Qusar rayonu: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 10: | Sətir 10: | ||
|İqtisadi rayon = Quba-Xaçmaz |
|İqtisadi rayon = Quba-Xaçmaz |
||
|Sahə = 1 542<ref name="az-mil-ens-12">Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 12. // [[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası]]. 25 cilddə. Məsul katib akademik [[Tofiq Nağıyev|T. M. Nağıyev]]. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017</ref> |
|Sahə = 1 542<ref name="az-mil-ens-12">Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 12. // [[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası]]. 25 cilddə. Məsul katib akademik [[Tofiq Nağıyev|T. M. Nağıyev]]. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017</ref> |
||
|Əhali = 90 438<ref>Qusar Rayon İcra Hakimiyyəti: [http://www.qusar-ih.gov.az/page10/Rayon+haqqında.html Rayon haqqında]{{Sitatın əvvəli}}... Rayon əhalisinin sayı 01 noyabr 2011-ci il tarixə 90438 nəfərdir....{{Sitatın sonu}}</ref><ref>{{cite web|url=http://qusar-ih.gov.az/page/12.html|title=Əhalisi — ''' |
|Əhali = 90 438<ref>Qusar Rayon İcra Hakimiyyəti: [http://www.qusar-ih.gov.az/page10/Rayon+haqqında.html Rayon haqqında]{{Sitatın əvvəli}}... Rayon əhalisinin sayı 01 noyabr 2011-ci il tarixə 90438 nəfərdir....{{Sitatın sonu}}</ref><ref>{{cite web|url=http://qusar-ih.gov.az/page/12.html|title=Əhalisi — '''Qusar Rayon İcra Hakimiyyəti'''|publisher=|accessdate=29 iyun 2015}} [https://archive.is/bmUHI Arxivləşdirilib].</ref> |
||
|Əhali sıxlığı = 55 |
|Əhali sıxlığı = 55 |
||
|Nəqliyyat vas. kodu = 38 |
|Nəqliyyat vas. kodu = 38 |
11:43, 29 iyun 2015 tarixindəki versiya
Bu məqalə Qusar rayonu haqqındadır. Qusar şəhəri üçün Qusar səhifəsinə baxın. |
Qusar rayonu | |
---|---|
|
|
Ölkə | |
İnzibati mərkəz | Qusar |
Tarixi və coğrafiyası | |
Yaradılıb | 8 avqust 1930 |
Sahəsi |
|
Hündürlük | 1.284 m |
Əhalisi | |
Əhalisi | 90 438[1][2] nəfər |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
ISO kodu | AZ-QUS |
Telefon kodu | 994 23 |
Poçt indeksi | AZ 3800 |
Avtomobil nömrəsi | 38 |
Rəsmi sayt | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qusar rayonu — Azərbaycan Respublikasında inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Qusar şəhəridir.
Tarixi
Qusar – "suvari qoşun növü" mənasını verir. İlk dəfə Qusar adı Macarıstanda 1458-ci ildə işlədilmişdir, Rusiyada isə 1917-ci ilədək mövcud olmuşdur. Alimlərin apardıqları tədqiqatlar, müəyyən dövrlərdə aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı tapılan əşyalar, bu günə kimi qalmış bəzi tikinti abidələri və kurqanlar deməyə əsas verir ki, Qusar rayonu qədim yaşayış məskənidir. Qusar rayonu ərazisində yaşayış məskənlərinin e.ə. II minillikdən movcud olması güman edilir. Burada mövcud olan qədim yaşayış məskənlərindən e.ə. I minilliyə aid Mahmudtəpə (Gədəzeyxur), Minsar təpələri, Gavdişan təpələri (Bədirqala), tunc dövrünə aid Qəflə təpələri, orta əsrlərə aid Qızılgül və Ağaxan təpələri (Aşağı Ləgər), Qalaxür təpələri (Həzrə) və s. göstərmək olar. Qusar rayonu 1930-cu ildə təşkil edilmişdir. 1963-1965-ci illərdə ləğv edilmiş Xaçmaz rayonunun bir hissəsi Qusar rayonunun tərkibinə verilmişdir. [3]
Coğrafi mövqeyi
Qusar rayonu coğrafi mövqeyinə görə Azərbaycanın "Şimal qapısı" adlandırılır. Azərbaycanın şimal-şərqində yerləşir. Qusar rayonu sərhədlərinin uzunluğu 200 km-dən çoxdur. Bunun 170 km-i quru, 45 km isə su sərhədi (Samurçay və Qusarçay) təşkil edir. Rayon şimal-qərbdən Rusiya Federasiyası (Dağıstan), şimal-şərqdən Xaçmaz rayonu, cənub-şərqdən isə Quba rayonu ilə həmsərhəddir. Mərkəzi Qusar şəhəridir. Cənub-qərb hissəsi dağlıq, mərkəzi maili düzənlik, şimal-şərq kənarı Samur-Dəvəçi ovalığıdır. Rayonun cənub-qərb sərhəddi Baş Qafqaz silsiləsinin suayrıcından keçir. Ərazinin hündürlüyü 100 m-dən 4466 m-ə qədərdir. Respublikada olan müasir buzlaqların çox hissəsi Qusar rayonu ərazisindədir. Samur və Qusarçay çayları Qusar rayonu ərazisindən keçir və qar və buzlaq suları ilə qidalanır.
Relyefi
Qusar rayonu Böyük Qafqaz dağlarının ətəklərində, Qusar maili düzənliyində yerləşir. Azərbaycanın ən hündür nöqtələri olan Bazardüzü (4466 m) və Şahdağ (4242 m) zirvələri, eləcə də məşhur Şahnabad yaylağı Qusar rayonunun ərazisindədir. Samur-Abşeron kanalı, Qusarçay, Samur çayı, eləcə də Rusiyaya gedən başlıca avtomobil magistralı rayonun ərazisindən keçir.
Rayonun şimal inzibati sərhəddi Samur çayından, şimal-qərb, qərb və cənub-qərb inzibati sərhədləri Böyük Qafqaz silsilələrindən, cənub inzibati sərhədləri isə Qusarçay vadisindən keçir. Şərq tərəfdən inzibati sərdəhlər Qusar maili düzənliyi ilə Şollar düzünün kəsişdiyi əraziyə qədər uzanır.
İqlimi
Azərbaycanda mövcud olan 9 iqlim tipindən 4-nə Qusar rayonu ərazisində rast gəlinir. İqlimi düzənlik və dağətəyi hissədə mülayim isti, yüksək dağlıqda soyuq və rütubətlidir. Orta temperatur yanvarda düzənlikdə 1 °C, yüksək dağlarda -14 °C, iyulda müvafiq olaraq 24 və 2 °C-dir. İllik yağıntıların miqdarı 350-1500 mm-dir.
Təbii ehtiyatlar – gil yataqları, palıd, fıstıq, vələs və s. meşələr
Əhalisi
Əhalisinin əksəriyyəti ləzgilərdən ibarət olan rayonun Çiləgir, Qullar, Bədirqala, Bədişqala, Gündüzqala və Həsənqala kəndlərinin əhalisini etnik azərbaycanlılar təşkil edir.[4] Azərbaycanlılar həmçinin Qusar şəhərində yaşayırlar.
Etnik qrup | Sayı, 2009 sa.[5] | Nisbəti, 2009 sa.[5] |
---|---|---|
Cəmi | 87 857 | 100.00 % |
ləzgi | 79 629 | 90.63 % |
azərbaycanlı | 7 956 | 9.06 % |
türk | 102 | 0.12 % |
rus | 87 | 0.10 % |
xınalıq | 20 | 0.02 % |
qrız | 11 | 0.01 % |
tatar | 8 | 0.01 % |
ukraynalı | 7 | 0.01 % |
digər | 37 | 0.04 % |
İqtisadi xarakteristikası
2009-cu ildən Qusar rayonu ərazisində Şahdağ Qış-Yay Turizm Kompleksinin tikintisinə başlanmışdır. Kompleks bir dəfəyə 5 min nəfər turist qəbul edə biləcək. 2006-cı ildə elan edilən tenderdə Türkiyənin DİA Holdinq şirkəti qalib gəlmişdir. [6]
İstinadlar
- ↑ Qusar Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında
... Rayon əhalisinin sayı 01 noyabr 2011-ci il tarixə 90438 nəfərdir....
- ↑ "Əhalisi — Qusar Rayon İcra Hakimiyyəti". İstifadə tarixi: 29 iyun 2015. Arxivləşdirilib.
- ↑ Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Regionların inkişafı və dövlət proqramları şöbəsi: Qusar Rayonu
- ↑ The project "Authentic Azerbaijan"—Discover Azerbaijan: Qusar
- ↑ 1 2 Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Qusar rayonu
- ↑ Qusar Rayon İcra Hakimiyyəti: Xəbərlər: İlham Əliyev Qusarda Şahdağ qış-yay turizm kompleksinin tikintisi ilə tanış olmuşdur---yayınlanma tarixi: 2011-09-23
Şablon:Qusar rayonunun bələdiyyələri
Qusar rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |