 41 195[44] * **
16. Daşkəsən rayonu 1 046,9[52][83] 32 694[83] 14 213[83] 18 481[83]
17. Füzuli rayonu 1 386[84][85] 115 495[85] 27 601[85] 87 894[85]
18. Gədəbəy rayonu 1 290[52][86][87] 93 719[86] 10 146[86] 83 573[86]
19. Goranboy rayonu 1 760[88][89] 94 244[88] 20 160[88] 74 084[88]
20. Göyçay rayonu 736[90][91] 109 018[91] 35 746[91] 73 272[91]
21. Göygöl rayonu 1 030[52][92][93] 57 191[92] 23 241[92] 33 950[92]
22. Hacıqabul rayonu 1 641,1[94][95][96] 65 837[95] 33 890[95] 31 947[95]
23. Xaçmaz rayonu 1 046[52][97] 159 245[97] 62 622[97] 96 623[97]
24. Xızı rayonu 1 853[52][98][99] 14 731[98] 7 471[98] 7 260[98]
25. Xocalı rayonu 928[100][101] 26 047[102] 7 711[102] 18 336[102]
26. Xocavənd rayonu 1 458[103][104][105] 41 599[105] 9 437[105] 32 162[105]
27. İmişli rayonu 1 821[52][106][107] 114 183[106] 36 613[106] 77 570[106]
28. İsmayıllı rayonu 2 064[52][108][109] 79 330[108] 17 321[108] 62 009[108]
29. Kəlbəcər rayonu 3 036 80 769[110] 10 947[110] 69 822[110]
30. Kəngərli rayonu 711,86[43] 27 597[44] * **
31. Kürdəmir rayonu 1 631,51[111][112] 103 860[112] 21 037[112] 82 823[112]
32. Qax rayonu 1 493,8[52][113][114] 53 259[114] 12 328[114] 40 931[114]
33. Qazax rayonu 699[52][115][116] 89 377[115] 20 793[115] 68 584[115]
34. Qəbələ rayonu 1 548,6[52][117][118] 93 652[118] 32 064[118] 61 588[118]
35. Qobustan rayonu 1 369,4[52][119][120] 40 112[119] 8 086[119] 32 026[119]
36. Quba rayonu 2 574[52][121][122] 152 452[121] 37 952[121] 114 500[121]
37. Qubadlı rayonu 802[123][124] 35 630[124] 8 046[124] 27 584[124]
38. Qusar rayonu 1 542[125][126] 87 857[126] 18 520[126] 69 337[126]
39. Laçın rayonu 1 835[127][128] 69 087[128] 11 690[128] 57 397[128]
40. Lerik rayonu 1 083,6[52][129][130] 74 522[130] 7 301[130] 67 221[130]
41. Lənkəran rayonu 1 539,4[52][131] 205 726[132] 82 807[132] 122 919[132]
42. Masallı rayonu 721[52][133][134] 197 147[133] 30 969[133] 166 178[133]
43. Neftçala rayonu 1 451,7[135][136] 79 525[136] 37 849[136] 41 676[136]
44. Oğuz rayonu 1 220[137][138] 40 284[137] 6 891[137] 33 393[137]
45. Ordubad rayonu 994,88[43] 45 049[44] * **
46. Saatlı rayonu 1 180,5[52][139][140] 92 572[139] 17 442[139] 75 130[139]
47. Sabirabad rayonu 1 469,35[141][142][143] 151 713[143] 28 281[143] 123 432[143]
48. Salyan rayonu 1 792[144][145] 121 871[145] 40 830[145] 81 041[145]
49. Samux rayonu 1 455[146][147] 53 708[147] 20 358[147] 33 350[147]
50. Siyəzən rayonu 703,4[52][148][149] 37 654[149] 24 703[149] 12 951[149]
51. Sədərək rayonu 153,49[43][150] 14 016[44] * **
52. Şabran rayonu 1 088,2[52][151][152] 51 533[152] 22 308[152] 29 225[152]
53. Şahbuz rayonu 838,04[43] 22 746[44] * **
54. Şamaxı rayonu 1 610[153][154] 91 605[153] 43 307[153] 48 298[153]
55. Şəki rayonu 2 432,8[52][155][156] 170 733[155] 65 285[155] 105 448[155]
56. Şəmkir rayonu 1 656,8[52][157][158] 191 428[157] 66 667[157] 124 761[157]
57. Şərur rayonu 847,35[43] 102 282[44] * **
58. Şuşa rayonu 289[159][160][161] 28 560[160] 21 185[160] 7 375[160]
59. Tərtər rayonu 957[52][162][163][164] 97 270[163] 29 786[163] 67 484[163]
60. Tovuz rayonu 1 903[165][166] 157 875[166] 26 968[166] 130 907[166]
61. Ucar rayonu 853[167][168][169] 78 135[169] 16 826[169] 61 309[169]
62. Yardımlı rayonu 667,2[52][170][171] 58 073[171] 6 603[171] 51 470[171]
63. Yevlax rayonu 1 540[172][173] 117 803[173] 64 841[173] 52 962[173]
64. Zaqatala rayonu 1 348[174][175] 118 228[175] 31 038[175] 87 190[175]
65. Zəngilan rayonu 707[176][177] 39 362[177] 17 673[177] 21 689[177]
66. Zərdab rayonu 855,6[52][178][179] 52 870[179] 11 076[179] 41 794[179]
No Toplam 86 512,0626[180] 8 922 447 4 739 123 4 183 324

*Qeyd: 2009-cu ildə aparılmış siyahıyaalınmaya əsasən Naxçıvan Muxtar Respublikasının ümumi əhalisinin (398,323 nəfər) 115488* nəfəri şəhər əhalisi, 282835** nəfəri isə kənd əhalisi olmuşdur Arxivləşdirilib 2018-12-25 at the Wayback Machine.

Təhsil səviyyəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan Respublikası əhalisinin 15 və yuxarı yaşda olan qisminin təhsil səviyyəsi[181] (min nəfərlə)
İl Ölkə əhalisi Ali təhsilli Orta ixtisas təhsilli Tam orta təhsilli Ümumi orta təhsilli Ali və orta, cəmi
1979 sa. 6026,5 301 374 1277 1046 2998
1989 sa. 7021,2 495 683 2061 905 4144
1999 sa. 7953,4 574 681 3048 819 5122
2009 sa. 8922,4 831 577 4262 906 6576
2010 r.t. 8997,6 857 592 4361 920 6730
2011 r.t. 9111,1 878 602 4445 927 6852
2012 r.t. 9235,1 897 609 4514 933 6953

Miqrasiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əhalinin beynəlxalq miqrasiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan Respublikası əhalisinin beynəlxalq miqrasiyası[182] (min nəfərlə)
İllər Ölkəyə daimi yaşamaq üçün gələnlər Ölkədən daimi yaşamaq üçün gedənlər Miqrasiya artımı (azalması)
1990 84,3 137,9 -53,6
1991 66,3 106,4 -40,1
1992 35,7 49,9 -14,2
1993 16,3 28,5 -12,2
1994 8,6 19,6 -11,0
1995 6,2 16,0 -9,8
1996 5,8 13,2 -7,4
1997 7,5 15,7 -8,2
1998 5,4 10,5 -5,1
1999 4,8 9,1 -4,3
2000 4,4 9,9 -5,5
2001 2,6 7,3 -4,7
2002 1,2 4,3 -3,1
2003 2,5 3,8 -1,3
2004 2,4 2,8 -0,4
2005 2,0 2,9 -0,9
2006 2,2 2,6 -0,4
2007 2,0 3,1 -1,1
2008 3,6 2,5 1,1
2009 2,3 1,4 0,9
2010 2,2 0,8 1,4
2011 2,2 0,5 1,7
  • Qeyd: Ölkəyə daimi yaşamaq üçün gələnlər — immiqrant, Ölkədən daimi yaşamaq üçün gedənlər — emmiqrant hesab edilirlər.

Daimi yaşamaq üçün Azərbaycana gələn və gedənlərin ölkələr üzrə bölgüsü

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ölkəyə daimi yaşamaq üçün gələnlər
Ölkələr 1995 2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Cəmi 6 222 4 361 2 013 2 232 1 954 3 597 2 292 2 228 2 181
Ölkədən daimi yaşamaq üçün gedənlər
Ölkələr 1995 2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Cəmi 16 033 9 947 2 906 2 644 3 083 2 530 1 373 799 484

Azərbaycanda miqrantlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İmmiqrasiya[183] 1990 1995 /

1990–1995

2000 /

1995–2000

2005 /

2000–2005

2010 /

2005–2010

Ümumi (min nəfər)[183] 361 525 348 255 264
Kişilər (min nəfər)[183] 158 228 150 109 113
Qadınlar (min nəfər)[183] 203 296 198 145 151
Qadın immiqrantların faizi[183] 56. 2 56. 5 56. 9 57. 0 57. 1
Ümumi immiqrantların faizi[183] 0. 2 0. 3 0. 2 0. 1 0. 1
Ümumi əhali daxilində immiqrantların faizi[183] 5.0 6.7 4.3 3. 0 3. 0
İllik dəyişiklik, faizlə[183] - 7. 5 −8. 2 −6. 2 0. 7
İllik dəyişiklik, faizlə (qaçqınlar istisna olmaqla)[183] - −4. 2 −4. 2 1. 0 1. 0
Xalis immiqrasiya (min nəfər)[183] - 174 −163 −84 16
  • 2011-ci ilin iyul ayında Dövlət Miqrasiya Xidmətinin rəisi Arzu Rəhimovun və ombudsman Elmira Süleymanovanın bildirdiyinə görə Azərbaycan Respublikasında təxminən 450 min nəfər miqrant vardır.[184][185][186][187] Dövlət Miqrasiya Xidmətinin (DMX) sədri Arzu Rəhimovun sözlərinə əsasən[188]: Azərbaycan Dövlət Miqrasiya Xidmətinə müvəqqəti və daimi qeydiyyatla bağlı daha çox müraciət edənlər Türkiyə vətəndaşlarıdır. Lakin ölkədə olan qeyri-leqal miqrantların arasında Türkiyə vətəndaşlarının sayı daha çoxdur.[188] Azərbaycanda yaşayan 450 min miqrantın 80%-i Türkiyə, Rusiya, Gürcüstan və İran vətəndaşlarıdır.[186]
  • Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidmətinin rəisi vəzifəsini icra edən Rauf Tağıyevin verdiyi məlumata əsasən 1 iyul 2011-ci il tarixinə Azərbaycanda "əməkçi miqrant" statusu ilə işləyənlərin sayı 9 min 160 nəfər olmuşdur.[189]

Qaçqın və məcburi köçkünlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Azərbaycan türklərinin Ermənistan SSR-dan deportasiyası, 1987–1991-ci illər:
  • 1987-ci ilin noyabr ayında etnik azərbaycanlıların deportasiyasının başlanılmasınadək azərbaycanlı əhali 194 kənddə, az sayda İrəvan şəhərində və digər şəhər və qəsəbələrdə yaşayırdılar. 194 kənddən 171-i monoetnik azərbaycanlı kəndi, 14-ü əksəriyyəti azərbaycanlı olan və 9-unda isə azərbaycanlıların yarıdan az olduğu kəndlər olmuşdur. 185 azərbaycanlı kəndi Ermənistan SSR-nın 37 rayonundan 22-sində yerləşirdi.[190][191] Bu 22 rayondan 16-sında isə etnik azərbaycanlı əhali ya əksəriyyəti təşkil edir, ya da önəmli sayda kompakt şəkildə yaşayırdı.[191] 1989-cu il siyahıyaalınması zamanı Ermənistan SSR-da 37 inzibati rayon, 27 şəhər və 31 şəhər tipli qəsəbə vardı. Bəzi qeyri-rəsmi hesablamalara əsasən 1988-ci ildə Ermənistanda 500 mindən artıq etnik azərbaycanlı yaşamışdır.[192]
  • Etnik azərbaycanlılar yaşayan rayonlarda əhalinin sayı (1979)[193], bu rayonlarda azərbaycanlıların sayı (1979)[194], monoetnik azərbaycanlı kəndləri (1988):
  • Deportasiyanın başlanması: 1987-ci ilin noyabr ayının 2-ci və 3-cü ongünlüyündə öncə Qafan rayonundan bir neçə gün sonra isə Meğri rayonundan etnik azərbaycanlıların sıxışdırılaraq qovulmağa başlanması ilə Ermənistandan türklərin çıxarılmasının sonuncu mərhələsi başlandı.
  • 25[195] yanvar, 18 fevral və 23 fevral 1988-ci il tarixlərində Azərbaycan SSR ərazisinə Ermənistan SSR ərazisindən qovularaq keçmiş qaçqınların ümumi sayı 4 min nəfəri keçdi.[195] Azərbaycan hökuməti onları Sumqayıtda, Fatmayıda və Sarayda yerləşdirdi.
  • 1986-cı ilə olan məlumata əsasən Qafan rayonunda yerləşən 51 kənddən 21-i azərbaycanlı kəndi idi.[196] 1988-ci ilin yanvar ayının sonuna Qafan rayonunda bir nəfər belə azərbaycanlı qalmamışdı.[197]
  • 20 fevral 1988-c ildə Qarabağ münaqişəsinin başlanması və 26–28 fevral 1988-ci ildə Sumqayıt hadisələrinin başverməsi ilə köçün sürəti daha da artaraq kütləvi xarakter aldı.
  • 1988-ci ilin iyul ayının ortalarında 4 min ailədən ibarət təxminən 20 min nəfər etnik azərbaycanlı Ermənistandan Azərbaycan SSR-na keçdi.
  • 13 noyabr 1988-ci il tarixində erməni silahlı dəstələri Ermənistanda SSR-nın Spitak rayonunda rayon rəhbərliyinin bilavasitə iştirakı ilə azərbaycanlı əhalinin evlərinə basqınlar edərək 40-dan çox azərbaycanlını xüsusi vəhşiliklə qətlə yetirib, yüzlərlə ailəni ev-eşiyindən çölə ataraq rayonu tərk etməyə məcbur etmişdir.[198]
  • 2 dekabr 1988-ci il tarixinə Ermənistan SSR ərazisindən qovularaq Azərbaycan SSR ərazisinə keçmiş qaçqınların ümumi sayı 78 min nəfəri keçdi.
  • 1988-сi ilin dekabr ayı ərzində daha 100 min nəfər azərbaycanlı Ermənistanı tərk edərək Azərbaycan ərazisinə keçdi.
  • Ermənistan Respublikası Milli Statistika Xidmətinin (erm. Հայաստանի Հանրապետության Ազգային վիճակագրության ծառայություն) verdiyi məlumata əsasən:[199] 1989-cu ildə reallaşdırılan Ümumsovet əhali siyahıyaalınması çərçivəsində 12 yanvar 1989-cu il tarixindən başlayaraq bir neçə gün ərzində Ermənistan SSR-nın əhalisi siyahıya alınmışdır.[199] Siyahıyaalınmanın yekunlarına əsasən Ermənistanın de-yuri əhalisi 3,304,776 nəfər, de-fakto əhalisi isə 3,287,677 nəfər olmuşdur.[199] Ancaq siyahıyaalınmanın ən böyük qüsuru onun başlanması tarixinədək ölkədən təəcili şəkildə çıxardılmış 160,000-dən artıq insan haqqında heç bir məlumatı ehtiva etməməsidir:[199]

"The last census of the Soviet Union took place in January 1989, a month later after the disastrous earthquake in northern Armenia,and within an environment of political and economic unstablity caused by enormous population movements due to the conflict in Gharabagh, as well. For example, as a result of the earthquake, more than 160,000 people were evacuated outside Armenia via official channels, though others left of their own volition, so that an exact estimate of the number of displaced individuals due to the earthquake was impossible to ascertain. In addition, due to the conflict in Karabagh, ethnic Armenians were returning to Armenia from Azerbaijan, and ethnic Azerbaijanis resident in Armenia were returning to Azerbaijan. All of these factors negatively influenced the results of the census such that they did not reflect the real picture of Armenia. Though the census results were published in May 1990, they very quickly lost their relevance due to the problems outlined above. Nevertheless,

as of January 12, 1989, the de facto population was 3,287,677, and the de jure population was 3,304,776."[199]

  • Bu səbəbdən 1989-cu il siyahıyaalınması aktuallığını itirmişdir.[199] Bütün çatışmamazlıqları ilə birlikdə 1989-cu il siyahıyaalınması de-yuri əhalinin 84,860 nəfərinin azərbaycanlı olduğunu ortaya çıxarmışdır.[200] Ancaq siyahıyaalınmanın keçirildiyi tarixdə Ermənistanın rəsmi və faktiki etnik azərbaycanlı əhalisinin sayı arasında böyük fərq qeydə alınmışdı. Beləki siyahıyaalınma yekunları Ermənistan SSR-inin 3 milyon 287 min 700 nəfərlik de-fakto əhalisinin yalnız 7 min 900 nəfərinin etnik azərbaycanlı olduğunu ortaya çıxarmışdı.[201][202]
  • 1 fevral 1990-cı il tarixinə Azərbaycan Statistika Komitəsi Ermənistan SSR ərazisindən qovularaq Azərbaycan SSR ərazisinə keçmiş 186 mini etnik azərbaycanlı, 18 mini etnik kürd (müsəlman olanlar), 3 min 500 nəfəri isə rus (əsasən sektantlar və az sayda müsəlman əhali ilə qohumluq əlaqələri olanlar) olamqla cəmi 207 min 500 nəfər Ermənistan qaçqınını və sayı təxminən 48 min nəfər olan Özbəkistandan qovulmuş Axısqa türkünü rəsmən qeydə almışdır.[203][204] Bir qədər sonra təxminən 3 mini rus 7 mini isə kürd olmaqla cəmi 10 min nəfər Ermənistan qaçqını və bir neçə min Özbəkistan qaçqını olan Axısqa türkü Rusiya FR-na köçərək əsasən Stavropol və Krasnodar diyarlarında məskunlaşdı.[205][206]
  • 11 iyul 1991-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Zəngilan rayonu ilə sərhəddə yerləşən və Ermənistanda qalan son azərbaycanlı kəndi olan Meğri rayonunun Nüvədi kəndinə Ermənistan hüquq-mühafizə orqanlarının silahlı basqınları başladı, şiddətli basqınlara tab gətirməyən əhali avqustun 8-də kəndi tamamiylə tərk etdi və beləliklə Türklərin tarixi etnik Azərbaycanın şimal-qərbini əhatə edən hazırkı Ermənistan torpaqlarından sonuncu deportasiyası yekunlaşdı.[207][208]
1989-cu il Ümumsovet əhali siyahıyaalınmasına əsasən bütün SSRİ ərazisində 207,512[210] nəfər Axısqa türkü qeydə alınmışdı. Onlardan 106,302[211] nəfəri Özbəkistan SSR-da məskunlaşmışdı. 106,3 min nəfər Axısqa türkünün 43,2 min nəfəri Daşkənd vilayətində, 18,5 min nəfəri Səmərqənd vilayətində, 18,7 min nəfəri Sırdərya vilayətində, 13,6 min nəfəri Fərqanə vilayətində, 5 min nəfəri Əndican vilayətində, 3 min nəfəri Nəmənqan vilayətində, 1,5 min nəfəri Buxara vilayətində, 2,8 min nəfəri isə Özbəkistan SSR-nın digər ərazilərində yaşayırdı.[209] 1989-cu il siyahıyaalınmasına əsasən o zaman 7,1 min kvadrat kilometr ərazisi olan Fərqanə vilayətində 2142 min əhali yaşayırdı və onun əksəriyyəti özbəklərdən ibarət idi. Vilayət əhalisinin 1735 min nəfərini özbəklər, 123,8 min nəfərini ruslar, 114,5 min nəfərini taciklər, 43,6 min nəfərini qırğızlar, 32,7 min nəfərini tatarlar, 22,8 min nəfərini krım tatarları, 13,6 min nəfərini axısqa türkləri təşkil edirdilər.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı[212][213][214][215]
İl Qaçqınlar Geri dönmüş qaçqınlar Siyasi sığınacaq alanlar Məcburi köçkünlər V.o. BMT-ın QüAK m.a.o.d. Cəmi
1993 228 840 … … 778 000 … …
1994 231 635 29 000 … 663 102 … …
1995 233 682 39 000 … 622 101 … …
1996 233 692 11 145 549 030 … …
1997 233 715 … 218 551 077 … 785 010
1998 221 635 … 293 576 321 … 798 249
1999 221 643* 38 348 569 550 … 791 579
2000 287 27 3 376 572 451 … 51 649 627 790
2001 367 17 6 551 572 955 … 7 427 587 317
2002 458 … 8 116 577 179 … 2 461 588 214
2003 326 … 8 805 575 609 … 430 585 170
2004 8 606 … 1 231 578 545 30 000 430 618 812
2005 3 004 1 115 578 545 2 300 327 584 292
  • Məcburi köçkünlərin sayı: 599,417[216] nəfər
  • Həmsərhəd yaşayış məntəqələrindən öz daimi yaşayış yerini tərk etmiş əhalinin sayı: 128,199[216] nəfər
  • Qaçqınların sayı: 301767 nəfər (Ermənistandan-250 min nəfər, Orta Asiyadan-50 min nəfər, "qaçqın" statusu almaq niyyətində olanlar-1767 nəfər)[216]

Vətəndaşlıq

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1999-cu ildə aparılmış siyahıyaalınma zamanı ölkədə siyahıya alınan insanlardan hansı ölkə vətəndaşları olduqları soruşulmuşdur.[217] Eyni sual 2009-cu ildə həyata keçirilmış əhalinin siyahıyaalınmasında da əhaliyə yönəldilmişdir.[218]

2009-cu il əhali siyahıyaalınmasına əsasən Azərbaycanın qeydə alınmış 8.922.447 nəfər de-yuri əhalisinin 8.907.625 nəfərini Azərbaycan Respublikası vətəndaşları, 14.822 nəfərini isə əcnəbilər təşkil etmişdir.[219]

Qeydlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Ö.m.d.a.d.s. — Öz millətinin dilini ana dili sayanlar.
  2. ↑ Ö.m.d.s.d. — Öz millətinin dilində sərbəst danışanlar.
  3. ↑ Az.d.s.d. — Azərbaycan dilində sərbəst danışanlar.
  4. ↑ Ru.d.s.d. — Rus dilində sərbəst danışanlar.
  5. ↑ İng.d.s.d. — İngilis dilində sərbəst danışanlar.
  6. ↑ AzStat–ın məlumatına görə: 1989-cü il əhalinin siyahıyaalınmasının yekunları əsasında aparılan ekspert hesablamalar nəticəsində Dağlıq Qarabağ regionunda yaşayan erməni əsilli Azərbaycan vətəndaşlarının sayı 120086 nəfər (kişilər 57904, qadınlar 62182) təşkil edib. 2009-cu ildə keçirilən sonuncu əhalinin siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən, Dağlıq Qarabağ istisna olmaqla ölkənin digər ərazilərində yaşayan erməni əsilli Azərbaycan vətəndaşlarının sayı 220 (kişilər 17, qadınlar 203) nəfər olub. (Bax Arxivləşdirilib 2015-07-02 at Archive.today)
  7. ↑ Əsasən ləzgicə, qismən kürdcə, qrızca, xınalıqca, az sayda isə digər dillərdə.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Azerbaijan". Archived from the original on 2024-01-06. İstifadə tarixi: 2024-01-07.
  2. ↑ "National (ethnic) composition of population". 16 sentyabr 2023. 2021-06-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-07.
  3. ↑ 1 2 3 4 5 Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi: Demoqrafik göstəricilər: Azərbaycanın əhalisi :1.1. Əhalinin sayının dəyişilməsi (min nəfər) Arxivləşdirilib 2012-06-26 at the Wayback Machine---1897,1926, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 1999, 2009-cu illərin məlumatları əhalinin siyahıyaalınmaları üzrə, 1913, 1917, 1920-cı illərin məlumatları ilin axırına, qalan illərin məlumatları isə ilin əvvəlinə göstərilmişdir.
  4. ↑ Онлайн версия газеты Зеркало — Zerkalo.az: Население Азербайджана увеличилось на 25 тыс. человек[ölü keçid]---дата публикации статьи: 22.04.2010
  5. ↑ Информационное агентство Азери-пресс (АПА) :Численность населения Азербайджана достигла 9,165 млн. человек Arxivləşdirilib 2012-04-23 at the Wayback Machine---Опубликовано в 12 Июл. 2011
  6. ↑ Последние новости Азербайджана, Кавказа, СНГ, мировые новости на Aze.az: Численность населения Азербайджана достигла 9,2 миллионов человек Arxivləşdirilib 2011-12-28 at the Wayback Machine. автор статьи: И.Рагимова, дата публикации статьи: 25 октября 2011
  7. ↑ News Agency — Day.az :В Азербайджане отмечена рекордная рождаемость Arxivləşdirilib 2020-12-02 at the Wayback Machine---Опубликовано в 18 января 2012
  8. ↑ Последние новости Азербайджана, Кавказа, СНГ, мировые новости на Aze.az: Население Азербайджана увеличивается Arxivləşdirilib 2012-04-25 at the Wayback Machine. автор статьи: Рамиз Мамедов, дата публикации статьи: 23 апреля 2012
  9. ↑ Информационное агентство Азери-пресс (АПА): Население Азербайджана составило 9,264 млн. человек Arxivləşdirilib 2012-05-02 at the Wayback Machine---Опубликовано в 21 Aпр. 2012
  10. ↑ Azerbaijan News Network (ann.az): Население Азербайджана растет – СТАТИСТИКА Arxivləşdirilib 2020-11-30 at the Wayback Machine--xəbərin yayınlanma tarixi: 24.04.2012
  11. ↑ Информационное агентства "Интерфакс-Азербайджан": Население Азербайджана превысило 9,260 млн. человек Arxivləşdirilib 2020-11-25 at the Wayback Machine---дата публикации статьи: 23.04.2012
  12. ↑ Azadlıq Radiosu: Azərbaycan əhalisinin sayı 9.3 mln. nəfərə çatıb Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine.---xəbərin yayınlanma tarixi: 20.07.2012
  13. ↑ Azerbaijan News Network (ann.az): Azərbaycan əhalisinin sayı açıqlandı Arxivləşdirilib 2020-11-30 at the Wayback Machine.---xəbərin yayınlanma tarixi: 14.08.2012
  14. ↑ Gün.az—Azərbaycan Xəbərləri Portalı: Sosial xəbərlər: Nərmin Rəhimova. Azərbaycanda əhalinin sayı açıqlanıb Arxivləşdirilib 2012-10-13 at the Wayback Machine---xəbərin yayınlanma tarixi: 11 Oktyabr, 2012.
  15. ↑ Azəri-Press İnformasiya Agentliyi (APA): Ana səhifə: Xəbər: Sosial: Bu il Azərbaycanda əhali artımı 135 min nəfər proqnozlaşdırılır Arxivləşdirilib 2013-01-27 at the Wayback Machine---xəbərin yayınlanma tarixi: 16 Yanvar, 2013.
  16. ↑ Yotube Arxivləşdirilib 2005-04-28 at the Wayback Machine-da " anspresswsnews " kanalı Arxivləşdirilib 2015-11-08 at the Wayback Machine nda bax: Azərbaycan əhalisinin sayı 9,356 mln nəfərə çatıb Arxivləşdirilib 2022-03-25 at the Wayback Machine xəbəri
  17. ↑ Azerbaijan News Network (ann.az): Azərbaycan əhalisi nə qədərdir? Arxivləşdirilib 2020-11-30 at the Wayback Machine---xəbərin yayınlanma tarixi: 19.04.2013
  18. ↑ Azerbaijan News Service Press, ANS: Azərbaycanın əhalisi artır Arxivləşdirilib 2013-07-12 at the Wayback Machine---xəbərin yayınlanma tarixi: 10.07.2013
  19. ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi Arxivləşdirilib 2014-07-02 at the Wayback Machine: Azərbaycanda demoqrafik vəziyyət Arxivləşdirilib 2015-06-27 at Archive.today — xəbərin yayınlanma tarixi: 13.02.2014
  20. ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi Arxivləşdirilib 2014-07-02 at the Wayback Machine: Azərbaycanda demoqrafik vəziyyət Arxivləşdirilib 2015-09-24 at the Wayback Machine — xəbərin yayınlanma tarixi: 15.04.2014
  21. ↑ Trend İnformasiya Agentliyi: Azərbaycan əhalisinin sayı 9,5 milyonu ötüb Arxivləşdirilib 2014-06-19 at the Wayback Machine — xəbərin yayınlanma tarixi: 17.05.2014
  22. ↑ "Əhalimizin sayı 9511,1 min nəfərə çatdı". 2014-06-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-20.
  23. ↑ Trend İnformasiya Agentliyi: Azərbaycan əhalisinin sayı 9511,1 min nəfərə çatıb Arxivləşdirilib 2014-06-18 at the Wayback Machine — xəbərin yayınlanma tarixi: 14.06.2014
  24. ↑ Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi: Mətbu məlumat: Аzərbаycаndа dеmоqrаfik vəziyyət Arxivləşdirilib 2021-05-07 at the Wayback Machine — xəbərin yayınlanma tarixi: 16.10.2014
  25. ↑ Central Intelligence Agency — CİA Arxivləşdirilib 2021-03-11 at the Wayback Machine — The World Factbook Arxivləşdirilib 2013-05-10 at the Wayback Machine: Country comparison: Population Arxivləşdirilib 2014-04-03 at the Wayback Machine (Azerbaijan population number: 9,686,210 by July 2014 estimation)
  26. ↑ 1 2 United Nations Statistics Division, Demographic Statistics: Population by sex and urban/rural residence Arxivləşdirilib 2022-08-02 at the Wayback Machine
  27. ↑ The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan :Population by ethnic groups (by population census) Arxivləşdirilib 2012-11-30 at the Wayback Machine---İn this and following table — everybody defermined nationality themself. Information on children are obtained from.
  28. ↑ 1 2 Population statistics of Eastern Europe (pop-stat.mashke.org) :Ethnic composition of Azerbaijan 2009 Arxivləşdirilib 2012-02-07 at the Wayback Machine
  29. ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: 1.12. Əhalinin milli tərkibi 1926–2009 (əhalinin siyahıyaalınmalarının məlumatlarına əsasən) + 1.13. Əhalinin ana dili və sərbəst danışdığı dillərə görə bölgüsü (2009-cu il əhalinin siyahıyaalınmasının məlumatlarına əsasən) Arxivləşdirilib 2012-05-12 at the Wayback Machine---Siyahıyaalınmalar zamanı sorğu olunan hər bir şəxs milliyyətini özü müəyyən edir. Uşaqların milliyyəti valideynlərin dediklərinə əsasən yazılır. + Əhalinin sərbəst danışdığı dillər üzrə məlumatlar müvafiq millətlər üzrə 3 və yuxarı yaşlı əhaliyə nisbətən faizlə verilmişdir.
  30. ↑ Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması, 2009-cu il. XIX cild:Əhalinin milli mənsubiyyətinə, yaşına, ana dili və sərbəst danışdığı digər dillərə görə bölgüsü. — 2011
  31. ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Statistik Göstəriciləri 2012: Demoqrafik göstəricilər[ölü keçid]
  32. ↑ United Nations Statistics Division, Demographic Statistics: Population by national and/or ethnic group, sex and urban/rural residence Arxivləşdirilib 2018-11-01 at the Wayback Machine
  33. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-03.
  34. ↑ United Nations Statistics Division: Demographic and Social Topics: Population: Statistics: Demographic Yearbook: Introduction: United Nations Demographic Yearbook: Statistics: Population Censuses' Datasets (1995 — Present): Ethnocultural characteristics: Population by language, sex and urban/rural residence Arxivləşdirilib 2018-08-09 at the Wayback Machine. Select filters: Country or Area—>Azerbaijan, Year—>2009, Area—>Total+Urban+Rural, Sex—>Both Sexes+Male+Female, Apply Filters.
  35. ↑

    Yasamal rayonu sayılmadan müvafiq rayonların İcra Hakimiyyətlərinin rəsmi məlumatlarına əsasən: Binəqədi rayonunun ərazisi — 169.38 Arxivləşdirilib 2020-12-03 at the Wayback Machine km², Xətai rayonunun ərazisi — 31.6 km², Xəzər rayonunun ərazisi — 403.6[ölü keçid] km², Qaradağ rayonunun ərazisi — 1080 Arxivləşdirilib 2012-05-25 at the Wayback Machine km², Nərimanov rayonunun ərazisi — 24.5 Arxivləşdirilib 2013-02-08 at the Wayback Machine km², Nəsimi rayonunun ərazisi — 10 Arxivləşdirilib 2022-03-31 at the Wayback Machine km², Nizami rayonunun ərazisi — 19.6[ölü keçid] km², Sabunçu rayonunun ərazisi — 244.3 Arxivləşdirilib 2011-10-22 at the Wayback Machine km², Səbail rayonunun ərazisi — 29[ölü keçid] km², Suraxanı rayonunun ərazisi — 122[ölü keçid] km², Bakı Şəhəri Yasamal Rayon Məhkəməsinin[ölü keçid] və Yasamal Bələdiyyəsinin[ölü keçid] təqdim etdiyi rəsmi məlumata əsasən Yasamal rayonunun ərazisi — 16.22 km² olmaqla Bakı şəhər ərazi dairəsinin ümumi sahəsi 2158.2 km²-dir.
  36. ↑ 1 2 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Bakı şəhəri Arxivləşdirilib 2012-06-30 at the Wayback Machine
  37. ↑ 1 2 3 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Gəncə şəhəri Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  38. ↑ Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi — Normativ Hüquqi aktların vahid internet elektron bazası Arxivləşdirilib 2017-06-15 at the Wayback Machine: Azərbaycan Respublikasının Gəncə şəhərinin və Xanlar rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında/№ 804-IIQ Arxivləşdirilib 2018-06-04 at the Wayback Machine İlham Əliyev,Azərbaycan Respublikasının Prezidenti. Bakı şəhəri, 14 dekabr 2004-cü il. № 804-IIQ.

    Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi qərara alır: I. Azərbaycan Respublikasının Gəncə şəhərinin və Xanlar rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə aşağıdakı dəyişiklik edilsin: Xanlar rayonunun Quşqara kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Quşqara kəndinin 102,62 ha hissəsi Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsünə verilsin.II. Bu Qanun dərc edildiyi gündən qüvvəyə minir.
  39. ↑ Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyəti: Şəhər haqqında: Şəhərin pasportu Arxivləşdirilib 2012-02-27 at the Wayback Machine
  40. ↑ 1 2 3 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Sumqayıt şəhəri Arxivləşdirilib 2011-11-27 at the Wayback Machine
  41. ↑ Mingəçevir Şəhər İcra Hakimiyyəti: Mingəçevir şəhəri haqqında məlumat Arxivləşdirilib 2009-10-09 at the Wayback Machine
  42. ↑ 1 2 3 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Mingəçevir şəhəri Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  43. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Official portal of Nakhchivan Autonomous Republic: Cities and regions Arxivləşdirilib 2014-05-19 at the Wayback Machine
  44. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Naxçıvan iqtisadi rayonu Arxivləşdirilib 2018-12-25 at the Wayback Machine
  45. ↑ Qeyd: Naxçıvan şəhər ərazi dairəsi Naxçıvan şəhərini və Əliabad qəsəbəsini əhatə edir.
  46. ↑ Şirvan Şəhər İcra Hakimiyyəti: Şəhər haqqında Arxivləşdirilib 2013-02-09 at the Wayback Machine

    Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2008-ci il 7 may tarixli 2800 nömrəli Sərəncamına əsasən Əli Bayramlı şəhəri Şirvan şəhəri adlandırılmış, Hacıqabul, Sabirabad, Salyan rayonlarının və Şirvan şəhərinin sərhədlərinin dəyişdirilməsi barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 27 avqust 2009-cu il tarixli 447 saylı sərəncamına əsasən Şirvan şəhərinin ərazisi 30 km²-dən 72,7 km² qədər genişləndirilmişdir.
  47. ↑ 1 2 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Şirvan şəhəri Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  48. ↑ Qeyd: 26 noyabr 1991-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin qəbul etdiyi "Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətini ləğv etmək haqqında" qanunu Arxivləşdirilib 2012-04-24 at the Wayback Machine nadək DQMV-i 4388 km² ərazisi vardı. Onun 8 km²-i Stepanakert/Xankəndi şəhərinin, 1705 km²-i Mardakert/Ağdərə rayonunun, 928 km²-i Əsgəran rayonunun, 289 km²-i Şuşa rayonunun, 779 km²-i Martuni/Xocavənd rayonunun, 679 km²-i isə Hadrud rayonunun ərazisi olmuşdur. Arxivləşdirilib 2012-07-20 at the Wayback Machine
  49. ↑ Qeyd: Xankəndi şəhər ərazi dairəsi Xankəndi şəhərini və Kərkicahan qəsəbəsini əhatə edir.
  50. ↑ Naftalan Şəhər İcra Hakimiyyəti: Şəhər haqqında: Coğrafi mövqeyi[ölü keçid]

    Şəhərin ərazisi 31 may 2010-cu il tarixə kimi 879.82 hektar olmuşdur. Lakin kurort zonasını genişləndirmək məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin "Azərbaycan Respublikasının Goranboy rayon və Naftalan şəhərinin inzibati ərazi vahidlərində qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının 31 may 2010-cu il tarixli Qanunu Arxivləşdirilib 22 avqust 2022 at the Wayback Machine nun tətbiq edilməsi barədə imzaladığı 10 iyun 2010-cu il tarixli 958 nömrəli Sərəncama əsasən Goranboy rayonunun inzibati ərazisindən 2692.81 hektar torpaq sahəsi Naftalan şəhərinin inzibati ərazi vahidinə daxil edilmiş və şəhərin ümumi sahəsi 3572.63 hektar olmuşdur.
  51. ↑ 1 2 3 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Naftalan şəhəri Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  52. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi — Prezident Kitabxanası: İnzibati-ərazi vahidləri Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine
  53. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Abşeron rayonu Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  54. ↑ Abşeron Telekommunikasiya Qovşağı: Abşeron Rayonu Haqqında.[ölü keçid]
  55. ↑

    Abşeron Rayon İcra Hakimiyyətinin Abşeron rayonu haqqında təqdim etdiyi ümumi məlumatlara əsasən: …..Abşeron rayonunun inzibati ərazisi 1960 km², əhalisi 1 yanvar 2012-ci il tarixinə əsasən 274501 nəfərdir. Arxivləşdirilib 2016-06-24 at the Wayback Machine

    Abşeron Rayon İcra Hakimiyyətinin rəsmi məlumatlarına əsasən Arxivləşdirilib 2016-06-24 at the Wayback Machine bu rayonun tərkibinə daxil olan bələdiyyələrdən : Xırdalan bələdiyyəsinin ərazisi — 1698,4 ha Arxivləşdirilib 2015-10-17 at the Wayback Machine, Saray bələdiyyəsinin ərazisi — 1428 ha Arxivləşdirilib 2015-10-18 at the Wayback Machine, Mehdiabad bələdiyyəsinin ərazisi — 1937 ha Arxivləşdirilib 2016-06-29 at the Wayback Machine, Qobu bələdiyyəsinin ərazisi — 4377,4 ha Arxivləşdirilib 2015-10-17 at the Wayback Machine, Hökməli bələdiyyəsinin ərazisi — 1750 ha Arxivləşdirilib 2016-06-29 at the Wayback Machine, Ceyranbatan bələdiyyəsinin ərazisi — 315 ha Arxivləşdirilib 2016-06-29 at the Wayback Machine, Güzdək bələdiyyəsinin ərazisi — 2765,4 ha Arxivləşdirilib 2016-06-25 at the Wayback Machine, Aşağı Güzdək bələdiyyəsinin ərazisi — 2086,5 ha Arxivləşdirilib 2016-06-29 at the Wayback Machine, Digah bələdiyyəsinin ərazisi — 232 ha Arxivləşdirilib 2016-06-29 at the Wayback Machine, Masazır bələdiyyəsinin ərazisi — 1644 ha Arxivləşdirilib 2015-10-18 at the Wayback Machine, Novxanı bələdiyyəsinin ərazisi — 2696,95 ha Arxivləşdirilib 2015-10-17 at the Wayback Machine, Məmmədli bələdiyyəsinin ərazisi — 3561,13 ha Arxivləşdirilib 2016-06-29 at the Wayback Machine, Fatmayı bələdiyyəsinin ərazisi — 1615 ha Arxivləşdirilib 2016-06-25 at the Wayback Machine, Pİrəkəşkül-Qobustan bələdiyyəsinin ərazisi — 11887 ha Arxivləşdirilib 2016-06-24 at the Wayback Machine və Görədil bələdiyyəsinin ərazisi — 420 ha Arxivləşdirilib 2015-10-17 at the Wayback Machine olmaqla Abşeron rayon bələdiyyələrinin ümumi ərazisi 38413,78 hektardır.
  56. ↑ Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyəti: Coğrafi mövqeyi Arxivləşdirilib 2012-01-24 at the Wayback Machine
  57. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Ağcabədi rayonu Arxivləşdirilib 2009-11-14 at the Wayback Machine
  58. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Ağdam rayonu Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  59. ↑ Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi — Normativ Hüquqi aktların vahid internet elektron bazası Arxivləşdirilib 2017-06-15 at the Wayback Machine: Azərbaycan Respublikasının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında/№ 327.[ölü keçid] Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri İ. QƏMBƏROV.Bakı şəhəri, 13 oktyabr 1992-ci il. № 327.

    Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi qərara alır: 1) Azərbaycan Respublikasının Ağdərə rayonu ləğv edilsin. Ləğv edilmiş Ağdərə rayonunun Xatınbəyli, Qazançı, Maniklu, Baş Güneypəyə, Orta Güneypəyə, Sırxavənd, Yeni Qaralar, Kiçan kəndləri və onlara məxsus torpaq sahələri Ağdam rayonunun; Çərəktar, Vaquas, Kotavan, Verin Oratağ, Arutunaqomer, Qoçoqot, Poqosaqomer, Drombon, Çıldıran, Mehmana, Araçadzor, Hayad, Tomaqahoğ, Şahmasur, Vənkli, Qarnakar, İmarət Qərvənd, Zardaxaç, Çapar, Aterk, Nareştar, Damğalı, Kolatağ kəndləri və onlara məxsus torpaq sahələri Kəlbəcər rayonunun; Ağdərə şəhəri, Umudlu, Zəylik, Metsşen, Möhrətağ, Ağabəyələnc, Mağavuz, Akop Kamari, Minqrelsk, Nerkin Oratağ, Qasapet, Canyataq, Dəmirli, Gülyataq kəndləri və onlara məxsus torpaq sahələri Tərtər rayonunun inzibati tərkibinə verilsin. 2) Ağdam, Kəlbəcər və Tərtər rayonlarının sərhədləri dəqiqləşdirildikdən sonra təsdiq edilsin.
  60. ↑ Qeyd: Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin Ağdərə rayonunun (keçmiş DQMV-nin Mardakert rayonu) ləğv edilməsi haqqında 13 oktyabr 1992-ci il 327 nömrəli qərarınadək (qərara əsasən Ağdərə rayonunun 60 km² ərazisi Ağdam rayonuna verilmişdir) Ağdam rayonunun ərazisi 1094 km² idi. 12 mart 1992-ci il — 26 aprel 1994-cü il Arxivləşdirilib 2012-07-25 at the Wayback Machine lər ərzində Ağdam rayonun qeyd edilən qəraradək olan ərazisinin 846,8 km²-i[ölü keçid] ermənilər tərəfindən işğal olunmuşdur. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin Ağdərə rayonunun ləğvinə dair qərarının yekunda de-fakto reallaşmadığı nəzərə alınarsa hazırda Ağdam rayonunun de-yuri ərazisinin 906,8 km²-i işğal olunmuş 247,2 km²[ölü keçid] isə Azərbaycan Ordusunun nəzarəti altındadır.
  61. ↑ Qeyd: Ağdam Rayon İcra Hakimiyyətinin Ağdam rayonunun yaşayış məntəqələri haqqında verdiyi məlumatlara əsasən: Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin Ağdərə rayonunun (keçmiş DQMV-nin Mardakert rayonu) ləğv edilməsi haqqında 13 oktyabr 1992-ci il 327 nömrəli qərarı (qərara əsasən Ağdərə rayonunun cəmi ərazisi 60 km² olan 8 kəndi Ağdam rayonuna verilmişdir) ilə Ağdam rayonunun de-yuri 1154 km² ərazisində 1 şəhər (Ağdam şəhəri), 2 qəsəbə (Quzanlı və Acarlı) və 123 kənd olmaqla 126 yaşayış məntəqəsi mövcud olmuşdur. Hazırda bu yaşayış məntəqələrindən Ağdam şəhəri, Acarlı qəsəbəsi və 80 kənd erməni işğalı altındadır. 1994-cü ildə müvəqqəti əldə edilmiş atəşkəsdən sonra 1994–2011-ci illərdə Azərbaycan Ordusu nəzarəti altında olan Ağdam rayonunun 247,2 km²[ölü keçid] ərazisində məcburi köçkünlər üçün əlavə 12 yeni qəsəbə[ölü keçid] salınmışdır. 13–22 aprel 2009-cu ildə aparılmış siyahıyaalınmaya əsasən Ağdam rayonunun ümumi 175577 Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine nəfər əhalisindən bu yeni qəsəbələrdə 36840 nəfər, Quzanlı qəsəbəsində 2867 Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine nəfər, 43 kənddə isə 36129 Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine nəfər olmaqla cəmi 75836 nəfəri rayon ərazisində yaşayır, 99741 nəfəri isə məcburi köçkün olaraq respublikanın digər rayon və şəhərlərində müvəqqəti olaraq məskunlaşmışdır. Rayonun yeni salınmış 12 qəsəbəsində faktiki olaraq yaşayan 36840 nəfər əhali rayonun işğal altında olan yaşayış məntəqələrindən olan məcburi köçkünlər, Quzanlı qəsəbəsi və 43 kəndin cəmi 38996 nəfər əhalisi isə yaşadıqları məntəqələrin yerli sakinləridir. Beləliklə hazırda Ağdam rayonunun de-yuri ərazisində 138 yaşayış məntəqəsi (1 şəhər, 14 qəsəbə və 123 kənd)[ölü keçid] vardır, onlardan 82-si (1 şəhər, 1 qəsəbə, 80 kənd) işğal olunmuşdur[ölü keçid] və işğal olunmuş yaşayış məntəqələrindən olan qaçqınların cəmi sayı siyahıyaalınmaya əsasən 136581 nəfərdir Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  62. ↑ Agdash web site: General Information About Agdash Arxivləşdirilib 2022-03-14 at the Wayback Machine
  63. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət statistika Komitəsi: Ağdaş rayonu Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  64. ↑ Ağdaş Rayon İcra Hakimiyyəti: Əhalisi[ölü keçid]

    • Yaranma tarixi — 08.08.1930-cu il
    • Ərazisi — 102305 ha
    • Əhalisi — 102.0 min nəfər
    • Əhalinin sıxlığı — 1 kv.km/97 nəfər
  65. ↑ Ağstafa Rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi: Rayonumuz Arxivləşdirilib 2011-07-06 at the Wayback Machine

    …Qazax və Tovuz rayonları, qərbdən isə Ermənistan və Gürcüstan Respublikaları ilə həmsərhəddir. Sahəsi 1503,7 km², əhalisi 78983 nəfərdir.
  66. ↑ Ağstafa Rayon Məhkəməsi: Rayon və məhkəmə haqqında qısa məlumat Arxivləşdirilib 2012-04-23 at the Wayback Machine

    …Ağstafa rayonu 24 aprel 1990-ci ildə yaradılıb, rayon ərazisi 1504 kvadrat km-dir. 01 iyun 2011-ci il tarixə rayonun əhalisi 81514 nəfər olub. Ağstafa şəhərindən Bakıya qədər olan məsafə 461 km-dir.
  67. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Ağstafa rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  68. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Ağsu rayonu Arxivləşdirilib 2009-11-14 at the Wayback Machine
  69. ↑ Ağsu Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]
  70. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Astara rayonu Arxivləşdirilib 2009-11-14 at the Wayback Machine
  71. ↑ Balakən Rayon İcra Hakimiyyəti: Coğrafi mövqeyi Arxivləşdirilib 2012-07-02 at the Wayback Machine

    Ərazisi 924 km² olan Balakən rayonunun 46,4 min hektarını meşələr, 16,5 min hektarını Dövlət qoruğu, 15,7 min hektarını əkin sahələri, 5,8 min hektarını bağlar təşkil edir. Ümumi torpaq fondu 32,5 min hektardır.
  72. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Balakən rayonu Arxivləşdirilib 2008-11-18 at the Wayback Machine
  73. ↑ Bərdə Rayon İcra Hakimiyyəti: Ümumi məlumat Arxivləşdirilib 2020-12-05 at the Wayback Machine

    Bərdə 1930-cu ildən inzibati rayon statusu almışdır. Ərazisi 957 kv. kilometrdir. Əhalisinin sayı 142.1 min nəfər (1 yanvar 2009-cu il tarixə), kənd inzibati ərazi dairələrinin sayı — 34, kənd yaşayış məntəqələrinin sayı 109-dur.
  74. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Bərdə rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  75. ↑ Beyləqan Rayon İcra Hakimiyyəti: Beyləqan rayonu haqqında məlumat Arxivləşdirilib 2020-11-29 at the Wayback Machine

    • Rayonun ümumi ərazisi: 113113 hektar
    • Məhsuldar torpaqların ümumi sahəsi: 78926 hektar
    • Kənd təsərrüfatına yararsız torpaqlarin sahesi: 29091 hektar
    • Heyvandarlıq ücün otlaqların sahəsi: 33215 hektar
    • Əkilmiş torpaqların ümumi sahəsi: 47713 hektar
    • Meyvə bağlarının ümumi sahəsi: 953 hektar
    • Şoran torpaqların ümumi sahəsi: 530 hektar
  76. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Beyləqan rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  77. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Biləsuvar rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  78. ↑ Biləsuvar Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2013-02-06 at the Wayback Machine

    • Ərazisi — 1360 km².
    • Əhalisinin sayı — 91 400 nəfər.
    • Yaşayış məntəqələrinin sayı — 1 şəhər və 25 kənd.
    • Əhali sıxlığı — 67.2 (nəfər/km2

    ).

    • Iqtisadi rayon — aran (iqtisadi rayonu).
    • Nəqliyyat vasitəsinin kodu — 12.
    • Telefon kodu — 2529.
    • Poçt kodu (Mərkəzi PŞ) — AZ 1300.
  79. ↑ Cəbrayıl Rayon Icra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]
  80. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Cəbrayıl rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine

    23 avqust 1993-cü ildə ermənilər tərəfindən işğal olunmuşdur.
  81. ↑ Cəlilabad Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2013-02-03 at the Wayback Machine

    Cəlilabad rayonu 8 avqust 1930-cu ildə təşkil edilmişdir. 1967-ci ilədək Astarxanbazar, 2 iyun 1967-ci ildən görkəmli yazıçı-dramaturq Cəlil Məmmədquluzadənin şərəfinə Cəlilabad adlandırılmışdır. 26 may 1964-cü ildə Biləsuvar inzibati ərazi vahidi rayonun tərkibinə qatılmış, 6 yanvar 1965-ci ildə yenidən ayrılaraq müstəqil rayona çevrilmişdir. Respublikanın cənub bölgəsində yerləşən rayon şimaldan Biləsuvar, şərqdən Neftçala, cənub şərqdən Masallı, cənubdan Yardımlı rayonları ilə, qərbdən isə İran İslam Respublikası ilə həmsərhəddir. Ərazisi 1441,4 kvadrat kilometr, əhalisi 197,4 min (2011) nəfərdir.
  82. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Cəlilabad rayonu Arxivləşdirilib 2018-12-25 at the Wayback Machine
  83. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Daşkəsən rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  84. ↑ Füzuli Rayon Icra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2013-02-09 at the Wayback Machine

    Füzuli rayonu Qarabulaq adlanan yaşayış məntəqəsinin əsasında 1927-ci ildə yaranmış, 1930-cu ildə rayon təşkil olunmuş və Qaryaqin adlandırılmışdır.1959-cu ildə şair Məhəmməd Füzulinin 400 illiyi şərəfinə Füzuli rayonu adlandırılmışdır. İşğaldan əvvəl rayonda 1 şəhər, 1 qəsəbə, 82 kənd olmuşdur. Rayon bütövlükdə 23 oktyabr 1993-cü ildə işğal olunmuşdur. Rayon üzrə şəhid olub 735 nəfər, əlil olub. 1240 nəfər, itkin və girov düşüb. 181 nəfər Şəhidlərdən 8 nəfəri Milli Qəhramandır. Yanvar 1994-cü ildə rayonun 21 yaşayş məntəqəsi, 50 min hektara yaxın ərazisi işğaldan azad olunmuşdur. 45 icra nümayəndəliyi və 31 bələdiyyə vardır. Əhalinin sayı 114452 nəfərdir. 64545 nəfər ərazidəki 1 şəhər, 17 qəsəbə, 21 kənd və 10 yataq tipli yaşayış məntəqəsində yaşayır.Bakı və Sumqayıt şəhərlərində 39 min respublikanın digər rayonlarında 11 min nəfərə yaxın məcburi köçkün müvəqqəti məskunlaşmışdır. Rayonun ərazisi 1386 km²-dir.
  85. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Füzuli rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  86. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Gədəbəy rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  87. ↑ Gədəbəy Rayon Icra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2012-02-08 at the Wayback Machine

    Gədəbəy Kiçik Qafqazın orta və yüksək dağlıq qurşaqlarında yerləşir. Ərazisi Şahdağ silsiləsinin şimal yamacını, Başkənd-Dəstəfur çökəkliyinin və Şəmkir dağ massivinin bir hissəsini əhatə edir. Sahəsi 1229 kvadrat kilometr, əhalisi 94,1 min nəfərdir. 1992-ci ilin avqust ayında Ermənistan silahlı qüvvələrinin hücumu nəticəsində Şınıx bölgəsinin iki kəndi — Mutudərə və Qasımağalı kəndləri yandırıldı. Lakin Azərbaycanın Milli ordusunun mərd və mübariz əsgərləri 8 avqust 1992-ci il tarixdə erməni quldurlarını Başkənd kəndindən və Şınıx bölgəsinin işğal olunmuş hissəsindən təmizlədilər.
  88. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Goranboy rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  89. ↑ Goranboy Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında: Coğrafi mövqeyi[ölü keçid]
  90. ↑ Göyçay Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]

    Rayon şimaldan cənuba təxminən 25 kilometr, şərqdən qərbə isə 40 kilometr uzanaraq 736 kvadratkilometr sahəni əhatə edir.
  91. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Göyçay rayonu Arxivləşdirilib 2011-06-28 at the Wayback Machine
  92. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Göygöl rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  93. ↑ Göygöl Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]

    Rayon şimalda Gəncə şəhəri və Samux rayonu ilə, şərqdə Goranboy rayonu ilə, cənubda Kəlbəcər rayonu ilə, cənubu-qərbdə Daşkəsən rayonu ilə, qərbdə Şəmkir rayonu ilə həmsərhəddir. Rayon ərazisi şimaldan cənuba 55 km, qərbdən şərqə 36 km uzanır. Göstərilən sərhədlər daxilində Göygöl rayonunun sahəsi 935,7 kv.km, əhalisi isə 59 minə yaxındır.
  94. ↑ Portal Azerbaijan.az: İnzibati-ərazi vahidi üzrə məlumat: Hacıqabul: Ümumi məlumat Arxivləşdirilib 2017-02-02 at the Wayback Machine

    Ümumi ərazi, [kv.km] — 1641.40
  95. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Hacıqabul rayonu Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  96. ↑ Hacıqabul Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2013-02-12 at the Wayback Machine

    Ərazi: 1632,5 kv.km
  97. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Xaçmaz rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  98. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Xızı rayonu Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  99. ↑ Xızı Rayon Icra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]
  100. ↑ Qeyd: 26 noyabr 1991-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin qəbul etdiyi "Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətini ləğv etmək haqqında" qanunu Arxivləşdirilib 2012-04-24 at the Wayback Machine nadək DQMV-i 4388 km² ərazisi vardı. Onun 8 km²-i Stepanakert/Xankəndi şəhərinin, 1705 km²-i Mardakert/Ağdərə rayonunun, 928 km²-i Əsgəran rayonunun, 779 km²-i Martuni/Xocavənd rayonunun, 289 km²-i Şuşa rayonunun, 679 km²-i isə Hadrud rayonunun ərazisi olmuşdur. Arxivləşdirilib 2012-07-20 at the Wayback Machine Adı çəkilən qanunun qəbulu ilə Əsgəran rayonunun bazasında Xocalı şəhəri inzibati mərkəz olmaqla Xocalı rayonu təşkil edilmişdir.
  101. ↑ Xocalı Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]

    Xocalı rayonu 1991-ci il noyabr ayının 26-da Azərbaycan Respublikasının keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin (DQMV, 1923–1991) Əsgəran rayonunun bazasında yaradılmışdır…
  102. ↑ 1 2 3 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Xocalı rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine

    Xocalı rayonu ilə Bakı arasında olan məsafə — 375 km; 26 fevral 1992-ci ildə ermənilər tərəfindən işğal olunmuşdur.
  103. ↑ Xocavənd Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]

    Azərbaycan Respublikasının 26 noyabr 1991-ci il tarixli, 279-XII nömrəli qanununa əsasən DQMV ləğv edilərək Martuni və Hadrut rayonlarının bazası əsasında Xocavənd rayonu yaradılmışdır. Rayonun ümumi sahəsi 1458 km², əhalisi 41725 (o cümlədən azərbaycanlılar – 10.648) nəfərdir. Rayonda 1 şəhər (Xocavənd şəhəri-rayon məkəzi), 2 iri qəsəbə (Qırmızı Bazar və Hadrut), 81 kənd var.
  104. ↑ Qeyd: Xocavənd rayonu keçmiş DQMV-nin 779 km² əraziyə sahib Martuni və 679 km² əraziyə sahib Hadrud rayonları hesabına təşkil edilmişdir. Martuni raynonunda 1 şəhər (Martuni/Xocavənd şəhəri), 1 qəsəbə (Qırmızı Bazar qəsəbəsi) və 41 kənd vardı. Hadrud rayonunda isə 1 qəsəbə (Hadrud qəsəbəsi) və 40 kənd var idi.
  105. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Xocavənd rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  106. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: İmişli rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  107. ↑ İmişli Rayon İcra Hakimiyyəti: İmişli rayonu haqqında Arxivləşdirilib 2012-07-14 at the Wayback Machine

    Rayon Kür-Аrаz оvаlığı, Mil düzünün şimalı və Muğаn düzündə yerləşməklə qərbdə İran dövləti ilə həmsərhəddir. Sahəsi 1890  km² olmaqla inzibаti mərkəzi İmişli şəhəridir.
  108. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: İsmayıllı rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  109. ↑ İsmayıllı Rayon İcra Hakimiyyəti: İsmayıllı rayonu. Arxivləşdirilib 2020-11-30 at the Wayback Machine

    İsmayıllı rayonu inzibati rayon kimi 1931-ci ilin noyabr ayında təşkil olunmuşdur. Sahəsi 2074 km²-dir. Rayon 40035' və 41005' şimal enliyi, 47045' və 48030' şərq uzunluqları arasında yerləşir. Əhalisi 75017 nəfərdir (01.01.2002).
  110. ↑ 1 2 3 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Kəlbəcər rayonu Arxivləşdirilib 2009-11-14 at the Wayback Machine
  111. ↑ Kürdəmir Rayon İcra Hakimiyyəti: Kürdəmir: Ümumi məlumat Arxivləşdirilib 2011-03-14 at the Wayback Machine

    Kürdəmir — "kür dəymir" sözlərindən götürüldüyü ehtimal ounur. Yəni Kür çayı daşarkən daşqından əziyyət çəkməyən (suyun çatmadığı yerlər) sahə Kürdəymir kimi adlanmış, zaman keçdikcə "Y" sammiti assimilyasiya (aşınma) olmuş və "Kürdəmir" şəklində işlənmişdir. Ərazisi 163151 hektar olmaqla ölkə ərazisinin 1,9 %-ni təşkil edir. Rayon 23 inzibati ərazi vahidliyi, 1 şəhər, 2 qəsəbə, 61 bələdiyyə ilə əhatə olunmuşdur. Ərazidə olan ümumi torpaq sahəsinin 116190 hektarı və ya 71,2 %-i rayonun istifadəsində, 46961 hektarı və ya 28,8 %-i isə Qaz, Qəbələ, İsmayıllı, Ağsu rayonlarının qışlaq sahələridir.
  112. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Kürdəmir rayonu Arxivləşdirilib 2019-01-07 at the Wayback Machine
  113. ↑ Qax Rayon İcra Hakimiyyəti: Qax rayonu: Ümumi məlumat Arxivləşdirilib 2011-08-23 at the Wayback Machine

    İnzibati rayon kimi 1930-cu ildə təşkil edilmişdir. 1963-cü ildə ləğv edilərək ərazisi Zaqatala rayonuna verilmiş, 1964-cü ildə yenidən müstəqil rayon olmuşdur. Rayonun ərazisi 1494 km²- dir.
  114. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Qax rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  115. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Qazax rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  116. ↑ Qeyd: Rayonun ümumi ərazisi 699 km²-dir. Ərazisində 1 şəhər və 34 kənd vardır. Kəndlərdən 7-si ermənilər tərəfindən işğal olunmuşdur. Qazax Rayon İcra Hakimiyyətinin rəsmi məlumatına əsasən işğal olunmuş 7 kəndin ərazisi 77 km²-dir.

    • Kəndlərin işğal olunma tarixləri:
  117. ↑ Qəbələ Rayon İcra hakimiyyəti: Qəbələ haqqında: İnzibati əraziləri, qəsəbə və kəndləri Arxivləşdirilib 2020-11-24 at the Wayback Machine

    Qəbələ 8 sentyabr 1930-cu ildə Azərbaycan Respublkiasının İnzibati rayonlarından biri kimi yaradılmışdır. Respublkia ərazisinin 1/50 hissəsini təşgil edən Qəbələ rayonunun sahəsi 1550 km²–dir. Qəbələ ərazisi ,,4" yanvar 1963-cü ildə Ağdaş rayonunun tərkibinə qatılmış, 17 yanvar 1964-cü ildən yenidən ayrıldıqda inzibati rayona çevrilmişdir. Rayonun adı 7 fevral 1991-ci ilə qədər Qutqaşın, həmin tarixdən isə rayonun qədim adı bərpa edilərək Qəbələ adlandırılmışdır.
  118. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Qəbələ rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  119. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Qobustan rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  120. ↑ Qobustan Rayon İcra Hakimiyyəti: Qobustn: Ümumi məlumat Arxivləşdirilib 2012-07-15 at the Wayback Machine
  121. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Quba rayonu Arxivləşdirilib 2009-11-14 at the Wayback Machine
  122. ↑ Quba Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında: Əhalisi[ölü keçid]
  123. ↑ Qubadlı Rayon İcra hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]

    30 avqust 1930-cu il tarixli Azərbaycan Rsepublikasi İcrayiə Komitəsi və Xalq Komissarlar Sovetinin Qərarı ilə təşkil edilmiş və 1-ci kateqoriyali rayonlarin siyahisina daxil edilmişdir. Rayon 1 şəhər və 93 kəndi əhatə edir. 31.08.1993-cü ildə Erməni hərbi birləşmələri tərəfindən işğal olunub. 34252 nəfər (01.07.2011-ci il tarixə) işgaldan əvvəl: 29903 nəfər (əhali etinik tərkibcə azərbaycanlılardan ibarətdir) əhalisi vardır. Qubadlı rayonu Azərbaycan Respublikasının cənub-qərbində, Qarabağ yaylasının cənub şəqində yerləşir. Sahəsi 802 kvadrat kilometrdir.
  124. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Qubadlı rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  125. ↑ Qusar Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2012-07-24 at the Wayback Machine

    Ərazisi 1542 km² olan rayonda 1 şəhər (Qusar), 1 qəsəbə (Samur), 88 kənd vardır. Bu yaşayış məntəqələri 29 inzibati ərazi nümayəndəliyi və 29 bələdiyyə vasitəsilə idarə olunur. Rayon əhalisinin sayı 01 noyabr 2011-ci il tarixə 90438 nəfərdir. Rayonun əhalisinin 21%-i şəhərdə, 79%-i kəndlərdə yaşayır. Relyefinə görə Qusar rayonu ovalıq, dağətəyi və dağlıq hissələrə bölünür. Torpaq örtüyü şabalıdı, boz-qonur, dağ-çəmən və dağ-meşə torpaqlarından ibarətdir. Rayon ərazisində çoxlu minerallara; mərmər, limonit, xalkopirit, əhəngdaşı və s. rast gəlinir. Burada təqribn 200 adda bitki və zəngin heyvanat aləmi mövcuddur. Rayonda 22500 hektar meşə sahəsi (palıd, fıstıq, vələs və s.) vardır.
  126. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Qusar rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  127. ↑ Laçın Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2013-02-07 at the Wayback Machine

    Rayonun 1 şəhər, 1 qəsəbə, 125 kəndi vardır. Rayon mərkəzi olan Laçın şəhəri Bakıdan şose yolla 450 km, Xankəndi dəmir yolu stansiyasından isə 60 km məsafədə yerləşir. Ümumi sahəsi 1835 km² olan Laçın rayonu 72 min hektar yaylaq sahəsinə və 34 min hektar zəngin meşə massivinə malikdir.
  128. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Laçın rayonu Arxivləşdirilib 2012-06-23 at the Wayback Machine
  129. ↑ Lerik Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2012-03-22 at the Wayback Machine

    Lerik rayonu 1930-cu ilin avqust ayında təşkil edilmişdir. Yanvar 1938-ci ilədək mərkəzi Qosmalıan kəndi olmaqla Zuvand rayonu adlanmışdır. 29 kənd ərazi icra nümayəndəliyi və 29 bələdiyyə qurumu fəaliyyət göstərir. 1084 km² əraziyə malik olan rayonda 161 kənd və bir şəhər vardır. Cənab Prezidentin 13 iyun 2008-ci il tarixli sərəncamı ilə rayon mərkəzi olan Lerik qəsəbəsinə şəhər statusu verilmişdir.
  130. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Lerik rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  131. ↑ Lənkəran Rayon İcra Hakimiyəti: Ümumi məlumat Arxivləşdirilib 2012-08-06 at the Wayback Machine

    Lənkəran rayonu inzibati ərazi vahidi kimi 8 avqust 1930-cu ildə yaradılmışdır. Rayonun ərazisi 1539 km²-dir. Onun 66700 hektarını quru sahə təşkil edir. Rayonda 2 şəhər, 8 qəsəbə və 83 kənd vardır. Bakıdan rayon mərkəzinədək olan məsafə 268 km-dir.
  132. ↑ 1 2 3 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Lənkəran rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  133. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Masallı rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  134. ↑ Masallı Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında ümumi məlumat Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
  135. ↑ Neftçala Rayon İcra Hakimiyyəti: Ümumi məlumat: Ərazi Arxivləşdirilib 2011-08-23 at the Wayback Machine

    Neftçala rayonu Azərbaycan Respublikasında inzibati rayon kimi 1940-cı ildə təşkil olunmuşdur.O vaxta kimi Salyan rayonunun, bir il isə 24 yanvar 1939-cu ildə yaradılmış Xıllı rayonunun tərkibində olmuşdur. Neftçala rayonu sırf sənaye rayonu kimi təşkil olunmuş və kənd inzibati əraziləri Xıllı rayonuna tabe idi. Xıllı rayonu 1959-cu ilin sentyabrın 24-nə kimi rayon statusunu saxlamış və bu tarixdən də ləğv edilib Neftçala rayonunun ərazisinə qatılmışdır. 1959-cu ilin dekabr ayında Neftçala rayonu ləğv edilərək Salyan rayonunun tərkibinə verilmiş və 4 ildən sonra Neftçala sənaye rayonu kimi fəaliyyət göstərmiş və 1965-ci ildə ləğv edilərək Salyan rayonu ilə birləşmişdir. 1973-cü ilin aprel ayında Heydər Əliyevin xeyirxah təşəbbüsü ilə Neftçala rayonu yenidən təşkil olunmuşdur. Sahəsi 1451,7 km². Rayonda bir şəhər, 3 şəhər tipli qəsəbə, 48 kənd yaşayış məntəqəsi vardır. Mərkəzi Neftçala şəhəridir.
  136. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Neftçala rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  137. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Oğuz rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  138. ↑ Oğuz rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında: Ərazisi[ölü keçid]

    Ərazisi 1077 km². Rayon şimaldan Rusiya Federasiyası ilə (Dağıstan MR), şərqdən Qəbələ, qərbdən Şəki, cənubdan Ağdaş rayonları ilə sərhəddir. Son dərəcə səfalı, unikal təbiət gözəlliklərinə malik olan rayon ərazisinin 40 % -ni meşələr təşkil edir.
  139. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Saatlı rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  140. ↑ Saatlı Rayon İcra Hakimiyyəti: Saatlı rayonu Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine

    Son statistik məlumatlara görə, rayonun sahəsi 1180 kva. km, əhalisi 94061 nəfərdir. Əhalinin orta sıxlığı 1 kva.km-ə 74 nəfər təşkil edir. Ərazisi okean səviyyəsindən 28 m aşağı olan rayonda 1 şəhər, 43 kənd yaşayış məntəqəsi vardır ki, bunlar da 36 inzibati ərazi vahidliyində (dairəsində) birləşmişdir. Mərkəzi Saatlı şəhəridir.
  141. ↑ Portal Azerbaijan.az: İnzibati-ərazi vahidi üzrə məlumat: Hacıqabul: Ümumi məlumat Arxivləşdirilib 2012-10-12 at the Wayback Machine

    Ümumi ərazi, [kv.km] — 1469.35
  142. ↑ Sabirabad Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2012-01-19 at the Wayback Machine
  143. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Sabirabad rayonu Arxivləşdirilib 2018-12-25 at the Wayback Machine
  144. ↑ Salyan Rayon İcra Hakimiyyəti: Salyan rayonu haqqında ümumi məlumat Arxivləşdirilib 2012-04-29 at the Wayback Machine
  145. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Salyan rayonu Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  146. ↑ Samux Rayon İcra Hakimiyyəti: Coğrafi mövqeyi[ölü keçid]

    Samux rayonu Gəncə-Qazax bölgəsinə və Orta-Kür iqtisadi rayonuna daxildir. İqlimi quru-kontinentaldır. Ərazisi 1455 kv.km-dir. Ondan 1082 kv.km. dövlət fond torpaqları, 82 kv.km. bələdiyyə, 133  km² xüsusi mülkiyyətdə olan torpaqlardır. Rayonda 708  km² kənd təsərrüfatına yararlı torpaq vardır ki, ondan da Samux rayonunda 23 inzibati ərazi vahidliyi, 35 yaşayış məntəqəsi vardır. Bunlardan 1 şəhər, 5-sı qəsəbə və 29-u kənddir. 23 bələdiyyə fəaliyyət göstərir.
  147. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Samux rayonu Arxivləşdirilib 2018-12-25 at the Wayback Machine
  148. ↑ Siyəzən Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2012-01-20 at the Wayback Machine
  149. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Siyəzən rayonu Arxivləşdirilib 2018-12-25 at the Wayback Machine
  150. ↑ Qeyd: Sədərək rayonu 28 avqust 1990-cı il tarixində Şərur rayonunun bir qismi hesabına təşkil edilmişdir. Ərazisi 153,49 km²-dir. Sədərək rayonuna aid iki kənddən biri olan Kərki kəndi Ermənistanın içərisində qalmış anklav ərazi idi. Ərazisi 19 km² olan Kərki kəndi 18–19 yanvar 1990-cı ildə ermənilər tərəfindən işğal olunmuşdur Arxivləşdirilib 2022-03-27 at the Wayback Machine. Monoetnik azərbaycanlı kəndi olan Kərkidə 1989-cu il siyahıyaalınmasına əsasən 333 nəfər əhali yaşayırdı.
  151. ↑ Şabran Rayon İcra hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]

    Şabran rayonu Böyük Qafqazın Şimal-Şərqində, pa6ytaxt Bakıdan 123 km məsafədən yerləşməklə şərqdən 24 kilometr məsafədə xəzər dənizi ilə əhatədə olunur Siyəzən, Xızı, Quba, xaçamz rayonları ilə qonşudur. Rayonun ərazisi 1088  km² olmaqla düzənlik-dağətəyi və dağlıq zonalrdan ibarətdir.
  152. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Şabran rayonu Arxivləşdirilib 2018-12-25 at the Wayback Machine
  153. ↑ 1 2 3 4 "Şamaxı rayonu". 2010-11-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-01.
  154. ↑ Şamaxı Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]

    İnzibati rayonun ümumi ərazisi 154691 hektardır. Məhsuldar torpaqların ümumi sahəsi 112500 hektar kənd təsərrüfatına yararsız torpaqların sahəsi 29897 hektar, heyvandarlıq üçün otlaqların sahəsi 40226 hektar, meşə torpaqları 12300 hektar meyvə bağlarının ümumi sahəsi 145 hektardır.
  155. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Şəki rayonu Arxivləşdirilib 2009-11-14 at the Wayback Machine
  156. ↑ Şəki Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında ümumi statistik məlumat Arxivləşdirilib 2017-04-22 at the Wayback Machine
  157. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Şəmkir rayonu Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  158. ↑ Şəmkir Rayon İcra Hakimiyyəti: Şəmkir yaonu 1930-cu ildə təşkil edilmişdir Arxivləşdirilib 2012-02-11 at the Wayback Machine

    Şəmkir rayonu 1930-cu ildə təşkil edilmişdir. Rayonun ərazisi 1660 kvadrat kilometrdir. Əhalisinin sayı 187400 nəfədir. Rayonun inzibati mərkəzi Bakı şəhərindən 399 km qərbdə yerləşən Şəmkir şəhəridir. Rayon 1 şəhər, 4 qəsəbə və 61 kənddən ibarətdir.
  159. ↑ Составители: Мельников С. А., Ибрагимов Ч. Г.: Азербайджанская ССР. Административно-территориальное деление на 1 января 1977 года Arxivləşdirilib 2012-07-20 at the Wayback Machine/ редколлегия: Исаев А. М., Будагов Б. А., Гейбуллаев Г. А.. — 4-е издание. — Баку: Азернешр, 1979.
  160. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Şuşa rayonu Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  161. ↑ Şuşa Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]

    08 may 1992-ci ildə ermənilər tərəfindən işğal olunmuşdur.
  162. ↑ Tərtər Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında Arxivləşdirilib 2013-02-06 at the Wayback Machine
  163. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Tərtər rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  164. ↑ Qeyd:

  165. ↑ Tovuz Rayon İcra Hakimiyyəti: Tovuz rayonu: Ümumi məlumat: Coğrafi mövqeyi, sərhədləri, sahəsi Arxivləşdirilib 2020-11-30 at the Wayback Machine

    Göstərilən sərhədlər daxilində Tovuz rayonunun sahəsi 1903 km², əhalisi isə 162 min nəfərdən artıqdır. Tovuz rayonu inzibati rayon kimi 1930-cu ilin avqust ayında təşkil olunmuşdur. 39 inzibati ərazi dairəsinin tərkibində 1 şəhər (Tovuz şəhəri), 1 şəhər tipli qəsəbə (Qovlar qəsəbəsi) və 102 kənd mövcuddur.
  166. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Tovuz rayonu Arxivləşdirilib 2012-08-26 at the Wayback Machine
  167. ↑ Portal Azerbaijan.az: İnzibati-ərazi vahidi üzrə məlumat: Ucar: Ərazi Arxivləşdirilib 2012-10-12 at the Wayback Machine

    • Ümumi ərazi, [kv.km] — 853.00
    • Məhsuldar torpaqların ümumi sahəsi, [kv.km] — 373.00
    • Kənd təsərrüfatına yararsız torpaqların sahəsi, [kv.km] — 324.00
    • Heyvandarlıq üçün otlaqların sahəsi, [kv.km] — 97.00
    • Əkilmiş torpaqların ümumi sahəsi, [kv.km] — 243.00
    • Meyvə bağlarının ümumi sahəsi, [kv.km] — 37.00
    • Şoran torpaqların ümumi sahəsi, [kv.km] — 14.00
  168. ↑ Ucar Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]

    Ucar rayonu 24 yanvar 1939-cu ildə təşkil olunmuşdur. Ərazisi 0,85 min kvadrat kilometrdir. Əhalinin sayı 01 yanvar 2011-ci il tarixə 79800 nəfərdir. Əhalinin orta sıxlığı 1 kvadrat kilometrə 94 nəfərdir. Ucar rayonu ilə Bakı şəhəri arasındakı məsafə 234 kilometrdir. Rayonun tabeliyində 1 şəhər, 15 kənd ərazi vahidi vardır. Kəndlərin sayı 29-dur.Rayonun mərkəzi Ucar şəhəridir.
  169. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Ucar rayonu Arxivləşdirilib 2010-11-13 at the Wayback Machine
  170. ↑ Yardımlı Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında[ölü keçid]

    …Yardımlı rayonunun ərazisi 66720 ha torpaq sahəsini əhatə edir.
  171. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Yardımlı rayonu Arxivləşdirilib 2019-01-07 at the Wayback Machine
  172. ↑ Yevlax Rayon İcra Hakimiyyəti: Yevlax: Ümumi məlumat[ölü keçid]
  173. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Yevlax rayonu Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  174. ↑ Zaqatala Rayon Icra Hakimiyyəti: Rayon haqqında: Tarixi[ölü keçid]

    Zaqatala rayonunun ümumi sahəsi 1348 kv.km-dir. Ərazisi dağlıq və aran hissədən ibarətdir.
  175. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Zaqatala rayonu Arxivləşdirilib 2009-11-14 at the Wayback Machine
  176. ↑ Zəngilan Rayon İcra hakimiyyəti: Rayon haqqında: Coğrafi mövqeyi Arxivləşdirilib 2013-02-09 at the Wayback Machine

    Zəngilan rayоnu Azərbaycan Respublikasının cənub-qərbində yerləşir. Ərazisi 707 kv km-dir. Şimaldan Qubadlı, Şərqdən Cəbrayıl rayоnu, cənubdan Araz çayı bоyunca Iran Islam Respublikası, qərbdən isə Ermənistanın Mehri və Qafan rayоnları ilə həmsərhəddir.
  177. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Zəngilan rayonu Arxivləşdirilib 2011-11-05 at the Wayback Machine
  178. ↑ Zərdab Rayon İcra Hakimiyyəti: Zərdab: Ümumi məlumat Arxivləşdirilib 2012-01-14 at the Wayback Machine

    Ərazisi: Bir tərəfdən Aran iqtisadi rayona daxil olan Kürdəmir, Ağdaş, Ucar, digər tərəfdən isə, təbii sərhəd olan Kür çayı nəzərə alınmazsa, İmişli, Bərdə, Ağcabədi rayonu ilə sərhədlənərək (Zərdab və Ağcabədini Kür üzərindəki körpü birləşdirir) 860  km² əraziyə malikdir. Rayonun ərazisi respublika ərazinin təxminən 1 % faizini, yerləşdiyi iqtisadi rayonun ərazisinin isə təxminən 4% faizini təşkil edir.
  179. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Zərdab rayonu Arxivləşdirilib 2012-05-11 at the Wayback Machine
  180. ↑ Ayrılıqda hər bir rayon üzrə olan məlumatların sintezindən (cəmindən) alınmışdır
  181. ↑ Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi: Demoqrafik göstəricilər: 1.7. Əhalinin təhsil səviyyəsi (Əhalinin siyahıyaalınmalarının məlumatlarına əsasən) Arxivləşdirilib 2012-06-26 at the Wayback Machine---1979, 1989, 1999, 2009-cu illər əhalinin siyahıyaalınmaları üzrə, 2010, 2011, 2012-ci illər isə hesablamalara görə
  182. ↑ Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi: Demoqrafik göstəricilər: 1.26 Əhalinin beynəlxalq miqrasiyası (min nəfər) Arxivləşdirilib 2012-06-27 at the Wayback Machine və 1.27. Daimi yaşamaq üçün Azərbaycana gələn və Azərbacandan gedənlərin ölkələr üzrə bölgüsü Arxivləşdirilib 2012-06-27 at the Wayback Machine---1990–1997-ci illərdə 18 və yuxarı yaşda olan şəxslər
  183. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 "United Nations International Migration Report 2009: A Global Assessment (Birləşmiş Millətlər Beynəlxalq Miqrasiya Hesabatı 2009: Qlobal Qiymətləndirilməsi)" (PDF). 2018-08-20 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2012-11-28.
  184. ↑ Lent.az – Azərbaycan dilində online xəbər agentliyi :Ombudsman: "Milli zəmində şikayət almamışam" Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine---xəbərin yayınlanma tarixi: 16 iyun 2011-ci il
  185. ↑ Azərbaycan Milli Kitabxanası :Azərbaycanda azsaylı xalqlar bütün proseslərdə bərabər hüquqlarla iştirak edirlər Arxivləşdirilib 2022-03-25 at the Wayback Machine---xəbərin istinadı: AzərTAc, xəbərin yayınlanma tarixi: 17 iyun 2011-ci il
  186. ↑ 1 2 Azerbaijan İslam News (deyerler.org) :Azərbaycanda 450 minə yaxın əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan şəxs var Arxivləşdirilib 2011-04-11 at the Wayback Machine---xəbərin yayınlanma tarixi: 8 aprel 2011-ci il
  187. ↑ Azərbaycanda Vətəndaş Cəmiyətinin İnkişafına Yardım Assosiasiyası :Azərbaycanda 450 minə yaxın miqrant var — DMX rəisi Arxivləşdirilib 2011-12-01 at the Wayback Machine---xəbərin yayınlanma tarixi: 16 iyun 2011-ci il
  188. ↑ 1 2 Lent.az – Azərbaycan dilində on-line xəbər agentliyi :"Qeyri-leqal miqrantlar arasında Türkiyə vətəndaşlarının sayı daha çoxdur" Arxivləşdirilib 2020-11-24 at the Wayback Machine---xəbərin yayınlanma tarixi: 16 dekabr 2011-ci il
  189. ↑ Azərbaycan Dövlət Teleqraf Agentliyi (AzərTAc): Azərbaycanda əməkçi miqrant statusu ilə işləyənlərin sayı 9 min 160 nəfərdir[ölü keçid]---xəbərin yayınlanma tarixi: 2011–07-11
  190. ↑ Bu sayt "Milli-Mədəni İnkişafa Dəstək İctimai Birliyi"nin dəstəyi ilə yaradılmış Kəlbəcər rayonu Ağdaban kəndinin saytı: Hadisələr Arxivləşdirilib 2020-08-07 at the Wayback Machine
  191. ↑ 1 2 Монография. Историческая география Западного Азербайджана. Arxivləşdirilib 2012-12-09 at the Wayback Machine(Дополненное, переработанное издание на русском языке). — Баку, издательство "Азербайджан", 1998. — 560 стр. Составитель: С. Асадов, Научный редактор: Б. Будагов, академик. Примечание: Монография печатается согласно указу президента Азербайджанской республики Гейдара Алиева от 26 марта 1998 года "О геноциде азербайджанцев".
  192. ↑ Qarabaq senedlerde | Karabakh in Documents | Карабах в документах: Армянская агрессия в разных направлениях Arxivləşdirilib 2012-03-27 at the Wayback Machine
  193. ↑ Портал география: Распределения населения Армянской ССР по территориальным делениям при переписи 1979 года Arxivləşdirilib 2012-11-20 at the Wayback Machine---источник: РГАЭ, ф.1562, оп.336-т.IV, д.5943 (стр. 51–61).
  194. ↑ Armenian Economics, Law, Art and Culture Network: Численность азербайджанского населения в сельских районах Армянской ССР (1959–1979гг.) Arxivləşdirilib 2022-08-01 at the Wayback Machine. Г. Авагян, "Армения и армяне в мире", Спюрк, Ереван, 1993
  195. ↑ 1 2 CA&CC Press® AB: Международная конференция — "Конфликты на Кавказе: история, современность и перспективы урегулирования": кандидат исторических наук, руководитель департамента конфликтологии и миграции Института Мира и Демократии Азербайджана — Ариф Юнусов: Армяно-азербайджанский конфликт: демографические и миграционные аспекты Arxivləşdirilib 2012-01-25 at the Wayback Machine.Баку (Азербайджан) 22–23 октября 2012 г., Тбилиси (Грузия) 25–26 октября 2012 г.
  196. ↑ Габиб Рагимоглу Гасанов: Незабвенные имена, незалеченные раны: Азербайджанонаселенные районы Армянской ССР Arxivləşdirilib 2015-02-10 at the Wayback Machine.При финансовой поддержке Совета Государственной Помощи Неправительственным Организациям при Президенте Азербайджанской Республики
  197. ↑ Azərbaycan Prezidenti — rəsmi portal: Qarabağ Arxivləşdirilib 2012-07-18 at the Wayback Machine
  198. ↑ Effektiv Təşəbbüslər Mərkəzi: "Azərbaycançılıq-milli eyniyyətdən qlobal dünyaya pəncərə" tədqiqat və təbliğat platformu: Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin başlanması (1988-ci il) Arxivləşdirilib 2013-05-15 at the Wayback Machine
  199. ↑ 1 2 3 4 5 6 Национальная статистическая служба Республики Армения: 1.Краткий исторический очерк о проведенных в Армении переписях населения Arxivləşdirilib 2022-07-27 at the Wayback Machine
  200. ↑ Демоскоп Weekly (еженедельная демографическая газета. Электронная версия): Всесоюзная перепись населения 1989 года.: Национальный состав населения по республикам СССР: Армянская ССР Arxivləşdirilib 2012-02-10 at the Wayback Machine---Источник: Рабочий архив Госкостата России.Таблица 9с. Распределение населения по национальности и родному языку.
  201. ↑ "Об итогах всесоюзной переписи населения 1989 года в Армянской ССР — Голос Армении (Коммунист) № 115 (17002) from 1990-05-24". Archived from the original on 2015-07-09. İstifadə tarixi: 9 iyul 2015..
  202. ↑ Ethnic Minorities, page 32. // Armenia, Azerbaijan, and Georgia: country studies. 1995.
  203. ↑ International Crisis Group: Dağlıq Qarabağ sülh planı-qısa xülasə və tövsiyyələr (Avropa üzrə məruzə No 167, 11 oktyabr 2005-ci il): 1 Arxivləşdirilib 2013-04-05 at the Wayback Machine və 2 Arxivləşdirilib 2022-03-25 at the Wayback Machine
  204. ↑ Демоскоп Weekly (еженедельная демографическая газета. Электронная версия): Юнусов А.--Миграционные тренды и тенденции в постсоветском Азербайджане Arxivləşdirilib 2022-03-31 at the Wayback Machine--(Опубликовано в книге: Транзитная миграция и транзитные страны: теория, практика и политика регулирования / Под ред. И. Молодиковой и Ф. Дювеля. М.: Университетская книга, 2009)
  205. ↑ Центр миграционных исследований: Этнические и миграционные процессы в постсоветском Азербайджане Arxivləşdirilib 2012-11-17 at the Wayback Machine. Юнусов А.С. Азербайджан, Баку.
  206. ↑ Демоскоп Weekly (еженедельная демографическая газета. Электронная версия): Ариф Юнусов: Этноконфликты и миграционные процессы на Южном Кавказе Arxivləşdirilib 2022-03-25 at the Wayback Machine.Доклад на Международном семинаре "Центральная и Восточная Европа в системе глобальных миграций" (Москва, 16–17 ноября 2001 года)
  207. ↑ Nüvədi kəndinin saytı: Nüvədinin tarixindən Arxivləşdirilib 2013-10-13 at the Wayback Machine
  208. ↑ Effektiv Təşəbbüslər Mərkəzi: "Azərbaycançılıq-milli eyniyyətdən qlobal dünyaya pəncərə" tədqiqat və təbliğat platformu: Qarabağ tarixinin salnaməsi (1991-ci il) Arxivləşdirilib 2013-05-15 at the Wayback Machine
  209. ↑ 1 2 Международному институту гуманитарно-политических исследований: Исследование проводилось в 1997 – 1998 гг. при поддержке Фонда Гуггенхайма (The Harry Frank Guggenheim Foundation). Публикация: Осипов А.Г. Ферганские события: конструирование этнического конфликта Arxivləşdirilib 2022-07-07 at the Wayback Machine //Ферганская долина: этничность, этнические процессы, этнические конфликты. М.: "Наука", 2004. С. 164–223.
  210. ↑ Демоскоп Weekly (еженедельная демографическая газета. Электронная версия): Всесоюзная перепись населения 1989 года.: СССР Arxivləşdirilib 2011-06-04 at the Wayback Machine---Источник: Рабочий архив Госкостата России.Таблица 9с. Распределение населения по национальности и родному языку.
  211. ↑ Демоскоп Weekly (еженедельная демографическая газета. Электронная версия): Всесоюзная перепись населения 1989 года.: Национальный состав населения по республикам СССР: Узбекская ССР Arxivləşdirilib 2012-01-06 at the Wayback Machine---Источник: Рабочий архив Госкостата России.Таблица 9с. Распределение населения по национальности и родному языку.
  212. ↑ United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR): 2002 UNHCR Statistical Yearbook Arxivləşdirilib 2016-03-07 at the Wayback Machine: page 210–211
  213. ↑ United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR): 2003 UNHCR Statistical Yearbook Arxivləşdirilib 2016-03-07 at the Wayback Machine: page 66–67
  214. ↑ United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR): 2004 UNHCR Statistical Yearbook Arxivləşdirilib 2017-10-10 at the Wayback Machine: page 224–225
  215. ↑ United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR): 2005 UNHCR Statistical Yearbook Arxivləşdirilib 2022-03-01 at the Wayback Machine: page 246–247
  216. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikasının Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsi: Ermənistanda aparılan etnik təmizləmə və ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycanın 20 faiz ərazisinin işğalı nəticəsində yaranmış bir milyonadək qaçqın və məcburi köçkünlər haqqında məlumat (1988–2011 ci illər) Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine
  217. ↑ United Nations Statistics Division: Azerbaijan Republic Population and Housing Census in 1999: Census List :in english Arxivləşdirilib 2022-04-14 at the Wayback Machine and in azerbaijani Arxivləşdirilib 2022-04-14 at the Wayback Machine
  218. ↑ Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması, 2009-cu il. XXII cild:Əhalinin doğulduğu yer, vətəndaşlığı, daxili, xarici miqrasiyası və miqrasiya səbəblərinə görə bölgüsü. — 2011
  219. ↑ United Nations Statistics Division, Demographic Statistics: Population by citizenship status, age and sex Arxivləşdirilib 2022-03-25 at the Wayback Machine
  220. ↑ United Nations Statistics Division, Demographic Statistics: Foreign population (non-citizens) by country of citizenship, age and sex Arxivləşdirilib 2022-06-10 at the Wayback Machine

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Azərbaycan_əhalisi&oldid=7609649"